24.10.2019 tarihinde TBMM’ye sevk edilen Dijital Hizmet Vergisi Kanunu ve Bazı Vergi Kanunlarında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmüştür. Kanun Teklifi 128 sıra sayısıyla 27nci Yasama Döneminin üçüncü yılında TBMM’de görüşülmektedir. Kanunun genel gerekçesi ve Plan ve Bütçe Komisyonu’nda değişen maddelerine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem27/yil01/ss128.pdf
Kanun teklifinin içeriğiyle ilgili olarak 22 Ekim 2019 tarihli 2019-26 numaralı bülten ile bilgi sunmuştuk. Daha sonra Meclis’e sevk edilen Teklifte ilave bazı vergi düzenlemeleri olduğu görülmektedir. Bu konuda sizlere 24 Ekim 2019 tarihli 2019-27 numaralı bültenimiz ile ilave bilgiler vermiştik.
Son olarak Kanun teklifi TBMM Plan ve Bütçe komisyonundan geçmiş ve 2/2312 Esas numaralı Rapor olarak yayımlanmıştır. Komisyonda yapılan değişiklikleri italik olarak aşağıda sizler için özetledik. Komisyonda 3 oturumda uzun bir mesai ile 29 saat görüşme yapılmış olup yazılan 661 sayfa görüşme tutanağı TBMM web sayfasından incelenebilmektedir.
https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/komisyon_tutanaklari.goruntule?pTutanakId=2405
Bu uzun görüşmelerden, spor hakemlerine yönelik istisna ile, kontratı devam eden sporculardan alınacak gelir vergisine yönelik bir miktar lehe düzenleme yapılmış olup, konaklama vergisinde nispi vergi oranı yerine maktu tutarlar belirlenmiş olup ilave vergi yükü yaratan diğer vergiler ile ilgili önemli bir revizyon yapılmamıştır.
Özetle,
• %7,5 oranında alınacak olan dijital hizmet vergisi, (bu verginin mükellefleri Türkiye’de dijital hizmet sağlayıcıları olacak ve bunların, Türkiye’de işyeri ve daimî bir temsilcisinin olup olmamasına bakılmayacaktır.) Söz konusu vergi OECD ülkelerinin getirdiği ve Google Tax olarak anılan vergiye benzemekte olup, oran olarak biraz daha yüksektir. Dünya çapında 750 milyon EURO ve Türkiye’de 20 milyon TRY’den düşük cirosu olanlar bu vergiden muaf olacaktır.
o Plan ve Bütçe Komisyonunda Kanun Teklifinin 1nci maddesinin 2nci fıkrasında yapılan değişiklikle birinci fıkrada sayılan hizmetlere yönelik dijital ortamda verilen aracılık hizmetlerinin sadece dijital hizmet sağlayıcıları tarafından verilmesi durumunda vergiye tabi olduğu hususu netleştirilmiştir.
• 2019 yılı gelirleri dahil, en son dilimi %40’a çıkacak olan yeni gelir vergisi tarifesi, (tarifede dilim sayısı 5’e çıkmakta ve 500.000TL üzeri kazançlar için %40 gelir vergisi öngörülmektedir.
Türkiye’de halihazırda %15,20, 27, 35 olan oranlara ilaveten %40 oranı öngörülmektedir) (2019 yılında elde edilen ücret gelirleri için mevcut tarife uygulanacaktır)
o Bu konuda Plan ve Bütçe Komisyonunda bir değişiklik yapılmamış olup metin redaksiyona tabi tutulmuştur. Tablo aşağıda yer almaktadır.
18.000 TL’ye kadar % 15
40.000 TL’nin 18.000 TL’si için 2.700 TL, fazlası % 20 98.000 TL’nin 40.000 TL’si için 7.100 TL, (ücret gelirlerinde 148.000 TL’nin 40.000 TL’si için 7.100 TL), fazlası % 27 500.000 TL’nin 98.000 TL’si için 22.760 TL, (ücret gelirlerinde 500.000 TL’nin 148.000 TL’si için 36.260 TL), fazlası % 35 500.000 TL’den fazlasının 500.000 TL’si için 163.460 TL (ücret gelirlerinde 500.000 TL’den fazlasının 500.000 TL’si için 159.460 TL), fazlası % 40
• Belli rakamı geçen ücretlilerin gelir vergisi beyan yükümlülüğüne alınması söz konusu olacaktır, (2020 yılı ve sonraki yıllarda elde edilen ve 4. Dilimi aşan ücretler için beyanname verilmesi öngörülmektedir) Türkiye’de beyannameli mükellef sayısı çok az olduğu için bazı vergi indirimlerinden yararlanamayan ücretliler için bu imkân doğmaktadır.
