2020-66 Haftalık Özet Mali/Vergisel Düzenlemeler (Haziran-2.Hafta)

,

No         : 2020-66

Tarih     : 15 Haziran 2020

Konu     : Haftalık Özet Mali/Vergisel Düzenlemeler (Haziran-2.Hafta)

Haziran ayının ikinci haftası içinde gerçekleşen önemli mali konuları vergi, sosyal güvenlik ve diğer mevzuat değişikliklerini başlıklar altında özet olarak sizlerin dikkatinize sunmak isteriz.

Salgının durgunlaşma aşamasında iş dünyasına, çalışanlara ve tüm kesimlere destek amacıyla elde ettiğimiz bilgileri spesifik konu bazında Covid-19 web sayfamızdan izleyebilirsiniz.

Bu kapsamda güncel gelişmeleri konusunun birebir uzmanlarıyla beraber ayrı birer bülten olarak sizlerin bilgisine sunmaya gayret ediyoruz.

Bültenlerimizden faydalandığınızı ve keyif aldığınızı umuyor saygılar sunuyoruz.

Şimdi haziran ayının ikinci haftasının gelişmelerine ana konu başlıkları itibariyle bakalım:

Vergi ve SGK

  • Yeni Torba Kanun: Covid-19 dahil pek çok kolaylaştırıcı düzenlemeyi de içeren Torba Kanun (Esas No: 2/2945) Teklifi TBMM’de görüşülmektedir.
    • Daha önce 7244 sayılı Kanun’un yasalaşması sırasında Meclis’te görüşülemeyen, bankacılık, faktöring, finansal kiralama, banka kartları, elektronik haberleşme hizmetlerinin sunumu ve sözleşme bağıtlanması sırasında ıslak imza şartını kaldıran uzaktan veya mesafeli sözleşme kolaylığına izin veren düzenlemeler ilgili Kanunlarda yerini alacaktır.
    • Ayrıca, Yasa ile 2020’de olan depremlere yönelik afetzedelere yardım edilebilmesini öngören düzenlemeler, 3201 sayılı Kanun kapsamında aylık alan vatandaşların aylıkları kesilmeksizin part-time (yarı zamanlı) çalışabilmelerine imkân sağlanması, çek bedellerine ilişkin ödeme yapma zorunluluğu olan 3 aylık sürenin 1 yıla çıkarılması, KİT’lerde (kamu iktisadi teşebbüsleri) iç kontrol sisteminin kurulması vb. düzenlemeler yer almaktadır.
    • Yasa Teklifinin TBMM sürecini ayrıca sizlerle paylaşıyor olacağız.
  • Ayrıca çalışma mevzuatı ile ilgili olarak kısa çalışma ödeneği uygulamasının belli sektörler için uzatılması, ilave çalışan istihdamında yeni bir teşvik verilmesi, fesih yasağının 3 ay daha uzatılması, bu süre boyunca işverenlere sağlanan tek taraflı ücretsiz izne çıkarmanın devam etmesi, tamamlayıcı emeklilikle ilgili yeni bir düzenlemenin yapılması beklenmektedir.
  • SGK, mücbir sebep kapsamında yer alan mükelleflerin sosyal güvenlik primlerinin ödenmesi konusunda Gelir İdaresi Başkanlığının uygulamasına paralel olarak bir Genelge çıkarmıştır.
    • 8 Haziran tarihinde duyurulan Genelgeye göre 65 yaş üstündeki işverenler 3 aylık primlerini 16 Haziran tarihine kadar ödeyeceklerdir.
    • Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 06.2020 tarihli duyurusu ile de mücbir sebep hali kapsamındaki 65 yaş ve üstünde olan bazı mükellefler tarafından sokağa çıkma kısıtlamasının kaldırılmasına bağlı olarak yerine getirilmesi gereken beyan ve ödeme yükümlülükleri yeniden belirlenmişti. Buna ilişkin ayrıntıları 2020-64 numaralı bültenimizden ulaşabilirsiniz.
  • MLI-Çok Taraflı Vergi Anlaşmalarının Uyumu: Türkiye’nin de taraf olduğu Uluslararası Vergi Anlaşmalarının otomatik uyum mekanizmasını öngören çok taraflı uyum anlaşması (MLI-Multilateral Legal Instrument) yasalaşması için TBMM’ye yasa teklifi olarak sunulmuştur.
    • Teklif (2/2935 sayılı) ile; taraf ülkeler bakımından çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarının özüne dokunmadan bu anlaşmalarda Hazine gelirlerinin azalmasına neden olmayacak değişikliklerin yapılmasını ve söz konusu anlaşmaların uluslararası standartlara uyumlu hâle getirilmesini amaçlayan Sözleşme’nin bildirim ve çekincelerle birlikte onaylanmasının uygun bulunması öngörülmektedir.

