No         : 2020-62

Tarih     : 31 Mayıs 2020

Konu     : Mayıs Ayı Özet Mali/Vergisel Düzenlemeler

Çok yoğun ve belki de hayatımızda ilk defa bu kadar uzun bir süre evde geçirdiğimiz Mart ve Nisan ayından sonra mayıs ayı da baharın tüm renklerine rağmen “Evde Kal” çağrılarına uyulan bir ay olarak geçti. Üstüne bir de havaların ısınması ve Ramazan Bayramı ile birlikte ülke olarak önemli bir ekonomik sınavdan geçiyoruz. Bu arada bazı kısıtlamaların kaldırıldığını ve ekonominin kısmi olarak işlemeye başladığını da görüyoruz.

UNDP tarafından ölçülen insani gelişme endeksinin 1990’dan bu yana ilk kez bu yıl gerileme eşiğinde olduğu belirtiliyor. Yani, sadece bir ekonomik kriz değil çok ciddi bir beşerî krizle karşı karşıyayız.

Tüm toplum bazında bu salgının yayılım hızını önlemek adına başta sağlık olmak üzere ekonomik, hukuksal ve sosyal olarak birçok tedbir ve önlem kararları alınıyor. En son Nisan ayı gelişmelerini sizler için özetlemiştik. Şimdi de Mayıs ayı içerisinde gerçekleşen önemli mali konuları vergi, sosyal güvenlik ve diğer mevzuat değişmeleri başlıkları altında özet olarak sizlerin dikkatinize sunmak isteriz.

Bunun yanında iş dünyasına, çalışanlara ve tüm kesimlere destek amacıyla elde ettiğimiz bilgileri spesifik konu bazında Covid-19 web sayfamızdan izleyebilirsiniz.

Bu kapsamda olmak üzere güncel gelişmeleri konusunun birebir uzmanlarıyla beraber ayrı birer bülten olarak sizlerin bilgisine sunduk.

Bültenlerimizden faydalandığınızı ve keyif aldığınızı umuyor saygılar sunuyoruz. Siz değerli okurlarımızın incelenmesini ve analiz edilmesini istediğiniz konuları da gündemimize almak istiyoruz. Örneğin salgının vergi adaleti ve vergi yüküne olası etkilerini, özellikle sağlık çalışanlarının vergilendirme rejimini, sağlık sisteminde mali ve vergisel alanda yapılabilecek kolaylıkları, bu dönemde uygulanması gereken yaratıcı maliye politika önerilerini ve vergisel politika tedbirlerini, şirketlerin tedarikçileri ve ekosistemleri için yaptıkları iyi uygulama örnekleri bu kapsamda ele alınabilecek önerilerden bazıları. Sizlerden de konu önerisi yanında yapmış olduğunuz bu tür uzmanlık çalışmalarınız varsa daha geniş bir okuyucu kitlesine ulaştırmak üzere bizlerle paylaşmanızı rica ederiz.

Ayrıca, üniversitede okuyan gençler için bir yarışma düzenledik. Covid-19 kapsamında yapılabilecek vergi politikası ve kamu maliye politikası önerilerini alıyoruz. Jüri tarafından değerlendirilen en iyi çalışmayı sizlerle de paylaşacağız. Öğrencilerimiz için sürprizlerimiz de olacak. Başvuru tarihini 15 Haziran 2020’ye kadar uzatıyoruz.

Şimdi ülkemizde mayıs ayı gelişmelerine ana konu başlıkları itibariyle bakalım. Mayıs ayı içinde uluslararası alanda yaşanan mali & vergisel konuları da ayrı bir seri bülten olarak sizlere sunuyor olacağız.

