No: 2020-60
Tarih: 23 Mayıs 2020
Konu: TCMB Sermaye Hareketleri Genelgesinde Yapılan Değişiklikler
Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar ve buna ilişkin mevzuat ile yabancı sermayeli şirketlerin sermaye hareketleri, ihracat, ithalat, döviz kazandırıcı işlemler, yurt içinden ve yurt dışından temin edilen krediler, döviz ile düzenlenemeyecek sözleşmeler ve denetim konuları belirlenmiştir.
Kararın 12’nci maddesine göre yabancı yatırımcılar tarafından Türkiye’ye yapılacak doğrudan yatırımlar Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu ve buna bağlı oluşturulan mevzuat çerçevesinde gerçekleştirilir.
Anılan Karara ilişkin usul ve esaslar TCMB I-M sayılı Genelgesi ile TCMB’nin Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılan Sermaye Hareketleri Genelgesi ile açıklanmaktadır.
2 Mayıs 2018 tarihli bu genelge bankanın web sayfasında yayımlanmakta olup, değişiklikler maalesef Resmî Gazetede yayımlanmamaktadır. Yabancı sermayeli firmalar için son derece önemli olan bu mevzuat setinde yayımlandığı tarihten bugüne kadar 73 değişiklik yapılmıştır. Genelgenin güncel metni için tıklayınız. Konuyla ilgili olarak daha önce yapılan değişikliklere ise 2019-35 sirkülerimizden ulaşabilirsiniz.
Özet olarak bugüne kadar, döviz gelirlerinin beyanı ve yıllık güncelleme, risk merkezi bildirimleri, yurt dışından gelen paraların kredi olup olmadığının takibinde bilgi belge ibrazı, yatırım teşvik belgesine dayalı döviz kredilerinde mükerrer kullanımın önlenmesi yeni veya mevcut şirket alımında istisna konularında değişiklikler yapılmıştır.
Son olarak, Hazine ve Maliye Bakanlığı 02.12.2019 tarih ve 504169 sayılı yazısıyla 02.12.2019 tarih ve 529957 sayılı yazısı, 27.12.2019 tarih ve 589255 sayılı yazısı ile 06.04.2020 tarih ve 232843 sayılı yazısıyla TCMB’nin 2 Mayıs 2018 tarihli Sermaye Hareketleri Genelgesi’nin bazı maddelerinde değişiklikler yapılmıştır.
Özetle bu değişiklikler ile; yabancı gemilere yapılan dövizli satışları ve gümrüksüz mağaza kapsamında yapılan satışları döviz geliri kapsamına dâhil edilmiş, lisanssız elektrik üretim tesislerinin devri döviz geliri olmadan alınabilecek kredilere eklenmiş ve rotatif kredilerin kullandırılmasında kredi geri ödemeleri konusu düzenlenmiştir.
Buna göre lisanssız elektrik üretim tesislerinin devralınması durumunda, hisseleri devralan tüzel kişilere, söz konusu üretim tesislerini ve kredi bakiyelerini devralmak şartıyla, devir işlemleri sonrasında, bu fıkra kapsamında döviz kredisi kullandırılması mümkündür. Lisanslı elektrik üretim tesisleri için geçerli olan en tavan döviz kredi alma tutarı lisansız elektrik üretim tesisleri için de geçerlidir.
Türkiye’deki bankaların ve finansal kuruluşların uluslararası ticari işlemler için açılabilecek gayrinakdi kredileri düzenleyen 50’nci maddesine aşağıda yer alan 6 ve 7 nolu bentler eklenmiştir.
- (6) Yurt içinde yerleşik bir bankanın açtığı vadeli ithalat akreditiflerinin, yurt dışındaki ihracatçılarca akreditifi açan bankaya gayrikabili rücu iskonto ettirilmesinin talep edilmesi durumunda, ithalatçıdan mutabakat alınması ve ithalatçının bu Genelgede yer alan döviz kredisi kullanım koşullarını sağlaması kaydıyla vadeli ithalat akreditifi nakdi döviz kredisi olarak değerlendirilir ve nakdi döviz kredilerine ilişkin hükümler uygulanır. Bu çerçevede, akreditifi açan banka tarafından bu Genelgenin 17’nci maddesi uyarınca Risk Merkezine döviz kredisi kullanımına ilişkin bildirim yapılmasının ardından yurt dışındaki ihracatçının gayrikabili rücu iskonto talebinin karşılanarak iskonto bedelinin döviz olarak ödenmesi mümkündür.
- (7) İthalat işlemleri kapsamında yurt içinde yerleşik bankalar tarafından aval verilmiş poliçe ve bonoların yurt dışındaki alacaklılarca gayrikabili rücu iskonto ettirilmesi durumunda bu Genelgenin nakdi döviz kredilerine ilişkin hükümleri uygulanır.
Eklenen bu iki bent ile teknik olarak gayrinakdi kredi olan ithalat akreditifleri, aval verilmiş bono ve poliçelerin iskonto ettirilmesi halinde bu kredilerin nakdi kredi olarak değerlendirileceği ve Genelgenin nakdi krediler için getirdiği düzenlemelere tabi olacağı hükme bağlanmıştır. Başka bir ifade ile, kamu otoritesi iskonto işlemi ile likit hale gelen gayrı nakdi kredileri biçim yönünden gayrı nakdi kredi olsalar dahi öz itibarıyla nakdi krediye dönüşmüş olmaları nedeniyle nakdi kredi olarak değerlendirmiştir.
Bu duyurumuzla ilgili her türlü soru ve görüşünüz için bize bilgi veriniz.
Konuyla ilgili diğer gelişmeleri de sizlere duyurmaya devam ediyor olacağız.
Teşekkürler sayın Zeynel Abidin Avcı
Saygılarımızla,