Teşvik & Ar-Ge

  • İhtisas Serbest Bölgelerinde Sağlanacak Destekler belirlenmiştir.
    • 8 Haziran tarih ve 2535 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 444 ve 450.nci maddeleri ve 2976 sayılı Kanun gereğince söz konusu Karar yürürlüğe konulmuştur.
    • Aşağıda yer alan bilgi kutusunda görülen tüm desteklere ilaveten Karar ile yeni destek ve teşvik unsurları tanımlanmıştır.
  • Kararname ile ihtisas serbest bölgesinde faaliyet gösteren kullanıcıların bu alandaki faaliyetleri için istihdam ettikleri en fazla 10 (on) nitelikli personelin aylık brüt ücretleri, %50 oranında ve personel başına yıllık en fazla 15.000 ABD doları, bu alanlarda kiraladıkları arazi ve binalara ilişkin kira harcamaları, %50 oranında ve yıllık en fazla 75.000 ABD doları, desteklenir.
  • Ayrıca Bölge işleticilerinin, Yatırım safhasında taahhüt ettikleri sabit Yatırım tutarının %50’sini geçmemek kaydıyla, bir defada kullandıkları azami 10 yıl vadeli ve 10 milyon ABD dolarına kadar olan Yatırım kredilerinin, faiz veya kâr payı giderleri %50 oranında desteklenecektir.
  • Bu destekler Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonundan (DFİF) karşılanacaktır.
  • Desteklerden en fazla 5 yıl süresince yararlanılabilecektir.
  • Desteklerden yararlanabilme kriterleri Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının görüşü alınarak Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenecektir.
  • Kullanıcılar veya bölge işleticileri aynı faaliyet için diğer destek programlarından faydalanmaları halinde, bu Karar kapsamındaki desteklerden faydalandırılmazlar.

Yasal Dayanak:

Kararnamenin 444/2.nci maddesine göre “kalkınma planı ve programlarına uygun olarak ihracatın teşviki ve döviz gelirlerinin artırılması maksadıyla ihracatın kalkınma planı ve yıllık programlar dairesinde geliştirilmesi ve düzenlenmesi için alınması gerekli tedbirler Cumhurbaşkanınca belirlenir.”

Dayanak madde olan Kararname 450.nci madde ise Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğünün görev ve yetkilerini saymaktadır.

Dayanak olan diğer Kanun ise 2976 sayılı Dış Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanundur. Dış ticaretin, ülke ekonomisinin yararına düzenlenmesini sağlamak amacıyla ithalat, ihracat ve diğer dış ticaret işlemleri üzerine vergi ve benzeri yükümlüler dışında ek mali yükümlülükler konulması ve kaldırılması, bu yükümlülüklere ilişkin esasların tespit edilmesi ve oluşan fonların kullanılması bu Kanun hükümlerine göre yürütülür.

Serbest Bölgelerin Avantajları:

Yatırım ve üretimi teşvik etmek, doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, uluslararası ticareti geliştirmek amacıyla kurulmuş, ülkenin siyasi sınırları içerisinde olmakla beraber, gümrük sınırları dışında konumlandırılan, vergi, tarife, kota gibi olağan ticaret engellerinin ortadan kaldırıldığı, bürokratik şartların azaltıldığı, sınai ve ticari faaliyetler için geniş teşvik ve avantajların sunulduğu özel ekonomi bölgesidir.

    • Ülkenin siyasi sınırları içinde olmakla beraber gümrük bölgesi dışında sayılan,
    • Ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı,
    • Sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı,
    • Fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerlerdir.

Türkiye’ de kurulu 19 serbest bölgede; doğrudan 65.000 kişi, dolaylı olarak da 150.000 kişinin üzerinde istihdam sağlanmaktadır.

Serbest bölgelerde hali hazırda yararlanılabilen destekler şunlardır:

  • Gümrük vergisi ve aynı tür diğer vergilerden %100 muafiyet.
  • İmalat şirketleri için kurumlar vergisinden %100 muafiyet.
  • KDV ve özel tüketim vergisinden %100 muafiyet.
  • Düzenlenecek evraklara uygulanan damga vergisinden %100 muafiyet.
  • Emlak vergisinden %100 muafiyet.
  • Tamamı yurt dışına olmak kaydıyla Serbest Bölgelerden verilecek belirli lojistik hizmetlere %100 gelir ve kurumlar vergisi istisnası.
  • Çalışan maaşı üzerinden alınan gelir vergisinden %100 muafiyet (serbest bölgelerde ürettiği ürünlerin FOB bedelinin en az %85’ini ihraç eden şirketler için).
  • Mallar süre sınırlaması olmaksızın serbest bölgelerde tutulabilmektedir.
  • Şirketler, serbest bölgelerden elde edilen kârı hiçbir sınırlama olmaksızın yurt dışına ya da Türkiye’ye serbestçe aktarabilmektedir.
  • Mülk alım-satımında tapu harcından muafiyet.
  • İnşaat, proje, iskân, izin ve onay süreçlerinde KDV muafiyeti.
  • KDV ve diğer vergilerden muaf hazır altyapı.
  • TEYDEP Projelerine Ek Süre: TÜBİTAK, Korona virüs (COVID-19) salgını nedeniyle alınan tedbirler kapsamında Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı tarafından yürütülen tüm destek programları için mücbir sebep nedeniyle aşağıda belirtilen şartlarda en fazla üç (3) aya kadar ek süre verilmesini uygun bulmuştur.
  • Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ) ölçeğindeki kuruluşların başvuru yapabilecekleri 1501-Sanayi Ar-Ge Destek Programı ve 1507-KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı 2020 yılı 2. Çağrısı açılıyor.
    • 1 Temmuz 2020 itibariyle başvuru başlayacak ve KOBİ’lerin %75 oranında destekleneceği program kapsamında, çağrılar ile firmaların proje esaslı araştırma‐teknoloji geliştirme ve yenilikçilik faaliyetlerinin desteklenmesi amaçlanmaktadır.
  • İşlenmiş su ürünlerine ilişkin 2020/17 sayılı Tebliğ yayımlanmıştır.
    • 2572 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile belirlenen kapsamda su ürünleri yetiştiriciliği yapanlara yönelik olarak işlenmiş su ürünleri desteğine ilişkin usuller düzenlenmiştir.
    • Bu desteklerden Su Ürünleri Bilgi Sistemine kayıtlı yetiştiricilerin iç tüketim amacıyla ürettikleri işlenmiş su ürünleri için yararlanabilecektir.
    • Desteğe tabi türler; Türk somonu, alabalıklar, çipura, levrek, sazan, granyöz (sarıağız) ve tilapyadır.
    • Bir işletme en fazla 100.000 kg için destekten faydalanabilir.
    • Tebliğde çok ayrıntılı bir şekilde, desteklerden yararlanma esasları, müracaat için sunulacak belgeler, Tarım Bakanlığı taşra teşkilatı tarafından yapılacak işlemler, teşviklerden yapılacak %1’lik Merkez Birlik payı kesintisi, problemlerin çözümünde yetki ve denetim, haksız ödeme durumunda uygulanacak yaptırımlar ve kaynak aktarımı ve ödemelerin haczedilmeyeceği hususları düzenlenmektedir.