A. VERGİ ve SGK DÜZENLEMELERİ

• %25 Kar Dağıtım Sınırına İlişkin Tebliğ: Ticaret Bakanlığı kar dağıtımına ilişkin sınırlamaya getirilen istisnaları bir Tebliğ ile açıklamıştır.
  • 17 Mayıs tarihinde yayımlanan Tebliğin 5nci maddesine göre istenen belgelerle birlikte Bakanlıktan uygun görüş alınması şartıyla aşağıda sayılan 3 konuda bu şirketler için istisna düzenlemesi yapılmıştır: Bu şirketler %25 sınırlamasına tabi olmayacaktır.
    • 120.000TL altındaki kar dağıtımları: Kısa çalışma ödeneği, nakdi ücret desteği ve hazine destekli kredi kefaleti kullanan ve halen kapanmamış kredi borç bakiyesi bulunanlar hariç olmak üzere, 120.000TL ve altında kâr payı dağıtımı kararı alan şirketler,
    • Sermaye taahhüt borcu olan şirketler: Dağıtımına karar verilen kâr payının yarısından fazlasını sermaye taahhüt borcunu kapatmak üzere dağıtacak olan şirketler,
    • Belli borcu olan şirketler: İmzalanan kredi sözleşmeleri veya proje finansman sözleşmeleri kapsamında 30 Eylül 2020 tarihine kadar muaccel hale gelen yükümlülüklerin nakden ifasında kullanacak şirketler.
  • Bu konuda uygulanacak usullerle ilgili ayrıntılı açıklamalara 2020-59 sayılı sirkülerimizden ulaşabilirsiniz.
• Kurumlar Vergisi Beyannamelerinin 1 Haziran tarihine kadar verilmesi gerekmektedir.
  • 17 Nisan 2020 tarihli ve 127 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri ile 30 Nisan 2020 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2019 hesap dönemine ait Kurumlar Vergisi beyannamelerinin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri 1 Haziran 2020 Pazartesi günü sonuna kadar uzatılmıştır.
• Bazı ürünlerde ÖTV artırılmıştır.
  • 12 Mayıs 2020 tarih ve 2537 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile; 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan sigara ve muadili tütün mamullerinin asgari maktu vergi tutarları yeniden belirlenmiştir.
• Gelir vergisi stopaj oranlarıyla ilgili düzenleme yapılmıştır.
  • 2569 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67nci maddesine göre finansman bonolarıyla kira sertifikalarından yapılan stopaj oranları değiştirilmiştir.
  • Değişiklik, kararın yayım tarihi olan 24 Mayıs 2020 tarihinden itibaren iktisap edilen söz konusu kıymetlerden elde edilen kazançlara uygulanacaktır.
  • Son dönemde bankaların kısa vadeli finansman bonolarını mevduata alternatif bir finansman kaynağı olarak kullanmasının neden olduğu kaybı gidermek amacıyla bireysel yatırımcıların kısa vadeli mevduattan ve finansman bonolarından elde ettiği faize uygulanan stopaj oranı eşitlenmiş oldu.
• Kambiyo muamele vergisi 5 kat artırılmış ve fiziki teslimi olmayan altın satışı da vergiye tabi hale gelmiştir.
  • 2568 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla, 7194 sayılı Yasa ile verilen yetki kullanılmış ve kambiyo satış tutarı üzerinden alınan binde 2 vergi, %1’e çıkarılmıştır.
  • Söz konusu vergi aşağıda sayılan istisnalar haricinde döviz alırken gerçek kişiler ve firmaların alım maliyetlerini %1 artıracak olup, elimizdeki veya kasamızdaki dövizleri bozdururken bir vergi maliyeti söz konusu olmayacaktır.
  • Aşağıda belirtilen kambiyo işlemlerinde ise BSMV sıfır oranında uygulanacaktır.
    • Bankalar ile yetkili müesseselerin kendi aralarında veya birbirlerine yaptıkları kambiyo satışları,
    • Hazine ve Maliye Bakanlığına yapılan kambiyo satışları,
    • Döviz kredisinin ödenmesine yönelik olarak, döviz kredisi kullanılan ya da kullanımına aracılık eden banka tarafından kredi borçlusuna yapılan kambiyo satışları,
    • Sanayi sicil belgesini haiz işletmelere yapılan kambiyo satışları,
    • İhracatçı Birliklerine üye olan ihracatçılara yapılan kambiyo satışları.
  • BSMV’nin kanuni oranı %15’tir. Kambiyo muamelelerinde oran matrahın binde ikisidir. Cumhurbaşkanı, vergiyi %1’e, kambiyo muamelelerinde ise sıfıra kadar indirmeye ve ayrıca kambiyo muamelelerinde on katına, vergiye tabi diğer muamelelerde ise kanuni seviyesine kadar artırmaya yetkilidir. Yani kambiyoda sıfır ile %2, diğer işlemlerde ise %1-15 arasında belirleme yetkisi Cumhurbaşkanı’na verilmiştir.
  • Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan 21 Mayıs 2020 tarihli bir Genel Yazı ile de altının da kambiyo kapsamında vergilendirilmesi gerektiği açıklanmıştır.
    • “…vadesiz ve yatırım hesapları üzerinden fiziki teslimat olmaksızın yapılan altın alım satım işlemlerinin kambiyo işlemi olarak değerlendirilmesi… sebebiyle, bankalar nezdinde yatırım hesapları ve diğer (vadesiz, vb) hesaplar üzerinden fiziki teslimat olmaksızın yapılan altın satış işlemlerinin kambiyo işlemi kapsamında değerlendirilerek bu işlemler üzerinden yürürlükteki oranlara göre kambiyo muamele vergisi (BSMV) hesaplanması gerekmektedir.
• E-defter oluşturma, imzalama ve yüklenme süresi uzatılmıştır.
  • e-Defter uygulamasına dâhil olan ve 518 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen mücbir sebepler kapsamında olmayan mükellefler tarafından, 1 Haziran 2020 günü sonuna kadar oluşturulması ve imzalanması gereken,
    • aylık tercihte bulunan mükellefler için Şubat/2020 ile
    • üç aylık tercihte bulunan mükelleflerin OcakŞubat-Mart/2020 dönemleri e-Defterlerinin oluşturulma ve imzalanma süresi ile
    • aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme süresi
    • 19 Haziran 2020 Cuma günü sonuna kadar uzatılmıştır.
• Geçici vergi ertelenmiştir.
  • 2020 yılı birinci geçici vergi beyannamesi yoğun baskılar ile ertelenmiştir.
  • 12 Mayıs 2020 tarihli ve 130 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri ile 18 Mayıs 2020 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2020 1. Geçici Vergi Dönemine (Ocak-Şubat-Mart) ait Gelir ve Kurum Geçici Vergi Beyannamelerinin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri 28 Mayıs 2020 Perşembe günü sonuna kadar uzatılmıştır.
• KDV Uygulama Genel Tebliğinde değişiklik yapılarak mücbir sebep döneminde KDV iade işlemleri için teminat uygulaması getirilmiştir.
  • 8 Mayıs 2020 tarihli ve 31121 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 32) ile;
  • 518 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 4 üncü maddesinde yer alan KDV beyannamelerinin (uzayan) verilme tarihini takip eden aybaşına kadar yapılacak iade taleplerine (ATU ve ön kontrol raporuna dayalı iadeler hariç) istinaden KDVİRA sistemi tarafından yapılan sorgulama sonucunda üretilen kontrol raporunda, alım yapılan mükelleflerin (alt mükellefler dahil) mücbir sebep nedeniyle KDV beyannamesi vermemesi ve/veya Ba-Bs bildiriminde bulunmamasından kaynaklandığı tespit edilen olumsuzluklara isabet eden kısmın iadesine yönelik düzenleme yapılmıştır.
  • Konuya ilişkin tüm ayrıntılar 2020-56 numaralı sirkülerde paylaşılmıştır.
• GİB tarafından Elektronik Tebligat Sistemine ilişkin broşür yayımlanmıştır.
  • 456 ve 511 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde yer alan açıklamalar doğrultusunda; tebligatı yapan birim tarafından düzenlenen ve tebliği gereken belgelerin mükelleflerin elektronik adreslerine tebliğ edilmesine ilişkin detaylı açıklamaların yer aldığı “Elektronik Tebligat Sistemi” Broşürü kullanıma sunulmuştur.
  • Kurumlar vergisi mükellefleri ile ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar (kazançları basit usulde tespit edilenlerle gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler hariç) e-Tebligat sistemini kullanmak zorundadırlar.
  • e-Tebligat ile gönderilen evrak, mükellefin elektronik ortamdaki adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılacak ve ayrıca posta yoluyla gönderilmeyecektir.
• e-defter kılavuzu güncellenmiştir.
  • 31.03.2020 tarihinde yayınlanan Elektronik Defter Uygulaması Saklama Kılavuzunda güncelleme yapılmıştır
• Elektronik ortamda düzenlenen muhasebe fişlerine ilişkin kılavuz yayımlanmıştır.
  • Elektronik Defter Genel Tebliğinde açıklanmış düzenlemeler çerçevesinde e-Defter uygulamasına dahil olan mükellefler tarafından elektronik ortamda oluşturulan “muhasebe fişleri”nin içeriğinde yer alması gereken asgari bilgiler, dosya formatları ile bu belgelerin elektronik ortamda düzenlenmesi sırasında uyulacak teknik usul ve esaslara ilişkin açıklamalara bu Kılavuzda yer verilmiştir.
  • e-Defter uygulamasına dahil olan mükellefler tarafından her bir belgeye ait yevmiye maddesi için düzenlenmesi gereken muhasebe fişlerinde asgari olarak bulunması zorunlu bilgiler ise Kılavuzda tablo olarak yer almaktadır:
  • Her iki kılavuza da http://www.edefter.gov.tr/anasayfa.html adresinden ulaşabilirsiniz.