• Basına yansıyan ilk Teklifte kurumlar vergisi oranlarının azaltılması öngörülmüştü. Aşağıda yer alan düzenleme Genel Kurul’a sunulacak metinde yer almamaktadır.
o (2018-2019-2020 için %22 olarak öngörülen kurumlar vergisinin 2020 için %20 olması ve takip eden yıllarda %18’e düşürülmesi planlanmaktaydı-finansal kuruluşlar %22 ile devam edecekti ve halka açık şirketler için halka açılması sonrası ilk 5 yıl kurumlar vergisinin 2 puan indirimli olarak uygulatılmasına Cumhurbaşkanı tarafından karar verilebilecekti. Bu maddeler Teklifte yer almamaktadır.)
• 5 milyon TL üzerindeki konutlardan alınacak değerli konut vergisi, (10 milyon TRY’den daha değerli konutlardan %1 oranında bir vergi alınması planlanmaktadır. 5-7,5 milyon TRY arası vergi oranı binde 3, 7,5-10 milyon TRY arası ise vergi oranı binde 6 olarak öngörülmektedir.)
• Kambiyo muamelelerinde oranı artan BSMV, (Halen binde 1 olan oranın binde 2 olması düşünülmektedir.)
• Telif kazançlarında istisna ve stopaj uygulamasında değişiklik yapılmaktadır. (2020 ve sonraki yıllarda kazanılan belli tutarı aşan gelirler için istisna uygulaması kaldırılmaktadır. 4. Gelir dilimine bakılacaktır. Bunun altında geliri olanlar için stopaj nihai vergi olurken bu rakamı geçenler ise gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda kalacaklardır.) Daha önceden telif kazançlarının tutarına bakılmaksızın tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmekteydi.
• Döviz getirili menkul kıymetlerden elde edilen gelirlerde stopaj oran farklılaştırması öngörülmektedir.
• Kanun yolundan vazgeçme, izaha davet ve uyumlu mükellef indirimi, uzlaşma ve cezada indirim gibi konularda düzenlemeler yapılması öngörülmektedir.
Spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretlerdeki gelir vergisi istisnası kaldırılmaktadır. Bu ücretler de artık gelir vergisine tabi olacaktır.
o Plan ve bütçe komisyonunda yapılan değişiklikle amatör spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretler (basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerinde görev alanlar hariç) gelir vergisinden istisna olmaya devam edecektir.
• Personelin günlük ulaşım bedelinin 10 TL’yi aşması halinde, aşan kısım ücret olarak gelir vergisine tabi olacaktır.
• Sporcuların vergilendirme rejimi 2023 yılı sonuna kadar uzatılmakta, %15 olan en yüksek stopaj oranı %20’ye çıkarılmakta ve 4. gelir dilimini aşan sporculara yıllık gelir vergisi beyannamesi verme yükümlülüğü getirilmektedir.
o Bu konuda Plan ve Bütçe Komisyonunda 22nci maddeye aşağıdaki fıkra eklenerek, yapılan düzenlemenin mevcut sözleşmeler için uygulanmaması imkânı getirilmiştir. o Geçici 72 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde ve ikinci fıkrasında bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan değişiklik, 1/11/2019 tarihinden önce akdedilerek geçerlilik kazanmış sporcu sözleşmeleri kapsamında yapılan ücret ödemelerine uygulanmaz. Daha önceki sözleşmeler kapsamında yapılan ücret ödemeleri için geçici 72 nci maddenin değişiklik öncesi hükümleri uygulanır. 1/11/2019 tarihinden önceki sözleşmelere ilişkin olarak 1/11/2019 tarihinden sonra yapılan süre uzatımı ve ücreti etkileyen değişiklikler bu kapsamda değildir.”
• Sporcu ücretlerinden tevkif yoluyla alınan gelir vergisinin belli amaçlarla kullanılmak üzere iade edilmesi mekanizması kaldırılmaktadır.