Finans & Para

  • TCMB avans ve reeskont faiz oranlarını indirmiştir.
    • TCMB İskonto ve Avans Faiz Oranları: 13 Haziran 2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan Tebliğ ile iskonto faizinde %9, avans işlemlerinde ise %10 olarak yeniden belirlenmiştir.
    • En son 21 Aralık 2019 tarih ve 30985 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan TCMB Tebliğiyle, vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılacak reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto faiz oranı yıllık yüzde 12,75, avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık yüzde 13,75 olarak tespit edilmişti.
    • Reeskont ve avans oranları hakkında daha detaylı bilgi için TCMB web sayfasını ziyaret edebilirsiniz. https://tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+
    • Bu oranlar aynı zamanda Vergi Usul Kanunu’nda reeskont işlemlerinde kullanılan oranlardır.
    • Alacak ve borç senetlerinin reeskont işlemine tabi tutulmasında, TCMB tarafından kısa vadeli avans işlemleri için belirlenen faiz oranının dikkate alınacağı belirlenmiştir.
    • Ayrıca 2013 tarih ve 64 numaralı VUK Sirkülerine göre, vadeli çekler de reeskont uygulamasından yararlanabilmektedir.
  • 2645 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile kamu kurum ve kuruluşlarının ihtiyaçlarının Devlet Malzeme Ofisi (DMO) tarafından karşılanması kararlaştırılmıştır.
    • 10 Haziran tarihli Resmî Gazetede yayımlanan Kararname ile belirlenen kamu kurum ve kuruluşlarının DMO ana statüsünde sayılan mal ve hizmetlerden, Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenerek ilan edilecek olanların DMO aracılığıyla temin edilmesi zorunlu hale getirilmiştir.
    • DMO’nun 2019 tarihli Ana Statüsüne göre amacı, kamu hukukuna tâbi olan veya kamunun denetimi altında bulunan ya da kamu kaynağı kullanan kamu kurum ve kuruluşlarının ihtiyacı olan mal ve hizmetlerin kamu yararı gözetilerek, kamu kaynaklarının etkin ve verimli biçimde kullanılması, savurganlığın önlenmesi, faaliyet alanına giren ihtiyaç konusu malzemenin standart ve kalitesinin azami ölçüde sağlanması, şeffaflık, rekabet, hesap verebilirlik prensipleri doğrultusunda iç ve dış piyasadan tedarik edilmesi ve dağıtımı için kamu kurum ve kuruluşları adına merkezi satın alma işlevini yürütmek üzere, satın almak veya alıcı kurum ve kuruluşlar ile üretici veya satıcıları buluşturmak suretiyle ihtiyaçlarının teminini sağlamaktır.
  • TCMB Sistemik Veri Girişine haftalık bildirim yükümlülüğü getirilmiştir.
    • TCMB tarafından yapılan düzenleme içinde çok fazla uygulama, dayanak ve kapsam sorunu barındırsa ve yükümlüler açısından zorluk yaratsa da söz konusu yükümlülerin her hafta Salı Günü bu yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekmektedir.
    • Sistemik Risk Veri Takip Sistemi (SRVTS); Finansal İstikrar ve Kalkınma Komitesi’nin koordinasyonunda, firmaların döviz pozisyonunu etkileyen işlemlerini takip etmek amacıyla Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bünyesinde oluşturulan bir veri tabanıdır.
    • Sistem kapsamındaki yükümlü firmalar, finansal raporlama çerçevesine uygun olarak hazırlanan verileri, veri formunu kullanmak suretiyle üç aylık bilanço dönemlerini takip eden belirli tarihler arasında SRVTS’ye giriş yaparak bildirmektedirler. Girişi yapılan veriler, yetkili bağımsız denetim kuruluşu veya bağımsız denetçi tarafından kontrol edilmekte ve onaylanmaktadır.
    • Yurt içinden ve yurt dışından sağlanan yabancı para nakdi krediler ile dövize endeksli kredilerinin toplamı, Döviz Pozisyonunu Etkileyen İşlemlerin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Tarafından İzlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ile belirlenen limitler dâhilinde olan firmalar, tcmbveri.gov.tr adresi üzerinden sistem tanımlamalarını ve giriş işlemlerini gerçekleştirmektedir.
    • Yönetmeliğin 5nci maddesine göre limit 15 milyon USD olarak belirlenmiştir. Ayrıca Yönetmelikte 3 aylık raporlama, 60 gün içinde bir denetçi ile denetim sözleşmesi yapma, yükümlülüğün kapsamı ve bildirimin şekli, TCBM tarafından yapılacak olan doğruluk denetimi, sistemin işleyişi, söz konusu bilgilerin korunması ve uymayanlara yönelik yaptırımlar düzenlenmiştir.
    • Form, sıkça sorulan sorular, ilgili mevzuat ve tüm detaylara https://www.tcmbveri.gov.tr/ sayfasından ulaşılabilmekte olup 15 milyon USD ve üzeri kredisi olan firmaların bu düzenlemeyi hassasiyetle takip etmelerini tavsiye ederiz.
  • Tek Hazine Hesabı Sisteminin kapsamı genişletilmiştir.
    • 2018 tarihli 17 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile yürürlüğe konulmuş olan Karar ile kapsam dışı olan Spor Toto vb. bazı kurumlar da bu kapsama dahil edilmiştir.
    • Buna göre genel bütçe kapsamındaki kamu idareleriyle bazı fonlar ve bunların döner sermayelerinin mali kaynakları, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yönetilen Tek Hazine Kurumlar Hesabı kapsamında değerlendirilmektedir. Temel amaç, kamu finans kaynaklarının daha etkin, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılabilmesidir.
    • Sistemin işleyişine ilişkin detaylı bilgilere bu konunun duayeni eski Hazine Müsteşarı sayın Mahfi Eğilmez’in web sayfasından ulaşabilirsiniz.
    • http://www.mahfiegilmez.com/2018/08/tek-hazine-hesab-degisti.html