VERGİ KONUSUNDA YAYIMLANAN ÖNEMLİ TEBLİĞLER

• 312 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği yayımlanmıştır.
  • Vergiye uyumlu mükellefler için sağlanan %5 oranında gelir veya kurumlar vergisi indirimi ile ilgili ilave açıklamalar sağlanmıştır.
  • 7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi Kanununun 18 inci maddesiyle vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi düzenlemesinde birtakım değişiklikler yapılmıştı.
  • 312 seri nolu Gelir Vergisi Tebliği ile vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi müessesesine ilişkin açıklamaların yer aldığı 301 seri nolu Gelir Vergisi Tebliğinde 7194 sayılı Kanundaki değişikliklere paralel olarak gerekli değişiklikler yapılmıştır.
  • Uyumlu mükellef indiriminden gelir (ticari, zirai veya serbest meslek) ve kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabilir. Basit usulde kazancı tespit edilenler faydalanabilmekte fakat, çok uyumlu olsa, hiç ceza yememiş ve milyonlarca TL vergi ödemiş olsa bile, kira, faiz, değer artışı, diğer kazanç ve irat gibi yıllık beyanname verse de çok fazla sayıda mükellef bu uygulamadan yararlanamamaktadır. Finans ve bankacılık sektöründe yer alanlar da yararlanma imkanına sahip değildir.
  • Hesaplanan %5 indirim tutarı ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirilir. Ancak hesaplanan indirim tutarı, hiçbir şekilde 1 milyon TL’yi (bu yıl 1.4 milyon TL) geçemez.
  • Kanunda açıkça şart koşulmamış olsa da en az 3 yıldır mükellef olmayanlar da bu imkândan faydalanamıyor. Kanunda geriye doğru 3 ve 5 yıllık çeşitli cezalar yememiş olma, beyannameleri vs zamanında verme gibi kurallar varsa da bunlar, mükellefiyetleri bu süreleri kapsayanlar için geçerli olmalıdır. 2018 Ocak’ta işe başlayıp Nisan 2020 dahil tüm beyannamelerini zamanında vermiş ve ödemelerini yapmış bir mükellefin de pek ala bu imkândan faydalanabilmesi gerekir.
  • Tebliğe göre indirimden yararlanılabilmesi için mükelleflerin, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile (mesela 2019) bu beyannamenin ait olduğu yıldan önceki son iki yıla ilişkin olarak yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannameleri, geçici vergi beyannameleri, muhtasar, muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi beyannamelerini (2019 yılı örneğinde, 2017 Ocak ve sonrası beyannameler) kanuni süresi içerisinde vermiş ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerini de indirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla ödemiş olmaları gerekmektedir.
  • Kanuni süresi içerisinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak, kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler vergi indiriminden yararlanılmasına engel teşkil etmeyecektir. Ancak, indirimden yararlanılabilmesi için bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin de indirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla ödenmiş olması gerekmektedir.
• 311 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği yayımlanmıştır.
  • 7194 sayılı Kanunla getirilen serbest meslek kazançlarında istisna uygulamasına ilişkin düzenlemeler, işverenlerce hizmet erbabına sağlanan ulaşım imkanına ilişkin istisna, amatör spor hakemlerine sağlanan ücretlere ilişkin istisna, binek otomobillerin giderleri ve amortisman tutarlarına getirilen kısıtlamaya ilişkin uygulama, 2020 yılında yürürlüğe giren ücretlerin vergilenmesine ilişkin değişiklikler, yeni gelir vergisi tarifesi, karşı tarafa yükletilen vekalet ücretinin vergilenmesine ilişkin yapılan düzenleme ve sporculara ödenen ücretlerin vergilendirilmesine ilişkin yapılan değişiklikler bu Tebliğle açıklanmaktadır.
  • Tebliğin mükelleflerin geçici vergi dahil uygulamaları açısından önemli sonuçlar doğuracağı için 27 Mayıs 2020 Çarşamba günü yani geçici verginin beyan edilmesinden bir gün önce yayımlanmış olması önem arz etmektedir.

 VERGİ KONUSUNDA YAYIMI BEKLEYEN TEBLİĞ TASLAKLARI

• Taslak Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (Seri No: 1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin yayımlanması beklenmektedir.
  • Söz konusu Taslak Gelir İdaresi Başkanlığı web sayfasının “mevzuat taslakları” bölümünden kaldırılmış olup yakın zamanda yayımlanması beklenmektedir.
  • Çok önemli sonuçları olacak bu Tebliğe ilişkin görüş ve önerilerimizi 2020-50 numaralı sirkülerde paylaşmıştık.
• Mükellefiyet Kaydının Terkini ile ilgili VUK Genel Tebliğ Taslağı hazırlanmıştır.
  • Bilindiği üzere 7194 sayılı Kanunun 24’üncü maddesi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununa “Mükellefiyet kaydının analiz ve değerlendirme sonuçlarına bağlı olarak terkini” başlıklı 160/A maddesi eklenmişti.
  • Söz konusu maddenin uygulamasına ilişkin açıklamalar ile usul ve esaslarına yönelik olarak Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği taslağı hazırlanmış ve GİB web sayfasında görüş ve öneriye açılmıştır.
• İzaha Davet Tebliğ Taslağı hazırlanmıştır.
  • 6728 sayılı Kanun ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mülga 370’inci maddesinin “İzaha davet” başlığı altında yeniden düzenlenmesi suretiyle vergi sisteminde ihdas edilen “izaha davet” müessesinde 7194 sayılı Kanunun 25’nci maddesi ile değişiklikler yapılmıştı.
  • Bu kapsamda, yapılan değişiklikler çerçevesinde “izaha davet” müessesesinin uygulamasına ilişkin açıklamalar ile usul ve esaslarının belirlenmesine yönelik olarak Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği taslağı hazırlanmış ve görüş ve önerilere açılmak üzere GİB web sayfasında yerini almıştır.

Sosyal Güvenlik Mevzuatı

• Kamu işletmelerinin ve mahiyet kodu farklı olan şirketlerin nakdi ücret tazminatından yararlanma imkânı var mıdır?
  • SGK yayımlamış olduğu bir genel yazı (11 Mayıs 2020 tarih ve E.5958383) ile nakdi ücret desteği kapsamında yapılacak çalışmalara esas olması bakımından, yazı eki listede yer alan mahiyet kodu 1-3 olan işyerleri ile siyasi partilere ilişkin işyerlerinin mahiyet kodu, unvan ve diğer yönleriyle tescil kayıtlarının güncellenmesi, belediyelere ait şirketlerin güncellemeleri yapılırken şirket hissenin %50’den fazlasının belediye veya bağlı/ilgili kuruluşuna ait olması halinde mahiyet kodunun 1 veya 3 olarak güncellenmesi; %50 ve daha azının belediye veya bağlı/ilgili kuruluşuna ait olması halinde ise belediye şirketi kodunun değiştirilmesi gerektiğini duyurmuştur.
  • Bu yazıdan anlaşılan, kamu veya belediye şirketlerinin her ne kadar her türlü vergisel vecibesini yerine getirse, İşkur ve SGK düzenlemelerine uygun olarak tüm prim beyannamelerini zamanında verip ödemelerini yapsa dahi bu imkândan faydalandırılmayacağı anlaşılmaktadır. Bu konunun yasal bir karşılığı bulunmamakta olup her türlü işveren ve işyerine bağlı çalışan ve İşkur ve SGK’ya tabi olanların bu haktan mahrum bırakılmaması gerekir.
• Covid-19 İş Kazası veya Meslek Hastalığı Sayılır mı?
  • 2020/12 sayılı SGK Genelgesine göre Covid-19 bulaşıcı hastalık olması gerekçesiyle provizyon alınması gereken hastalık olarak tanımlanmıştır. Bu durumda iş sırasında bu hastalığa kapılanlar için iş kazası ve meslek hastalığı sayılmayacağı anlaşılmaktadır.
  • Konu iş hukuku açısından tartışmalı olup bu tür konulara karşı işverenlerin ve çalışanların hazırlıklı olması gerekir.

