30.06.2012 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun hükmüne göre, 01.07.2020 tarihinden itibaren Az Tehlikeli Sınıfta yer alan bütün iş yerlerinde iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi çalıştırmak veya bunlarda hizmet almak zorunluluğu başlayacaktır. Bu düzenlemeye göre, 50’den az işçi çalıştırılan az tehlikeli sınıfta bulunan bütün iş yerleri bu kapsamda değerlendirilecek ve bu zorunluluğa uymayan işverenlere oldukça ağır cezalar verilecektir.
01.07.2020 tarihinden itibaren bir kişinin dahi çalıştığı her türlü büro ve ofis iş yerleri, (mali müşavirlik, avukatlık, mimarlık, mühendislik vb.) apartman ve site yönetimi (kapıcı) bakkal, manav, terzi, berber, vb. gibi iş yerleri de dahil olmak üzere tüm iş yerleri için bir iş güvenliği uzmanı ile bir iş yeri hekimi çalıştırmak, veya onlardan hizmet almak zorunluluğu getirilmiştir.
Buna göre, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 26/1-b maddesi gereğince, 01.07.2020 tarihinden itibaren iş güvenliği uzmanı görevlendirmeyen işverenlere, her bir işçi ve çalıştırılmadığı her ay için 6.511,00 TL, iş yeri hekimi görevlendirmeyen işverenlere, keza her bir işçi ve çalıştırılmadığı her ay için 6.511,00 TL olmak üzere aylık 13.022 TL idari para cezası uygulanacaktır.
İşverenin sorumlulukları; İş yerinde risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmak, acil durum planı yapmak, çalışanlara iş sağlığı ve iş güvenliği eğitimi vermek ve daha bir çok zorunluluğu bulunmaktadır.
İşveren, iş yerinde çalışanlar arasından iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi varsa bunları bu hizmetleri vermek üzere görevlendirebilir. Bu durumda işveren ile çalışan arasında bu görevi de kapsayan yeni bir iş sözleşmesi imzalanması gerekmektedir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması halinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden (OSGB) hizmet alarak yerine getirebilir. Ancak işverenin, iş güvenliği uzmanı veya iş yeri hekimi sertifikasına sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi de üstlenebilir.
1 ila 9 çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan iş yeri işverenleri veya işveren vekili tarafından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca ilan edilen eğitimleri tamamlamak şartıyla, işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebileceklerdir.
Ayrıca, Türkiye genelinde 10 kişiden az çalışanın bulunduğu, çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan özel sektör iş yerlerinde; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesi için yapılacak masraflar, Bakanlık tarafından karşılanacaktır.
Her türlü büro ve ofis iş yerleri, (mali müşavirlik, avukatlık, mimarlık, mühendislik vb.) apartman ve site yönetimi (kapıcı) bakkal, manav, terzi vb. gibi iş yerleri az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri olup, en az bir işçinin çalıştığı bu tür küçük iş yerleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yetkilendirilmiş Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi (OSGB) den bir iş güvenliği uzmanı ile bir iş yeri hekimi görevlendirmek suretiyle zorunlu olan bu hizmetleri dışarıdan almaları mümkündür ve gereklidir.
OSGB tarafından, iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi görevlendirmesi sistem üzerinden yapıldıktan sonra, iş yeri için SGK’dan e-Bildirge şifresi alan kişi tarafından e-devlet şifresi ile http://isgkatip.csgb.gov.tr adresinden İSG-KATİP sistemine giriş yapılarak, görevlendirilecek iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimini sistem havuzundan seçerek girilmiş olan sözleşmelerini onaylaması gerekmektedir.
İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk Ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 6. maddesi gereğince, iş güvenliği uzmanları, atandıkları iş yerlerinde yapacakları çalışma süreleri şöyledir:
- Az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerinde, çalışan her bir işçi başına ayda en az 10 dakika,
- Tehlikeli sınıfta yer alan iş yerinde, çalışan her bir işçi başına ayda en az 20 dakika,
- Çok tehlikeli sınıfta yer alan iş yerinde, çalışan her bir işçi başına ayda en az 40 dakika, süre ile görev yaparlar.İş güvenliği uzmanları tam gün çalıştığı iş yeri dışında fazla çalışma yapamazlar. (Yönetmelik, 30.04.2015 tarih ve 29342 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.)
İlgili yönetmelik hükmü gereğince, iş yeri hekimleri, atandıkları iş yerlerinde yapacakları çalışma süreleri ise şöyledir:
- Az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerinde, çalışan her bir işçi başına ayda en az 5 dakika,
- Tehlikeli sınıfta yer alan iş yerinde, çalışan her bir işçi başına ayda en az 10 dakika,
- Çok tehlikeli sınıfta yer alan iş yerinde, çalışan her bir işçi başına ayda en az 15 dakika süre ile görev yaparlar.
İşveren, iş yerinde iş güvenliği belgesine sahip bir uzman görevlendirmek zorundadır.
İş güvenliği uzmanlarından;
- (C) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinde,
- (B) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli ve tehlikeli sınıflarda yer alan iş yerlerinde,
- (A) sınıfı belgeye sahip olanlar ise bütün tehlike sınıflarında yer alan iş yerlerinde çalışabilirler.
Birden fazla iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi gereken iş yerlerinde, sadece tam süreli olarak görevlendirilen iş güvenliği uzmanının, iş yerinin tehlike sınıfına uygun belgeye sahip olması yeterlidir.
Bilgilerinize,