Ertelemeler ve Kolaylaştırıcı Mevzuat

Covid-19 kapsamında yükümlülük ve ödevlerle ilgili kolaylaştırıcı ve düzenleyici önlemler aşağıda özetlenmiştir:

  • Elektrik ve Doğalgaz Tüketim Bedellerinin Ertelenmesi ve gecikme tutarlarının Devlet tarafından karşılanmasına ilişkin açıklayıcı Yönetmelik yayımlanmıştır.
    • Yönetmelik 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.
    • Umumi Afet Kanunu Ek madde 13 kapsamında en fazla 1yıla kadar yapılabilecek erteleme nedeniyle, ilgili dönemlere ait gecikme zammı tutarını aşmamak üzere gecikmeden kaynaklanan maliyetler Enerji Bakanlığı tarafından ödenecektir.
    • Söz konusu düzenleme 25/3/2020-7226/2 md ile mevzuata giren bir Covid-19 önlem uygulamasıdır.
  • Muhtasar ve hizmet prim beyannamesi Temmuz 2020’de yürürlüğe girecek olup herhangi bir erteleme olmamıştır. Uygulama hali hazırda 4+3 toplam 7 ilde devam etmektedir. Tekrar bir erteleme yapılmazsa tüm ülke için uygulama 1 Temmuz 2020 tarihi itibariyle başlayacaktır.
  • E-irsaliye uygulaması şartları sağlayan mükellefler için Temmuz 2020’de yürürlüğe girecektir. e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan ve 2018 yılı veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı 25 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler 01/07/2020 Tarihinden itibaren e-İrsaliye kullanacaklardır.
  • Erteleme gelmezse, az tehlikeli sınıfta yer alıp 50’den az çalışanı olan işyerlerinde İSG uzmanı ve işyeri hekimi zorunluluğu Temmuz 2020’de yürürlüğe girecektir.
  • Devlet Katkılı Çeyiz Hesabına ilişkin ödeme kolaylığı sağlanmıştır. Daha önce de aynı şekilde devlet katkılı konut hesabı ödemelerinde kolaylık sağlanmıştı.
    • Yapılan Yönetmelik değişikliği ile, 30 Eylül 2020 tarihine kadar, düzenli ödeme yapamama imkânı, aylık ödeme planını seçen katılımcılar için bir dönem içerisinde en fazla 6 defa, üç aylık ödeme planının seçen katılımcılar için bir dönem içerisinden en fazla 2 defa uygulanır.
    • 2015/8302 sayılı söz konusu ana Yönetmelik ile Türk Vatandaşları için Çeyiz hesabı bankaların yurtiçi şubelerinde Türk Lirası cinsinden mevduat hesabı veya katılım fonu olarak açılabilir. Çeyiz hesabı ortak hesap olarak açılamaz. Katılımcı, çeyiz hesabının açılış tarihinde, bir defaya mahsus olmak üzere, hesabına belirtilen üst sınırı aşan bir tutar yatırabilir.
    • Çeyiz hesabına Devlet katkı olarak birikim süresine göre artan oranlı bir şekilde, %10, %15 veya %20 katkı yapmaktadır.
  • Kırsal Kalkınma Desteklerinde süreler uzatılmıştır.
    • Yatırım projelerinin fiziki olarak tamamlanma son tarihi daha önce 28 Mayıs 2020 tarihine uzatılmışken bu değişiklikle son tarih 28/8/2020 olmuştur. Bu tarih itibarıyla fiziki olarak tamamlanamayan projeler, yatırımcıların talebi ve il müdürlüğünün uygun görmesi halinde kendi kaynakları ile doksan günü aşmamak üzere verilecek süre içinde fiziki gerçekleşmesi tamamlanır.
    • 28/8/2020 tarihinde veya ek süre sonunda fiziki gerçekleşmeleri tamamlanmış olan ancak yasal izinlerini alamamış yatırımlar için ise yatırımcının başvurması halinde doksan günü aşmamak üzere yasal izinleri alabilmesi için süre verilir.
    • Bu düzenleme normalde kırsal alanda gelir düzeyinin yükseltilmesi, tarımsal üretim ve tarıma dayalı sanayi entegrasyonunun sağlanması için küçük ve orta ölçekli işletmelerin desteklenmesi, tarımsal pazarlama altyapısının geliştirilmesi, gıda güvenliğinin güçlendirilmesi, kırsal alanda alternatif gelir kaynaklarının oluşturulması, kırsal ekonomik altyapının güçlendirilmesi, tarımsal faaliyetler için geliştirilen yeni teknolojilerin üreticiler tarafından kullanımının yaygınlaştırılması, yürütülmekte olan kırsal kalkınma çalışmalarının etkinliklerinin artırılması ve kırsal toplumda yerel kalkınma kapasitesinin oluşturulmasına katkı sağlamak için yeni teknoloji içeren yatırımların desteklenmesine yöneliktir.