B. Ar-Ge & İnovasyon & Teşvikler Konusu

• Döviz Kazandırıcı Hizmet Sektörleri İçin Markalaşma Destekleri Hakkında 2564 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı 20 Mayıs 2020 günü Resmî Gazetede yayımlanmıştır.
  • Söz konusu Kararın amacı; döviz kazandırıcı hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren ve Türkiye’de yerleşik şirket, kurum ve kuruluşların markalaşmak için gerçekleştirdikleri faaliyetlere ilişkin giderler, Türkiye İhracatçılar Meclisi ve ihracatçı birliklerinin TURQUALITY® Programı kapsamında şirket, kurum ve kuruluşların markalaşma sürecinde yurt içi ve yurt dışında vereceği desteklere ilişkin harcamalar, Türk markalarının pazara giriş ve tutunmalarına yönelik gerçekleştireceği her türlü faaliyet ve organizasyona ilişkin giderler ile hizmet sektörlerine yönelik olumlu Türk malı ve hizmeti imajının oluşturulması ve yerleştirilmesi için yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirilecek her türlü harcamanın Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonundan karşılanmasına dair usul ve esasların belirlenmesidir.
  • Anılan Kararda komite ve çalışma grupları, sunulan destek unsurları, marka destek programının esasları, Turquality destek programı, programların yürütülmesi, destek kapsamına alınmaya ilişkin işlemler, desteklerin başlangıç tarihleri, süre ve kapsamları, destek programları arasında geçiş, desteklenecek markanın tesciline ilişkin hükümler, destek kapsamına girmesi mümkün olmayan finans vb sektörler, başvuru belgelerinin ibrazı ve ödemeler, yurt dışı onay işlemleri, faaliyet ve harcama belgelerinin uygunluğu, son olarak da izleme ve değerlendirme, yanıltıcı durumlarda uygulanacak yaptırımlar ve yürürlükten kaldırılan 2015/9 sayılı Karar ile geçiş hükümleri ayrıntılı bir şekilde düzenlenmektedir.
  • Ayrıca Karar ekinde reklam, tanıtım ve pazarlama faaliyetlerine ilişkin Ek-1 ile danışmanlık faaliyetlerine ilişkin Ek-2 numaralı listeler yayımlanmıştır. Danışmanlık kapsamında yönetim danışmanlığı, tasarım, hukuk ve bilişim danışmanlığı alt başlıkları desteklenmektedir.
• Döviz Kazandırıcı Hizmet Sektörleri Markalaşma Desteklerine ilişkin başvuru süreleri uzatılmıştır.
  • Tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgını nedeniyle oluşabilecek hak kayıplarının önlenmesi amacıyla; Ticaret Bakanlığı tarafından hizmet sektörlerine yönelik olarak uygulanan 2015/8 sayılı Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Karar ile 2015/9 sayılı Döviz Kazandırıcı Hizmet Sektörleri Markalaşma Destekleri Hakkında Karar kapsamındaki başvuru süreleri uzatılmıştır.
  • Buna göre; yararlanıcı ve işbirliği kuruluşlarının destek başvuru tarihleri ya da eksik belge ibraz süreleri 11 Mart 2020 ile 30 Haziran 2020 tarihleri (bu tarihler dahil) arasında dolan hak sahipleri için söz konusu tarihlerin (destek başvuru tarihi, eksik tamamlama tarihi) 27 Temmuz 2020 olarak uygulanması kararı alınmıştır.
  • Destek başvurusu ya da eksik belge ibrazı için gerekli olan bilgi ve belgeleri temin edebilen yararlanıcı ve işbirliği kuruluşlarının belirtilen ek süreyi kullanmaları zorunlu olmayıp mevzuatta yer alan sürelere göre işlemlerine devam edebileceklerdir.
  • Ayrıca, hizmet sektörlerine yönelik olarak uygulanmakta olan söz konusu destek programlarına ilişkin tüm başvuru ve inceleme süreçlerine devam edilmektedir.
• Pazara Girişte Dijital Faaliyetlerin Desteklenmesi Hakkında Karar Yayımlanmıştır.
  • 27 Mayıs 2020 tarihli Resmî Gazeteyle yayımlanan 2573 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla ülkemizde faaliyette bulunan firmalar için sanal fuar, sanal ticaret heyeti ve e-ticaret sitelerine üyeliğe yönelik tasarlanan desteklerle alakalı düzenlemeler yapılmıştır.
  • E-ticaret sitesi başına yapılan giderlerin %60’ı (8.000TL üst limitle) Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu’ndan karşılanacaktır. (DFİF) En fazla 3 site ve site başına 2 yıl bu desteklerden yararlanma imkânı bulunmaktadır. 2020 sonuna kadar %60 yerine %80 destek oranı uygulanacaktır.
  • Sanal fuarlar ve sanal ticaret heyetlerine ilişkin giderlerin %50’si (50.000USD’ye kadar) desteklenecektir.
  • Bu kararlardan haksız yere yararlanılması durumunda müeyyideler uygulanır.
• Ar-Ge Faaliyet Raporları: Ar-Ge &Tasarım Merkezlerinde yürütülen faaliyetlere ilişkin faaliyet raporlarının sunulması gerekmektedir.
  • Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği’nin 21. maddesinin 8. fıkrası gereği Ar-Ge/Tasarım Merkezinde yürütülen faaliyetlere ilişkin faaliyet raporu, takvim yılını kapsayacak şekilde en geç Haziran ayı içinde Bakanlığa yazılı veya elektronik ortamda sunulmalıdır.
  • İlgili döneme ait faaliyet raporunun sistem üzerinden İşletme Yetkilisi veya Ar-Ge & Tasarım Merkezi Yetkilisi tarafından elektronik imza ile Haziran ayı sonuna kadar gönderilmesi gerekmektedir.
• Ar-Ge’de Uzaktan Çalışma İmkânı: Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri ile Teknokent Firmaları için Uzaktan Çalışma Esnekliği uygulaması Haziran sonuna kadar uzatılmıştır.
  • Salgının etkilerini azaltmak amacıyla, 4691 sayılı Kanunla Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde bulunan veya 5746 sayılı Kanun çerçevesinde Ar-Ge ve Tasarım Merkezi olan firmalar için yeni bir uzaktan çalışma kararı daha yayınlanmıştır. Firmalar bu yeni karara göre mayıs ayında %100, haziran ayında ise %50 oranında istisna ve teşviklerden faydalanarak uzaktan çalışmaya devam edebileceklerdir.
  • Bu karar kapsamında; 27 Mayıs 2020’ye uzatılan uzaktan çalışma esnekliği, 31 Mayıs 2020’ye uzatılmıştır. 1 Haziran 2020’den başlayarak 30 Haziran 2020’ye kadar ise TGB ve Ar-Ge & Tasarım Merkezlerinde bildirime tabi personel sayısının 4691 veya 5746 sayılı Kanun kapsamında istihdam edilen personel sayısının yüzde 50’sini geçmemek veya bildirime tabi personele isabet eden toplam çalışma süresinin, ilgili kanunlar kapsamında istihdam edilen toplam personel sayısına isabet edecek toplam çalışma süresinin yüzde 50’sini aşmamak şartıyla uzaktan çalışmaya müsaade edilmesine karar verilmiştir.
• İlerleme Raporları: TÜBİTAK projelerine ilişkin ilerleme raporlarının sunulması
  • Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB), Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) ve Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı (BİDEB) tarafından desteklenerek yürürlüğe giren projeler kapsamında 30 Haziran 2020 tarihine kadar gönderilmesi gereken Gelişme/Sonuç/Dönem Raporlarının son gönderim tarihleri, Ülkemizde ortaya çıkan Koronavirüs (COVID-19) salgını nedeniyle alınan tedbirler kapsamında üç ay ertelenmişti.
  • Söz konusu raporların güncellenen tarihler doğrultusunda gönderilmesi hususunda gereken hassasiyetin gösterilmesi beklenmektedir.
• Yeni Çağrılar: COVID-19 Konulu EUREKA Network Çağrısı için proje önerisi sunulması mümkündür.
  • EUREKA Programı kapsamında, COVID-19’a özgü ihtiyaçlara yönelik kısa ve orta vadeli yanıtlar bulmayı amaçlayan araştırma ve yenilik projeleri ortak çağrısı başvuruları için son tarih, 15 Mayıs 2020 (saat:17.00, CEST) olarak belirlenmiştir. Türk ortakların en geç 25 Mayıs 2020 saat 14:00’a kadar ulusal başvurularını tamamlamaları gerekmektedir.
• KOSGEB Teknoyatırım başvuruları alınmaya devam etmektedir.
  • Koronavirüs (COVİD-19) Salgınından Korunmak Üzere Alınan Tedbirler Kapsamında Üretilecek Ürünler için KOSGEB- Teknoyatırım programı proje başvuruları halen devem etmektedir.
• Patent Tabanlı Teknoloji Transferi Destekleme Çağrısı (Patent Lisans – 2020 – 1)
  • Patent Lisans – 2020 – 1 Çağrısı ile yükseköğretim kurumları, araştırma altyapıları, kamu kurumları, kamu araştırma merkez ve enstitüleri ve erken aşama teknoloji şirketleri tarafından yürütülen araştırma, geliştirme ve yenilik projeleri sonucunda ortaya çıkan ve patent ile korunan teknolojilerin lisanslama veya devir yolu ile Türkiye’de yerleşik sermaye şirketlerine aktarılması hedeflenmektedir.
  • Başvuru Tarihleri: Bu kapsamda TÜBİTAK Yenilik Destek Programı kapsamında bir çağrıya çıkılmıştır. Çağrı açılış tarihi 14 Mayıs 2020, ön kayıt için son tarih 17 Ağustos 2020, başvuruların PRODİS üzerinden alınması ise 15 Haziran-31 Ağustos 2020 arasıdır.
  • Başvuru Yapabilecek Kişi, Kurum ve Kuruluşlar: Müşteri kuruluş tanımına uyan sermaye şirketleri ve teknoloji sağlayıcı kuruluş tanımına uyan yükseköğretim kurumları, araştırma altyapıları, kamu kurumları, kamu araştırma merkezi/enstitüleri, teknoloji transfer ofisleri veya 4691 sayılı Kanun’a göre teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyet gösteren sermaye şirketleri bu Çağrı kapsamında proje önerisi sunabilir.
• Siparişe Dayalı Ar-Ge Projeleri için KOBİ Destekleme Çağrısı (Sipariş Ar-Ge – 2020)
  • Sipariş Ar-Ge 2020-1 çağrısı ile müşteri gereksinimlerini karşılayan çözüm önerilerinin, KOBİ’ler tarafından Ar-Ge yolu ile ticarileşebilir çıktılara dönüştürülmesi hedeflenmektedir. Çağrıya bir Müşteri Kuruluş ve en az bir Tedarikçi Kuruluş ortak başvuru yapılacaktır. Başvuru ve destek aşamalarında muhatap kuruluş Müşteri Kuruluş olacaktır. Tedarikçi Kuruluş KOBİ ölçeğinde olmalıdır. Bu kapsamda TÜBİTAK Yenilik Destek Programı kapsamında bir çağrıya çıkılmıştır. Çağrı açılış tarihi 14 Mayıs 2020, ön kayıt için son tarih 17 Ağustos 2020, başvuruların PRODİS üzerinden alınması ise 15 Haziran – 31 Ağustos 2020 arasıdır.
  • Bu çağrı kapsamında, projelerin kabul edilen bütçelerinin toplamı en fazla 30.000.000 TL olacaktır. Proje bütçesi ise en fazla 2.500.000 TL olacaktır. Proje: 1. Ürün/süreç geliştirme ve 2. Ticarileşme olmak üzere iki aşamadan oluşacaktır. Ürün/süreç geliştirme aşaması en fazla 24 aydır. Ticarileşme süresi ise sabit 24 ay olacaktır.