• İlk metinde olmayan sigortacılık, SGK, kamu ihale, kamu finansmanı, seyahat acentaları birliğine ilişkin bazı maddelerin de Kanun Teklifine eklendiği görülmektedir.
• Ülkemizde şu ana kadar uygulama imkânı olmayan yen bir konaklama vergisi önerilmektedir. (2020’de %1, takip eden yıllarda %2) (Avrupa’da ve çoğu yabancı ülkede olan bir vergi türü olup ciddi gelir kaynağı olarak görülmektedir.)
o Plan ve Bütçe Komisyonunda bu konuda, değişiklikler yapılarak yukarıda yer alan nispi vergileme yerine maktu vergileme öngörülmüş 12 yaşından küçük çocuklara verilen geceleme hizmetleri istisna kapsamına alınmış ve konaklama vergisinde kamu kurum ve kuruluşlarına ait olup bunlar tarafından işletilen misafirhane ve eğitim tesislerinde verilen geceleme hizmetleri istisna kapsamından çıkarılarak rekabet eşitsizliğinin önüne geçilmiş ve dağ ve yayla evi gibi kırsal turizm tesislerinde verilen geceleme hizmetleri de madde metnine eklenmiştir. Plan ve Bütçe Komisyonunda bu konuda, değişiklikler yapılarak yukarıda yer alan nispi vergileme yerine maktu vergileme öngörülmüş 12 yaşından küçük çocuklara verilen geceleme hizmetleri istisna kapsamına alınmış ve konaklama vergisinde kamu kurum ve kuruluşlarına ait olup bunlar tarafından işletilen misafirhane ve eğitim tesislerinde verilen geceleme hizmetleri istisna kapsamından çıkarılarak rekabet eşitsizliğinin önüne geçilmiş ve dağ ve yayla evi gibi kırsal turizm tesislerinde verilen geceleme hizmetleri de madde metnine eklenmiştir.
Konaklama Tesisinin Türü
Vergi Tutarı (TL) (Kişi Başına Gecelik) 5 yıldızlı otel ve tatil köyleri 18 4 yıldızlı otel ve tatil köyleri 12 3 yıldızlı otel ve belediye belgeli konaklama tesisleri 9 2 ve 1 yıldızlı otel, pansiyon, motel, apart hotel ve kampingler 6 Butik otel ve özel konaklama tesisleri 18 Diğer 6
Vergi müfettişlerinin çalışma, performans, gruplar arası geçiş ve sınav başarısına göre ilk atamalarına ilişkin sistematiğin değiştirilmesi planlanmaktadır.
• Teklifteki bir konu da kiralık araçlara ilişkin alım, kiralama ve buna ilişkin vergiler ve masrafların gerçek kişiler veya şirketler tarafından gider olarak kabul edilmesine sınırlama getirilmesidir. Bu konuda 2020 sonrası için enteresan düzenlemeler bulunmaktadır.
o Taşıtlara ilişkin giderlerin indirim kısıtlaması ticari kazanç mükellefleri için 1995 yılında yapılan düzenlemeyle kaldırılmıştı. Öncesinde binek otomobillerin ve şahsi & ailevi ihtiyaçlar için kullanılan taşıtların amortisman ve diğer giderlerinin yarısının indirilmesi mümkündü.
o Bu kapsamda olmak üzere, halihazırda zirai kazanç sahiplerinin işletmeye dahil olup aynı zamanda şahsi & ailevi ihtiyaçlar için kullanılan taşıtların giderlerinin yarısı kabul edilmektedir.
o Kanun teklifinde bu konuda aylık kiralamalarda 5.500TL kira gideri kısıtlaması, satın alınan binek otomobillerde gider yazılabilecek ÖTV+KDV tutarının 115.000TL ile sınırlandığı ve taşıtın masraflarının %70’inin gider kabul edilmesi söz konusu olmaktadır.
o Son olarak, ÖTV ve KDV hariç maliyetin 135.000TL, vergi dahil veya ikinci el alımlarda 250.000TL’ye kadar binek otomobillerin amortisman tutarı gider yazılabilecektir. Bu şartlar serbest meslek erbabı için de geçerli olacaktır.
Yasa henüz TBMM genel kurula gelmemiştir. En kısa süre içinde Genel Kurul’da görüşülmeye başlanması beklenmektedir.
Konuyla ilgili diğer gelişmeleri de sizlere duyurmaya devam ediyor olacağız.
Saygılarımızla,