Dış Ticaret & Gümrük

  • Uluslararası ticaret, teoride her ülkenin kendi kıt kaynaklarını en verimli şekilde değerlendirip ulusların mukayeseli üstünlüklerine dayalı olarak üretim & satış yapmalarını ve uzmanlaşmalarını gerektirmektedir. Uluslararası kapitalizm ve ekonominin temel önermesi olan bu düzen Covid-19 süresince ciddi biçimde sarsıntıya uğramış ve çoğu ülke yaşamsal reflekslerle dışa kapanmıştır.
  • İhracı yasak ve ihracı kayda bağlı mallar ve ön izne bağlı mallarla ilgili Tebliğde değişiklik yapılarak İhracat Genel Müdürlüğüne yeni yetkiler verilmiştir.
    • 2020/11 no.lu İhracat Tebliği ile İhracat Genel Müdürlüğüne bu Tebliğin uygulanmasıyla ilgili olarak muafiyet ve gerekli istisnalar tanımlama, talimatlar verme, özel ve zorunlu durumları inceleyip sonuçlandırma konusunda izinler vermeye yetki verilmiştir.
      • Örnek olarak, tütün tohumu ve fidesi, hint keneviri, ceviz, dut ve kiraz gibi ağaçların kütüğü, zeytin, asma ve incir fidanları ihracı yasak ürünlerdendir.
      • Afyon ve haşhaş kellesi, Ankara Tiftik keçisi, yarış atları, veteriner ilaçları, şeker ve orman ağacı tohumları izne kayda bağlı olarak ihraç edilebilmektedir.
      • Bu kapsamda en son yapılan değişiklikle (2020/8 İhracat Tebliği) ihracı yasak ve ön izne bağlı mallar listesinin 33-40 no.lu satırları yürürlükten kaldırılmıştı. Mart 2020’de bu listeye iki ayrı ürün grubu eklenmişti. 26 Mart 2020 tarihinde ihracı yasak ve öz izne bağlı mallar listesine eklenen ventilatör, yoğun bakım üniteleri, entübasyon tüpleri gibi ürünler bu liste kapsamından çıkarılmıştır.
      • Ayrıca 2020/9 sayılı İhracı Kayda Bağlı Mallara İlişkin Tebliğin 35-38 no.lu satırları yürürlükten kaldırılmıştı.
        • 35- Etil Alkol 36- Kolonya 37- Dezenfektan 38- Hidrojen Peroksit
        • Bu satırlarda yer alan ürünler 2020/5 numaralı Tebliğ ile (18 Mart 2020 tarihinde Resmî Gazetede yayımlanan) kayda alınmıştı.
        • Uygulama olarak İhracı Kayda Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ kapsamındaki malların ihracından önce gümrük beyannamelerinin İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince kayda alınması gerekmektedir.