C. DİĞER ERTELEMELER

• Tüketici hakem heyetlerinde hak kayıplarının önlenmesi amacıyla 15 Haziran’a kadar süre verilmiştir.
  • Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliğinin geçici 3’üncü maddesine yapılan değişiklikle daha önce 30 Nisan’a kadar uzatılan süreler 15 Haziran’a kadar uzatılmıştır.
  • Devlet katkılı konut hesabı ödemelerinde kolaylık sağlanmıştır.
    • Buna göre ayda ikiden az olmamak üzere toplanan tüketici hakem heyetlerinin toplantılarının yapılması bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten,
    • İstenen bilgi ve belgelerin sunulması için verilen süreler, bilirkişilere raporlarını hazırlamaları için verilen süreler ve tüketici hakem heyetleri kararlarının taraflara tebliğ edilmesi için belirlenen süreler 13/3/2020 (bu tarih dâhil) tarihinden itibaren 15/6/2020 (bu tarih dâhil) tarihine kadar durmuştur.
    • Bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlar. Bilgi ve belgelerin sunulması için verilen sürelerin bitimine durma süresinin başladığı tarih itibarıyla on beş gün ve daha az kalmış ise, bu süreler durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden başlamak üzere on beş gün uzamış sayılır.

D. FİNANS & BANKACILIK

• BDDK 21.05.2020 tarihinde yapılan basın açıklamasında 100 gr ve üstü altın alım işlemlerinin 1 gün valörlü olarak gerçekleştirileceğini duyurmuştur.
  • “Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun 21.05.2020 tarih ve 9033 sayılı Kararı ile finansal piyasaların istikrarlı işleyişine ve kredi sisteminin etkin çalışmasına katkıda bulunulmasını teminen; 05.2020 tarihinden itibaren gerçek ve tüzel kişilerin günlük 100 gr ve üzerinde altın alım işlemlerinde, altının ilgilinin hesabına aktarılmasının ve/veya kullanıma açılmasının bir iş günü valörlü olarak gerçekleştirilmesine ve konunun Kuruluş Birlikleri vasıtasıyla tüm bankalara duyurulmasına karar verilmiştir.”
• BDDK 20 Mayıs tarihli kararıyla bankalara yönelik plasman ve kredi hacmini daraltmıştır.
  • “Bankaların, yurtdışındaki konsolidasyona tabi kredi kuruluşu ve finansal kuruluş niteliğini haiz ortaklıkları ile yurtdışındaki şubeleri de dahil olmak üzere, yurt dışında yerleşik finansal kuruluşlara yapacakları TL plasmanlar, TL depo, TL repo ve TL kredilerin toplamının bankaların en son hesapladıkları yasal özkaynaklarının %0,5’i ile sınırlandırılmasına karar verilmiştir.”
• TCMB ile Katar Merkez bankası arasındaki SWAP anlaşmasının tutarı 5 Milyar  USD’den 15 Milyar USD’ye yükseltilmiştir.
  • Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve Katar Merkez Bankası arasında 17 Ağustos 2018 tarihinde imzalanan ikili para takası (swap) anlaşması tadil edilmiştir. Yapılan değişiklikle swap anlaşmasının tutarı 5 milyar ABD doları karşılığı Türk lirası ve Katar riyalinden 15 milyar ABD doları karşılığı Türk lirası ve Katar riyaline yükseltilmiştir.
  • Para takası anlaşmasının temel hedefi yerel para birimleri üzerinden gerçekleştirilen ticareti kolaylaştırmak ve iki ülkenin finansal istikrarına destek sağlamaktır.
• BDDK finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlemleri önlemek adına bir Yönetmelik yayımlamıştır.
  • 7 Mayıs 2020 Perşembe günü 31120 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Yönetmelik Bankacılık Kanunun 76/A ve 93 ncü maddelerine dayanılarak hazırlanmış ve yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
  • Yönetmelik amaç, kapsam, tanımlar dışında finansal piyasalardaki manipülatif ve yanıltıcı işlemleri tanımlamıştır.
• TCMB Sermaye Hareketleri Genelgesinde çok önemli değişiklikler yapmıştır.
  • Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar ve buna ilişkin mevzuat ile yabancı sermayeli şirketlerin sermaye hareketleri, ihracat, ithalat, döviz kazandırıcı işlemler, yurt içinden ve yurt dışından temin edilen krediler, döviz ile düzenlenemeyecek sözleşmeler ve denetim konuları belirlenmiştir.
  • Kararın 12’nci maddesine göre yabancı yatırımcılar tarafından Türkiye’ye yapılacak doğrudan yatırımlar Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu ve buna bağlı oluşturulan mevzuat çerçevesinde gerçekleştirilir.
  • Özet olarak bugüne kadar, döviz gelirlerinin beyanı ve yıllık güncelleme, risk merkezi bildirimleri, yurt dışından gelen paraların kredi olup olmadığının takibinde bilgi belge ibrazı, yatırım teşvik belgesine dayalı döviz kredilerinde mükerrer kullanımın önlenmesi yeni veya mevcut şirket alımında istisna konularında değişiklikler yapılmıştır.
  • Son olarak yabancı gemilere yapılan dövizli satışları ve gümrüksüz mağaza kapsamında yapılan satışları döviz geliri kapsamına dâhil edilmiş, lisanssız elektrik üretim tesislerinin devri döviz geliri olmadan alınabilecek kredilere eklenmiş ve rotatif kredilerin kullandırılmasında kredi geri ödemeleri konusu düzenlenmiştir.
  • Bu değişikliklere ilişkin güncellemeleri sizlere ayrı bültenlerle duyurmaya devam edeceğiz.
• TCMB 2019 Faaliyet Raporu yayımlanmıştır. TCMB 2018 yılı istatistiklerine göre toplam kurumlar vergisinin %12,4’ünü tek başına karşılamıştır.
  • TCMB yıllık faaliyet raporunu ayrıntılı bir şekilde, kurum olarak yapılanlar, 2019 yılına ilişkin genel bilgiler, istatistikler ve gelişmeler olarak duyurmuştur. Kısa ve özet bilgiler olarak;
    • TCMB, 30 Haziran 1930 tarihinde anonim şirket statüsünde kurulmuş ve 3 Ekim 1931 tarihinde Ankara’da faaliyetlerine başlamıştır.
    • TCMB’nin sermayesi 25.000 Türk lirası olup, hisseleri (A), (B), (C) ve (D) sınıflarına ayrılmıştır. (A) sınıfı hisse senetleri, TCMB sermayesinin yüzde 51’inden aşağı düşmemek koşuluyla Hazineye aittir.
    • Türkiye’de Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’ne ait olan para basma yetkisi TBMM tarafından süresiz olarak TCMB’ye devredilmiştir. Bu doğrultuda, ülkemizde banknot basma ve ihraç imtiyazı tek elden TCMB’ye aittir.
