2020-22
To : The clients and company web site
From : Independent Advisors / Accounting & Tax
Date : March, 16th 2020
Subject: Bankacılık Hizmetlerinden Alınacak Ücretlerde Önemli Sınırlamalar
Her türlü bankacılık işlemlerinde finansal tüketicilerden alınan ücretler, kredi ve verilen hizmetlere karşılık alınan ücretler ve sunulan finansal ürünlerin tanımlanması ve fiyatlandırılması önemli bir konudur. Türkiye’de bankacılık mevzuatı finansal hizmetlere ilişkin sunulan ürün çeşitlendirmesi ve ücretlendirmeyi ikili bir yapıda ele almıştır.
Mevduat ve kredi faiz veya kar payları ilk önemli kategori olup, istisnaları olmakla birlikte genel olarak bankalarca serbestçe belirleneceği 5411 sayılı Bankacılık Kanunu çerçevesinde 2006/1 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tebliği ile belirlenmiştir.
İkinci önemli kategori olan finansal tüketicilerden alınacak faiz veya kâr payı dışında alınacak her türlü ücret, komisyon ve masraf türleri 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna dayanılarak düzenlenmektedir. TCMB’nin Şubat ve Mart 2020’de yaptığı düzenlemeler ile bu konuda uygulama birliğinin sağlanması ve aşırı ücretlendirmenin önlenmesi ve belirli sınırlar içerisine alınması amaçlanmaktadır.
Sizler için çok faydalı olduğunu düşündüğümüz finansal tüketicilerden alınacak faiz veya kâr payı dışındaki ücretlere ilişkin getirilen son düzenlemeleri önce kısaca başlıklarla başlayıp sonra ayrıntılarla irdeleyelim.
- Bankacılık İşlemlerinden Alınan Ücretlerde değişiklik yapılmış olup uygulama 1 Nisan 2020’de başlayacaktır.
-
- TCMB ve BDDK finansal tüketicilerden alınacak ücretler ile bankalarca ticari müşterilerden alınabilecek ücretlere ilişkin usul ve esaslara ilişkin düzenleme yapmıştır. BDDK düzenlemeleri yönetmelik, TCMB düzenlemeleri ise tebliğ kapsamında yapılmış olup, düzenlemeler birbirini destekler şekilde yapılmıştır.
- Tebliğin amacı bankaların ticari müşterileri ile gerçekleştireceği işlemlerde öngörülebilirliğin ve şeffaflığın artırılması, kavram ve terim birliğinin sağlanması ve aşırı ücretlendirmenin önlenmesi için, sunulan ürün veya hizmetler karşılığı alınabilecek ücretlerin tür ve nitelikleri ile azami miktar ya da oranları ile bunlara ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
- 2020/4 TCMB Tebliğinde, ücretlere ilişkin bilgilendirme esasları, ticari krediler, kredi tahsis ve kullandırımı, teminatlandırma ve kapama, dış ticaret ve nakit yönetimine ilişkin ücretler, her türlü para transferleri, kiralık kasa hizmetleri, ödeme sistemleri, ticari kartlar ve üye işyeri ücretlerine ilişkin ayrıntılı düzenlemeler yer almaktadır.
- 10 Şubat tarihli Resmî Gazetede yayımlanan Tebliğ ve Yönetmelik 1 Mart 2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
- Daha sonra 7 Mart 2020 tarihinde yapılan düzenleme ile ise 3/10/2014 tarihli ve 29138 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usûl ve Esaslar Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır. Böylece bu konudaki düzenlemeler tamamıyla TCMB tarafından yapılmaya başlanmıştır.
- Daha sonra yapılan 2020/5 sayılı Tebliğ değişikliği ile Tebliğin 1-4 (amaç, kapsam, dayanak ve tanımlar), 15 (para ve kıymetli maden transferi), 20 (üye işyeri ücretleri) ve 22 nci (intibak) maddeleri dışında kalan maddelerinin yürürlük tarihi 1 Nisan 2020 olarak yeniden belirlenmiştir.
- Böylece bazı uygulamalar 1 ay ertelenmiş olmaktadır.
- Daha önce kurulmuş sözleşmeler açısından ise yürürlük tarihinden sonra gerçekleştirilecek işlemler bakımından da bu düzenlemeler uygulanacaktır.
- Kredi Kapama Düzenlemesi: Ticari kredilerin tamamen veya kısmen erken kapanması halinde yapılacak indirimlerle ilgili daha sonra TCMB tarafından bir Tebliğ daha yayımlanmıştır.
- Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğde (Sayı: 2020/4) değişiklik yapan 2020/8 sayılı Tebliğ ile ticari kredilerin tamamının veya bir kısmının erken ödenmesi durumunda yapılması gereken indirimlere ilişkin düzenleme yapılmıştır.
- Bu düzenleme 11 Mart 2020 tarihinde yayımlanmış ve yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
- Yapılan düzenleme ile ticari müşterinin kredinin tamamı için erken ödeme talebinde bulunması halinde banka bu talebi kabul etmek zorundadır.