Diğer Mevzuat

  • Rekabet Kanunu’nda önemli değişiklikler öngören Yasa Teklifinin TBMM Genel Kurulda görüşülmesi beklenmektedir.
    • 23 yıllık uygulama zarfında edinilen deneyim ve bilgi birikimi ve gelişmeler, 4054 sayılı Kanunun bazı hükümlerinin değiştirilmesi ihtiyacını doğurmuştur. Ayrıca mehaz Avrupa Birliği rekabet hukukunda da önemli gelişmeler yaşanmıştır. Hem rekabet hukukunda çağdaş düzeyin yakalanması, hem de Rekabet Kurumunun piyasaların ihtiyacını daha iyi karşılayabileceği gerekli yapıya ve vasıtalara kavuşturularak daha aktif ve dinamik hale getirilmesi mümkün olacaktır.
    • Muafiyet rejiminin hukuki belirliliğini arttırmayı ve “kendi kendine değerlendirme” yönteminin netleştirilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca birleşme ve devralma işlemlerinin incelenmesine ilişkin olarak yapılan düzenlemeyle, Avrupa Birliği mevzuatıyla da uyumlu olan etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması testine geçilerek, birleşme ve devralma işlemlerinin ortaya çıkaracağı tek taraflı etkilerin ve iş birliği etkilerinin daha sağlıklı değerlendirilebilmesi mümkün kılınmaktadır.
    • Rekabet ihlallerine ilişkin delillerin elde edilmesinde en önemli yetkilerden olan yerinde inceleme yetkisinin kapsamı daha da netleştirilmektedir.
    • Avrupa Birliği mevzuatındaki rekabeti kayda değer ölçüde sınırlamayan (de minimis) uygulamasında yapılan düzenlemeyle, pazar payı ve ciro gibi kıstaslar göz önüne alınarak belirlenecek eşiklerin aşılmadığı anlaşma, uyumlu eylem ve teşebbüs birliği kararlarının soruşturma konusu yapılmaması mümkün kılınmaktadır.
    • Ayrıca Kanunda taahhüt ve uzlaşma müesseseleri de tanımlanmakta ve idari işleyişe ilişkin bazı düzenlemelere de yer verilmektedir.
  • Suç Mağdurlarının Desteklenmesi Düzenlemesi: 9 Haziran tarih ve 63 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile suç mağdurlarının desteklenmesine ve sağlanacak hizmet ve yardımlara ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
    • Kırılgan grup ve mağdurlara yönelik olarak verilecek destekler, uygulanacak yardımlara dair temel ilke ve düzenlemeler, verilecek rehberlik hizmetleri, kamu kurumlarının desteklerinden öncelikli yararlandırma ve bu hizmetleri sunmak üzere ihdas edilen kadrolar ile yeni kurulan Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Daire Başkanlığı ile ilgili usul ve esaslar belirlenmiştir.
  • Devlet Teşkilatında Değişiklikler: Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Çevre ve Şehircilik ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlıklarının teşkilatına ilişkin bazı yönetsel değişiklikler yapılmıştır.
    • 9 Haziran tarih ve 64 numaralı Kararname ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığında Bilgi Teknolojileri Genel Müdürlüğü ihdas edilmiş, milli emlak denetmenleri ile daha önce milli emlak kontrolörü olan uzmanların Çevre ve Şehircilik Bakanlığında müfettiş olarak atanmaları konusunda düzenlemeler yapılmıştır.
    • Ayrıca Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı olan Yüksek Fen Kurulu Başkanlığına “yapım işlerinde kullanılacak yerli malzemeleri ve üreticilerini destekleyici tedbirleri alma” görevi verilmiştir.
    • Yüksek Fen Kurulunun 17 üyesinden bir tanesinin hukukçu olması zorunluğu getirilmiştir. Ayrıca Yüksek Fen Kurulunun çalışma usul ve esaslarını düzenleyen bir mevzuat yayımlanmıştır.
  • Özel Üniversitelerde Özet Teminat Hesabı: Öğrencilerin bazı hallerde hak kaybını önlemek amacıyla özel bir Teminat Hesabı düzenlemesine yönelik Yönetmelik hazırlanmıştır.
    • Bu Yönetmelik Vakıf yükseköğretim kurumlarının, faaliyet izinlerinin geçici olarak durdurulması veya kaldırılması halinde öğrencilerinin eğitimlerinin tamamlatılması amacıyla her yıl, öğrenci gelirlerinin toplamından %2 oranında kesilecek kaynağın bir kamu mevduat veya katılım bankasında açılacak hesaba aktarılması suretiyle işletilmesi, izlenmesi ve denetimi ile ilgili hususları belirlemektedir.
    • Söz konusu %2’lik tutar teminat olarak idare edilen bir hesap olup bu nedenle gider olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.
    • Teminata aktarım, cari yıldaki öğrenci sayısı * eğitim ücreti tutarına ulaşıncaya kadar devam eder.
    • Teminat hesapları her yıl Eylül ayı sonuna kadar incelenir, denetlenir ve sonuçları teminat hesabı izleme raporu ile sunulur.
    • Teminat hesabı amaca uygun olarak nemalandırılarak yüksek öğretim kurumunun mütevelli heyeti tarafından idare edilir.
    • Teminat hesapları hem Hazine ve Maliye Bakanlığı ve hem de Yükseköğretim Kurulu tarafından ayrı ayrı izlenir.

Yasal Dayanak

Yüksek Öğretim Kanunu Ek Madde 42 – (Ek:15/4/2020-7243/17 md.)  Vakıf yükseköğretim kurumları, her yıl, öğrenci gelirleri toplamının %2’sini bir kamu bankasında kendi adına açılan vadeli bir hesaba söz konusu vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyet izninin geçici olarak durdurulması veya kaldırılması halinde öğrencilerinin eğitimlerinin tamamlatılması amacıyla teminat kaynağı olarak aktarır. Düzenli olarak aktarılacak ödemelerin toplamı, ilgili vakıf yükseköğretim kurumunda kayıtlı tüm öğrencilerin mezun olabilmeleri için gerekli eğitim ücretine ulaştığında aktarım durdurulur. Bu hesap, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurulu tarafından izlenir ve ilgili vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyet izninin geçici olarak durdurulması veya kaldırılması halinde hesapta biriken tutar, öğrencilerin eğitimlerinin tamamlatılması dışındaki başkaca amaçlar için kullanılamaz. Faaliyet izni geçici olarak durdurulan veya kaldırılan vakıf yükseköğretim kurumları ve alacaklılar, söz konusu hesapta biriken kaynak üzerinde hiçbir hak talep edemez. Teminat kaynağı olarak yatırılan bu hesabın işleyişine dair usul ve esaslar ile uygulaması, izlenmesi ve diğer hususları Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir.