    • 25 Nisan 2001 tarihinde 1211 sayılı TCMB Kanunu’nda yapılan değişiklik ile TCMB’nin temel amacı fiyat istikrarını sağlamak olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte TCMB, fiyat istikrarını sağlama amacı ile çelişmemek kaydıyla hükûmetin büyüme ve istihdam politikalarını desteklemekle görevlendirilmiştir.
    • 2019 yılı sonu itibarıyla, yurt içinde 17 Genel Müdürlüğü ve çeşitli illerde faaliyet gösteren 21 Şubesi; Frankfurt, Londra, New York, Washington, Pekin, Tokyo, Doha ve Kuala Lumpur’daki temsilcilikleri bünyesinde ekonomi müşavirlikleri ve ataşelikleri bulunan TCMB, toplam 3.874 personeli bulunmaktadır.
    • Tüketici enflasyonu, 2019 yılında önemli ölçüde gerileyerek yıl sonunda yüzde 11,8 olarak gerçekleşmiştir.
    • 2018 yılı vergi rekortmenleri listesine göre TCMB 10.610.547.065,28 TL kurumlar vergisi ile Türkiye’de kurumlar vergisi rekortmeni olmuştu. Bu tutar ülke olarak toplanan toplam kurumlar vergisinin %12,4’üne tekabül ediyor.
    • Bu yıl da karı üzerinden 11.051.920.643 TL kurumlar vergisi ödemesi beklenmektedir.
• Merkezi Yönetim Borç İstatistikleri Yayımlanmıştır.
  • Merkezi yönetim brüt borç stoku 30 Nisan 2020 tarihi itibarıyla 1.575,6 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
  • Borç stokunun 739,5 milyar TL tutarındaki kısmı Türk Lirası cinsi, 836,1 milyar TL tutarındaki kısmı döviz cinsi borçlardan oluşmaktadır.
  • Mayıs 2020 dönemine ilişkin rakamlar 22 Haziran 2020 tarihinde yayımlanacaktır.
• Bankalar Birliği salgınla mücadele kapsamında alınan genel önlemleri, bankaların aldıkları finansal tedbirleri, tavsiye kararlarını ve kendileri tarafından yapılan çalışmaları özetleyen bir bilgi notu yayımlamıştır.
  • 5 Mayıs tarihli Nota linkten ulaşabilirsiniz.
  • Ayrıca BDDK tarafından Türk Bankacılık Sektörü Temel Göstergeler Raporu (Mart 2020) de kurumun web sayfasında yayımlanmıştır.
  • Türkiye Bankalar birliği Risk Merkezi, kredi ve diğer finansal kuruluşlardan topladığı risk bilgileri üzerinden hazırladığı istatistik raporlarını kamuoyu ile paylaşmıştır. Rapora linkten ulaşabilirsiniz

E. DIŞ TİCARET VE GÜMRÜK SAHASI

• Ticaret Bakanlığının Covid-19 web sayfası faydalı bilgileri bir araya getirmektedir.
  • Ticaret Bakanlığınca salgın hastalık döneminde ithalat, ihracat, iç ticaret ve gümrük işlemlerine ilişkin alınan önlemleri, mevzuat düzenlemelerini ve duyuruları toplu olarak yayımlamak üzere https://covid19.ticaret.gov.tr adresinde ayrı bir site oluşturulmuştur.
• Artan Gümrük Vergileri: Çok sayıda ürüne ilave gümrük vergisi yükümlülüğü getirilmiştir.
  • 11 Mayıs 2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 2514 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile; yapı malzemeleri, beyaz eşya ürünleri, mücevherat, müzik aletleri gibi çok sayıda ürüne ilave gümrük vergisi getirilmiştir. Karar’da dönemler bazında uygulanacak ilave gümrük vergisi oranlarını gösterir Ek-1 ve Ek-2 olmak üzere iki farklı tablo yer almaktadır. 11.05.2020 – 30.09.2020 tarihleri arasında Ek-2 tabloda belirtilen oranlar, 01.10.2020 tarihinden itibaren ise Ek-1 tabloda belirtilen oranlar geçerli olacaktır.
  • Vergi artışı mükerrer Resmi Gazete ile gün içinde artırıldığı için yükümlülerin söz konusu Karardan beyannamelerini tescil ederken haberdar olmamaları nedeniyle, 11.05.2020 tarihinde tescil edilen ve BİLGE sistemi tarafından İGV hesaplanmamış olan beyannameler için söz konusu Karar uyarınca ek tahakkuk düzenlenmesi, ancak söz konusu ek tahakkuklarla alakalı olarak ayrıca cezai bir işlem yapılmamasına karar verilmiştir.
  • Ek-1 tablo ile belirlenen ilave gümrük vergisi oranlarının Ek-2 tablo ile belirlenen ilave gümrük vergisi oranlarına göre daha düşük belirlendikleri görülmekte olup, vergi yükünün 01.10.2020 tarihinden itibaren bir miktar azaltılacağı anlaşılmaktadır.
  • 20 Mayıs 2020 günü Resmî Gazetede yayımlanan 2565 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla da çok sayıda ürüne yönelik olarak ilave vergiler getirilmiştir. Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kararın yayımlandığı gün içinde ilave gümrük vergisi tahakkuku yapılmamış eşyaya ilişkin ilave tahakkuklar verilmiştir.
  • Kararın yayımı tarihinden önce ülkemize sevk edilmek üzere bir taşıması belgesi düzenlenerek yüklemesi yapılmış olan eşyanın en geç 15 gün içinde ithale ilişkin GB tescili yapılırsa Ek-2 yerine Ek-1’de yer alan oranda ilave gümrük vergisi tahsil edilir.
  • 17 Nisan 2020 tarih ve 2424 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla da çok sayıda eşyaya ilişkin olarak ilave gümrük vergisi yükümlülüğü getirilmişti.
• İngiltere Brexit sonrasında uygulanacak gümrük vergisi oranlarına ilişkin tarife yayımlamıştır.
  • https://www.gov.uk/check-tariffs-1-january-2021 İngiltere ile ticareti olan firmalarımızın ürün kodlarıyla 1.1.2021’den itibaren geçerli olacak tarifeye ilişkin olarak vergi yükümlülüklerini kontrol etmelerini tavsiye ederiz. Ülkemiz ile UK arasında hali hazırda bir Serbest Ticaret Anlaşması bulunmamaktadır.
• İhracı yasak ve ihracı kayda bağlı mallar ve ön izne bağlı mallar Tebliği güncellenmiştir.
  • 2020/8 sayılı İhracat Tebliği ile yapılan düzenleme ile ihracı yasak ve ön izne bağlı mallar listesinin 33-40 nolu satırları yürürlükten kaldırılmıştır.
    • Mart 2020’de bu listeye iki ayrı ürün grubu eklenmişti. 26 Mart 2020 tarihinde ihracı yasak ve öz izne bağlı mallar listesine eklenen ventilatör, yoğun bakım üniteleri, entübasyon tüpleri gibi ürünler bu liste kapsamından çıkarılmıştır.
  • 2020/9 sayılı İhracı Kayda Bağlı Mallara İlişkin Tebliğin 35-38 nolu satırları yürürlükten kaldırılmıştır.
    • 35- Etil Alkol 36- Kolonya 37- Dezenfektan 38- Hidrojen Peroksit
    • Bu satırlarda yer alan ürünler 2020/5 numaralı Tebliğ ile (18 Mart 2020 tarihinde Resmî Gazetede yayımlanan) kayda alınmıştı.
    • Uygulama olarak İhracı Kayda Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ kapsamındaki malların ihracından önce gümrük beyannamelerinin İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince kayda alınması gerekmektedir.