- Türk lirası krediler için alınabilecek erken ödeme ücreti, gerekli faiz ve diğer maliyet unsurlarına ilişkin indirimler yapılarak hesaplanan ve müşteri tarafından bankaya erken ödenen tutarın, kalan vadesi yirmi dört ayı aşmayan kredilerde yüzde birini (%1), kalan vadesi yirmi dört ayı aşan kredilerde ise yüzde ikisini (%2) geçemez.
- Döviz cinsi veya dövize endeksli kredilerde söz konusu azami ücretler bir puan artırımlı olarak uygulanır.”
- Faiz Oranları Hakkında Düzenleme: TCMB mevduat ve kredi faiz oranları ve katılma hesapları ile kar ve zarara katılma oranları hakkında düzenleme yapmıştır.
- Konuyla ilgili olarak 2020/3 sayılı Tebliğ yayımlamıştır.
- Bankalarca, mevduata uygulanacak sabit veya değişken faiz oranları serbestçe belirlenir. Ancak, vadesiz mevduat faiz oranı yıllık %0.25’i geçemez.
- Değişken faiz oranı, Türk Lirası mevduatta 3 ay ve daha uzun vadeli, yabancı para mevduatta 6 aydan uzun vadeli mevduatlar için uygulanabilir. Türk lirası mevduat ve döviz tevdiat hesapları için uygulanacak değişken faiz hesaplama yöntemi, TC Merkez Bankasının uygun görüşü alınmak suretiyle bankalarca belirlenir.
- Bankalarca, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası kaynaklı reeskont ve avans kredileri dışındaki kredilere uygulanacak faiz oranları serbestçe belirlenir.
- Bankacılık İşlemlerinde Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlerde değişiklik yapılmış olup uygulamaya ilişkin 2020/7 sayılı Tebliğ TCMB tarafından yayımlanmıştır.
- Bu Tebliğin amacı finansal tüketicilere sunulan ürün veya hizmetlere ilişkin olarak faiz veya kâr payı dışında alınacak her türlü ücret, komisyon ve masraf türleri ile bunlara ilişkin usûl ve esasları belirlemektir.
- Ücretlendirilebilecek olan ürün veya hizmetler Tebliğe Ek-1’de sınıflandırılmıştır. Bu sınıflandırmada yer almayan, yeni bir ürün veya hizmet grubunun belirlenmesi veya yeni bir ücret kaleminin oluşturulabilmesi için ilgili kuruluş tarafından Merkez Bankasından izin alınması zorunludur.
- Ek-1’de yer alan bu ürünler şunlardır:
- Kredi kartları
- Yıllık üyelik ücreti
- Ek kart yıllık üyelik ücreti
- Nakit avans çekim ücreti
- Kredi kartları
- Para ve Kıymetli Maden Transferleri
-
- Havale ücreti
- Uluslararası fon transferi ve mesajlaşma ücreti
- EFT / Kıymetli maden transferi ücreti – Bu konu ayrıntılı olarak düzenlenmiş olup detaylar aşağıdaki tabloda* yer almaktadır.
-
| EFT Tutarı | İnternet/Mobil Bankacılık | ATM | Diğer Kanallar |
| 0 – ₺1000 | en çok ₺1 | en çok ₺2 | en çok ₺5 |
| ₺1001- ₺50.000 | en çok ₺2 | en çok ₺5 | en çok ₺10 |
| ₺50.001 ve üzeri | en çok ₺25 | en çok ₺50 | en çok ₺100 |
*TC Merkez Bankası resmi ödeme kapanış saatinden en fazla 90 dakika önce geç EFT kapsamında ücretler anılan ücretler %50 artırımlı olarak uygulanabilir.
-
- Mevduat / Katılım Fonu
- Para çekme ücreti
- Bireysel Krediler
- Tahsis ücreti
- Ekspertiz ücreti
- Taşınır ve taşınmaz rehin tesis ücreti
- Diğer
- Kiralık kasa ücreti
- Kampanyalı ürün veya hizmetler ücreti
- Aracılık hizmetleri ücreti
- Arşiv-araştırma ücreti
- Onaya bağlı bildirim ücreti
- Başka kuruluş ATM’sinden yapılan işlem ücreti
- Tebliğde, tüketiciler ile imzalanacak sözleşmelere ilişkin şartlar, ücretlerin TÜİK oranında artırılması, ücretlerin hangi durumlarda iade edileceği, bilgilendirme, tüketici ve konut finansmanı kredilerine ilişkin ücretler, banka ve kredi kartı ücretleri, EFT ücretleri, mevduat ve katılım fonu işlemleri, ATM kullanımı ve kiralık kasa hizmetleri ile kampanyalar ve özel hizmetler hakkında düzenlemeler yer almaktadır.
- Kredi tahsis ücreti, kullandırılan kredi anaparasının binde beşini geçemez. Merkez Bankası, gerekli gördüğü hallerde bu sınırı artırmaya ve azaltmaya yetkilidir.
- Bu düzenleme 7 Mart 2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
- Mevduat / Katılım Fonu
Bu konularla ilgili diğer gelişmeleri de sizlere duyurmaya devam ediyor olacağız.
Bu konuyla ilgili sorularınız için danışmanlarımıza ulaşabilirsiniz.
Saygılarımızla,