  • Salgın Nedeniyle Sınıf Geçme, Uzaktan Eğitim ve Telafi: Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinde çok önemli bir değişiklik yapılmış ve salgın gibi olağanüstü durumlarda okullara ara verme, sınıf geçme ve buna ilişkin öğrencilerinin başarı durumlarının değerlendirilmesine ilişkin düzenleme yapılmıştır.
    • 11 Haziran 2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanmış olan Yönetmelik değişikliği ile uzaktan eğitim yapılması, uzaktan eğitimde puanla değerlendirme yapılmaması, telafi eğitimlerinin planlanması ve üst sınıfa geçme konusunda değişiklikler yapılmıştır.
    • Buna göre sınıf tekrarı yaptırılacaklar hariç olmak üzere tüm öğrenciler bir üst sınıfa geçmiş sayılacaklardır.

Haziran ayının ilk yarısı ile ilgili diğer gelişmeleri de sizlere duyurmaya devam ediyor olacağız.

Bu bültende geçen herhangi bir konuyla ilgili sorularınız için danışmanlarımıza ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla,

İlker Ersoy & Bulut Bellet & Bahar Uçar

DownloadPDF
/by

2020-65 Uluslararası Mali / Vergisel Gelişmeler (Mayıs 2020)

,

Uluslararası Bülten

No         : 2020-65

Tarih     : 11 Haziran 2020

Konu     : Uluslararası Mali / Vergisel Gelişmeler (Mayıs 2020)

Merhaba, değerli okurlarımız,

Sizlerle uluslararası maliye ve verginin önemine binaen birlikte çalıştığımız yurt dışı networklerden ve OECD ve Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşlardan gelen bilgileri de süzerek uluslararası vergi ve mali politika alanındaki gelişmeler konusunda da bilgi ve değerlendirmelerimizi paylaşmayı bir sorumluluk olarak görüyoruz.

Özellikle uluslararası kamu maliyesi literatüründe yer alan uluslararası kamusal mal tartışmaları içinde sağlık, hijyen, ulaşım, asgari yaşam gereklilikleri gibi konuların ulusal vergi ve kamu maliyelerini aşan boyutları ve küresel ölçekte alınacak önlemlerin önemini bir kez daha ortaya koymuştur.

Covid-19 salgını sürecinde belirsizlikler devam ederken, en azından öngörülebilir gelecekte firmaları etkileyebilecek önemli vergisel ve mali konuları derlediğimiz bu bültenler aracılığıyla sizlerle paylaşıyoruz.

Bu vesile ile tüm dünyaya daha sağlıklı ve huzurlu günler dileriz.

Aşağıda detaylarını okurlarınıza sunmuş olduğumuz bültenimizin başlıklar halinde özeti şu şekildedir;

  • 44 büyük ekonominin Covid-19 sürecinde almakta olduğu ekonomik ve mali tedbirler,
  • OECD raporu çerçevesinde dünya ekonomilerinin ve Türkiye ekonomisinin Covid-19 sürecinde hangi oranda küçüldüğü ve ikinci bir dalga olması durumunda küçülmenin ne seviyede olacağı,
  • OECD tarafından kamu maliyesi, finans, devletleştirme ve şirket kurtarmaları, inovasyon, istihdam politikaları gibi alanlarda yaptığı öneriler ve tavsiyeler,
  • Avrupa Komisyonu’nun Finlandiya ve Lüksemburg’daki bazı vergi düzenlemelerine ilişkin itiraz ve eleştirileri,
  • Türkiye’deki gelişmeler kapsamında;
    • Türkiye ile Arjantin arasında imzalanan Çifte Vergileme Anlaşması,
    • ABD’nin Türkiye dahil birçok ülkeye karşı başlattığı “dijital vergi uygulamasına” yönelik soruşturma ve incelemenin olası sonuçları,
    • Yabancı ülkelerde yatırım yapan veya yapacak olan yatırımcılar için büyük önem taşıyan, “Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmaları”nda son durum,
    • Türkiye’nin de taraf olduğu “Çok Taraflı Uyum Anlaşması-MLI” nın yasalaşması amacıyla TBMM’ne yasa teklifi olarak sunulması,
    • Türkiye’nin “İkili Sosyal Güvenlik Sözleşmeleri” ve “Çifte Vergileme Önleme Anlaşmaları” na dair güncel bilgiler,
    • Transfer Fiyatlandırması taslak tebliğ çerçevesinde yapılacak olan düzenlemeler kapsamında mükelleflerin hazırlayıp, sunması muhtemel olan bazı raporlar.

Bu kapsamda OECD tarafından yayımlanan Dünya Genel Ekonomik Durum Raporuna göre Türkiye ekonomisinin ikinci bir dalga gelirse %8,1, gelmezse %4,8 küçülmesi beklenmektedir.

ABD tarafından dijital vergiye yönelik açılan soruşturmanın ticaret savaşları ve uluslararası ilişkiler anlamında önemli etkileri olacaktır.

Şimdi önce ana başlıklar sonra da detayları ele alalım.