F. DİĞER MEVZUAT ALANI

• Yatırım Teşviklerde ilave 1 yıl süre verilmiştir.
  • 2012/3305 sayılı Ana Kararnameye eklenen geçici 14’üncü maddeyle yatırımların tamamlanabilmesi için talep edilmesi halinde 1 yıla kadar ilave süre verilebilecektir.
  • Bu hak yarım kalan veya tamamlanmayan yatırımlardan 11 Mart 2020 tarihinde öce düzenlenen ve devam eden yatırımların tamamlanabilmesini teminen verilmektedir.
• Sigortacılık Yönetmeliğine önemli değişiklikler yapılmıştır.
  • 9 Mayıs 2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanmıştır.
  • Sigorta sözleşmeleri ister doğrudan ister sigorta acentesi vasıtasıyla olsun, tarafların bir araya gelmeksizin uzlaşmalarına imkân sağlayan her türlü iletişim aracı kullanılarak akdedilebilecektir. Bu kapsamda mesafeli sözleşme akdetmek isteyenlerin, işi yürütebilecek şekilde gerekli organizasyon ve teknik alt yapıya sahip olması gerekir.
  • İkinci önemli bir düzenleme ise sektörde ciddi tartışmalara sebebiyet vermiştir. Yönetmeliğin “mal ve hizmet satışı ile bağlantılı olarak sunulan sigortalar” başlıklı 10 ncu maddesine göre asli işi sigorta aracılığı olmayan işletmeler, sundukları mal ve hizmetlerle birlikte, Yönetmelikte sayılan şartların tamamını sağlamak suretiyle sigorta hizmeti sunabileceklerdir.
  • Son olarak Yönetmelikte uzaktan satış cihazları ile pazarlama konusunda da değişiklikler yapılmıştır. Kiosk, web sayfası, mobil uygulamalar ile bu işlemler yapılabilmektedir.
• Özel Tiyatro Projelerine Devlet Yardımı Uygulaması: Özel tiyatroların projelerine verilecek yardımlara ilişkin Yönetmelik değiştirilerek yapılacak yardımların miktarı artırılmış ve Covid-19 sebebiyle kolaylıklar sağlanmıştır.
  • Bu desteklerden Kültür ve Turizm Bakanlığınca oluşturulan sisteme kayıtlı tiyatrolar ile sanatçı tanıtma kartı sahibi gerçek kişiler yararlanmaktadır.
  • Başvurular her yıl 1-31 Temmuz arasında yapılmaktadır.
  • Tiyatrolara projelerinin %70’ine kadar ve 150.000TLY’ye kadar yardım yapılabilmektedir.
  • 5 Mayıs tarihli Yönetmelik değişikliğiyle, 2019-2020 sana sezonunda yerine getirilmesi gereken asgari sergilenme sayıları şartı aranmayacaktır.
• Covid 19 kapsamında rahatlatıcı, düzenleyici bazı mevzuat değişiklikleri yapılmıştır.
  • Döviz bürosu olan bilinen yetkili müesseseler için rapor tarihleri uzatılmıştır.
  • Hazine ve Maliye Bakanlığının 14 Mayıs 2020 tarihli duyurusuna göre; 2019 yılı Kurumlar Vergisi beyannamelerinin verilmesine ilişkin sürelerin uzatılmasına bağlı olarak yetkili müesseselerin 2019 yılına ilişkin bilanço ve kar/zarar tablolarının Bakanlığımıza gönderilme süresi 15 Haziran 2020 tarihine kadar uzatılmıştır.
  • Bilindiği üzere, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’a İlişkin 2018-32/45 Sayılı Tebliğ’in 19 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca yetkili müesseselerin yıllık bilanço ve kar/zarar tablolarının onaylı örneklerini ilgili oldukları yılı takip eden yılın en geç Nisan ayı sonuna kadar Bakanlığa göndermeleri gerekmektedir. Dolayısıyla; normal şartlarda her yılın Nisan ayı içerisinde herhangi bir uyarı veya bildirime gerek kalmaksızın önceki yıla ilişkin bilanço ve kar/zarar tablolarının onaylı örneklerinin Bakanlığa gönderilmesi zorunluluğu bulunmaktadır.
  • 14 Mayıs tarihli Resmî Gazetede yayımlanan Tebliğler ile karayolu taşımacılığında taban & tavan ücret uygulamasına ve maliyet tavanlarına ilişkin düzenleme yapılmıştır.
    • Tebliğin amacı, Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi ilan edilen COVID-19 salgını nedeniyle uygulanan tedbirler sonucunda karayoluyla yurtiçi yolcu taşımacılığı yapan firmaların üstlenmek zorunda kaldıkları ilave maliyetler dikkate alınarak, karayoluyla yurtiçi yolcu taşımacılığı alanında, 31 Temmuz 2020 tarihine kadar uygulanmak üzere taban ve Tebliğ ekinde yer alan tavan ücret tarifesini belirlemektir.
    • Tebliğ ile belirlenen tavan ücret tarifesine Katma Değer Vergisi (KDV) dahildir.
    • Ayrıca ikinci bir Tebliğ ile karayolu ile yurt içi yolcu taşımacılığı yapan işletmelere ilave kolaylıklar sağlanmıştır. Tebliğin amacı, Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi ilan edilen COVID-19 salgını nedeniyle uygulanan tedbirler sonucunda karayoluyla yurt içi yolcu taşımacılığı yapan firmalarımızın üstlenmek zorunda kaldıkları ilave maliyetler dikkate alınarak, karayolu yolcu taşımacılığı alanında terminal işletmeciliği yapmaya yetkili olan T1 ve T2 yetki belgesi sahibi işletmecilerin, terminallerden çıkış yapan taşıtlar ile terminal alanı içerisinde bulunan otoparkları kullanan taşıtlardan alabilecekleri tavan ücretlerini belirlemektir.
  • Paket Tur Yönetmeliğine aşağıdaki geçici madde eklenerek iadeye ilişkin 14 gün kuralı ve uygulanacak yöntemler açılanmıştır.
    • “Covid-19 salgını nedeniyle sözleşmenin feshi
    • Geçici Madde 1- Bu Yönetmeliğin 16 ncı maddesi kapsamında yapılan bedel iadelerinin, fesih bildiriminin paket tur düzenleyicisi veya aracısına ulaşmasından itibaren on dört gün içerisinde yapılması esastır. Ancak, COVİD-19 salgını nedeniyle, 5 Şubat 2020 tarihinden itibaren ifası öngörülen ve hava yolu ile ulaştırma içeren paket tur sözleşmelerine ilişkin bedel iadelerinde, paket tur düzenleyicisi veya aracısı tarafından hava taşıma işletmelerine ödenip belgelendirilen uçuş bedeli, uçuş yasağı kalktıktan sonraki altmışıncı günü izleyen on dört gün içerisinde katılımcıya iade edilir.
    • Katılımcının bilgilendirilmesi ve açık onayının alınması koşuluyla, ödenmesi zorunlu vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar hariç olmak üzere katılımcının ödemiş olduğu bedel, uçuş yasağı kalktıktan sonraki altmışıncı günü izleyen on dört gün içerisinde iade edilir.

Haziran ayına ilişkin gelişmeleri de sizlere duyurmaya devam ediyor olacağız. Ayrıca Mayıs ayı gelişmelerini İngilizce olarak da sizlerle paylaşıyor olacağız.

Bu bültende geçen herhangi bir konuyla ilgili sorularınız için danışmanlarımıza ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla,

Katkıları için teşekkürler sayın Dr. Ahmet Feyzioğlu & Yasemin Gündoğdu

İlker Ersoy & Bulut Bellet & Bahar Uçar

No : 2020-56

Tarih : 8 Mayıs 2020

Konu :518 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği İle İlan Edilen Mücbir Sebep Döneminde KDV İade Uygulaması

26/4/2014 tarihli ve 28983 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin (VI/Ç-1.) bölümünden sonra gelmek üzere başlığı ile birlikte aşağıdaki bölüm eklenmiştir.

Bilindiği üzere, 24/3/2020 tarihli ve 31078 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 518 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile Çin Halk Cumhuriyetinin Vuhan kentinde ortaya çıkan ve birçok ülkeye yayılan Koronavirüs (COVID-19) salgınından ve bu kapsamda alınan tedbirlerden doğrudan etkilenen ve mezkur Tebliğ ile belirlenen mükelleflerin mücbir sebep halinde olduğunun kabul edilmesi uygun bulunmuş ve mücbir sebep kapsamında bulunan mükelleflerin ilgili dönemlere ilişkin KDV beyannamelerinin verilme süresi ileri tarihe uzatılmıştır.

Mücbir sebep döneminde KDV iade taleplerinin yerine getirilmesinde, bu Tebliğin muhtelif bölümlerinde iade türleri itibarıyla belirlenen usul ve esaslar korunmakla birlikte, 518 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 4 üncü maddesinde yer alan KDV beyannamelerinin (uzayan) verilme tarihini takip eden aybaşına kadar yapılacak iade taleplerine (ATU ve ön kontrol raporuna dayalı iadeler hariç) istinaden KDVİRA sistemi tarafından yapılan sorgulama neticesinde üretilecek “KDV İadesi Kontrol Raporu”nda yer alan sonuçlar bakımından aşağıda belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda işlem tesis edilmesi uygun görülmüştür.

 Tebliğde Yer Alan Çözüm Nedir?

Mücbir sebep hallerinden yararlanarak KDV Beyanları Temmuz ayı sonuna ertelenmiş olup, bunlardan mal ve hizmet alanların bu alımları ile ilgili yüklendikleri KDV’nin iadesi için temmuz ayı sonunun beklenecek olmasından kaynaklı öngörülen çözüm; Teminatla iade yapmaktır. Tebliğe göre mücbir sebepler kapsamında KDV beyanları ertelenen mükelleflerden alınan mal ve hizmetlerle ilgili yüklenilen KDV tutarları bu mükellefler KDV beyannamesi verinceye kadar teminat gösterilmek kaydıyla iade edilebilecektir. Bu kapsamda;

Mahsuben İadelerde;

KDVİRA (KDV İadesi Risk Analizi) sistemi tarafından yapılan sorgulama neticesinde üretilen kontrol raporunda, alım yapılan mükelleflerin (alt mükellefler dahil) mücbir sebep nedeniyle KDV beyannamesi vermemesi ve/veya Ba-Bs bildiriminde bulunmamasından kaynaklandığı tespit edilen olumsuzluklara isabet eden kısmın mahsuben iadesi;

• HİS (Hızlandırılmış İade Sistemi) sertifikası sahibi mükelleflerin iade taleplerinde, bu tutarın %12,5’i oranında,
• İTUS (İndirimli Teminat Uygulaması Sistemi) sertifikası sahibi mükelleflerin iade taleplerinde, bu tutarın %25’i oranında,
• HİS ve İTUS sertifikası sahibi olmayan mükelleflerin YMM raporu, vergi inceleme raporu veya teminat aranmayan iade taleplerinde %50’si oranında, YMM raporu, vergi inceleme raporu veya teminat aranan iade taleplerinde ise bu tutarın %120’si oranında

Nakden İadelerde;

KDVİRA (KDV İadesi Risk Analizi) sistemi tarafından yapılan sorgulama neticesinde üretilen kontrol raporunda, alım yapılan mükelleflerin (alt mükellefler dahil) mücbir sebep nedeniyle KDV beyannamesi vermemesi ve/veya Ba-Bs bildiriminde bulunmamasından kaynaklandığı tespit edilen olumsuzluklara isabet eden kısmın nakden iadesi;

• HİS (Hızlandırılmış İade Sistemi) sertifikası sahibi mükelleflerin iade taleplerinde, bu tutarın %30’u oranında,
• İTUS (İndirimli Teminat Uygulaması Sistemi) sertifikası sahibi mükelleflerin iade taleplerinde, bu tutarın %60’ı oranında,
• HİS ve İTUS sertifikası sahibi olmayan mükelleflerin iade taleplerinde, bu tutarın %120’si oranında teminat verilmesi halinde verginin iadesi yapılacaktır.

Değerlendirme

 Tebliğde, YMM raporu ile yapılacak nakdi iadeler için yapılması zorunlu olan karşıt inceleme yükümlülüğünün COVİD-19 salgını nedeniyle gerçekleştirilemiyor olması sorununa herhangi bir çözüm getirilemediği görülmektedir.

Getirilen çözüm sadece teminat gösterebilecek finansal duruma sahip firmalar için bir alternatif olabilir. Özellikle teminat almanın da maliyetlerinin olduğu göz ardı edilmemelidir.

Söz konusu düzenleme ve KDV iade süreçleriyle ilgili beklentilerle ilgili diğer gelişmeleri de sizlere duyurmaya devam ediyor olacağız.

Bu bültende geçen herhangi bir konuyla ilgili sorularınız için dolaylı vergiler ve KDV iadesi danışmanlarımıza ulaşabilirsiniz.

Teşekkürler sayın İbrahim Aksoy

Saygılarımızla,