A. Covid-19 Salgını Sonrası Ülkelerde Alınan Tedbir ve Önlemler

Birlikte çalıştığımız üye ülke firmaları 44 büyük ekonomiye ilişkin kaynaklarını bir araya getirerek COVID-19 salgını sonrası ülkelerin almakta olduğu ekonomik ve mali tedbirleri özetleyen ve geleceğe yönelik öngörülerini paylaştıkları bir rapor hazırladılar. Dönemsel olarak güncellenen bu raporların yayımlanan son haline ve konsolide edilmiş versiyonuna aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:

https://www.taxand.com/our-thinking/taxand-firms-respond-to-covid-19-outbreak/

Bu raporların özetinde; sınır ötesi mal ve insan hareketleri çok önemli oranda kısıtlandığı için, çok uluslu şirketlerin sınır ötesi operasyonlarının belirsiz bir süre için sekteye uğrayacağı ve buna bağlı olarak uluslararası vergilendirme konularında (Transfer Fiyatlaması, ülke bazında vergi raporlaması, ön fiyatlandırma anlaşmaları) koşulların gerektirdiği değişiklikler ortaya çıkabileceği, bu durumda şirketlerin mevcut vergiye uyum modellerinin de gözden geçirilmesi gerekeceği anlaşılıyor.

Ayrıca, Almanya, İtalya, İspanya, Kanada ve çoğu örnekte Merkez Bankaları ve ekonomi & maliye politikalarını şekillendiren kurumların açıklamış oldukları durgunluk karşıtı istikrar ve mali önlem paketleri de yapılan mücadelenin önemini ortaya koyuyor. Alınan tüm önlemlerin belli bir formatta izlendiği ülke raporlarına OECD web sayfasından ulaşabilirsiniz:

http://www.oecd.org/coronavirus/en/

OECD tarafından hazırlanan “Country Policy Tracker” sayfasında harita üzerinden ilgili ülkeyi seçmeniz yeterli, tüm ülkeleri alınan genel önlemler, maliye politikası araçları, parasal düzenlemeler, özel sektöre destekler ve diğer önlemler olarak sıralamaktadır.

Hangi Alanlarda Düzenlemeler Var? OECD web sayfasında ayrıca, uygulanan politika tedbirleri sektörler ve konular bazında da takip edilmektedir. İlginizi çekmesi açısından aşağıdaki öneri setlerinin hem hükümetler hem de sektör kuruluşları ve firmalar tarafından iyi takip edilmesi önerilmektedir:

http://www.oecd.org/coronavirus/en/#policy-responses

  • Covid-19 Ardıl Şoklara Karşı Gelecek Tedbirleri
  • İstihdam ve İşgücü Piyasaları
  • Gıda ve Tarım Alanı ve Tedbirler
  • Olası Devletleştirme ve Şirket Kurtarmalarının İyi Yönetimi
  • Yatırım ve Doğrudan Sermaye Yatırımlarının Geleceği
  • Vergi ve Kamu Maliyesi Alanında Tedbir Önerileri
  • Finansal Piyasalar İçin Öncelikler
  • Rekabetin Korunması Alanında Ülkelere Düşen Ödevler
  • KOBİ Niteliğinde İşletmelerin Korunması
  • Turizm Gibi Derin Etkilenen Sektörlere İlişkin Yapılanlar
  • Sağlık Alanında Tedbirler (Afrika Gibi Özel Örnekler)
  • Çevre ve İklim Konusunda Yapılanlar
  • İnovasyon ve Açık Biliminin Faydaları Raporu
  • Dijitalleşmenin Sürdürülmesi Çalışması
  • Uzaktan Eğitim ve Okulların Tekrar Açılması
  • Yönetişim Alanında İyi Örnekler
  • Tedarik Zinciri Önlemleri ve Gidilen Yer
  • Şehir ve Bölgelerin Aldığı Kentsel Önlemler

B. OECD tarafından Dünya Genel Ekonomik Durum Raporu yayımlanmıştır. Türkiye ekonomisinin ikinci bir dalga gelirse %8,1, gelmezse %4,8 küçülmesi beklenmektedir.

  • OECD aşının bu yıl yaygın olarak bulunma olasılığı ve benzeri görülmemiş bir belirsizlikle karşı karşıya kalmasıyla, biri virüsün kontrol altına alındığı ve diğeri ikinci bir küresel salgının olduğu, eşit derecede olası iki senaryo sunmuştur.
  • Eğer ikinci bir salgın meydana gelirse, dünya ekonomisinin 2021’de %2,8 büyümeye geçmesinden önce bu yıl için %7,6 daralacağı tahmin edilmektedir.
  • İkinci bir enfeksiyon dalgasından kaçınılırsa, küresel ekonomik faaliyetin 2020’de %6 küçülmesi ve OECD işsizliğinin 2019’daki %5,4’ten %9,2’ye çıkması beklenmektedir.
  • Avrupa’daki katı ve nispeten uzun sokağa çıkamamanın ekonomik etkisi özellikle sert olacaktır. Euro bölgesi milli geliri, ikinci bir dalga patlak verirse bu yıl %11½, ikinci bir dalgadan kaçınsa bile %9’un üzerinde daralması beklenirken, ABD’deki GSYİH bu anlamda sırasıyla %8.5 ve% 7.3 isabet alacak, ve Japonya%7.3 ve%6. Brezilya, Rusya ve Güney Afrika gibi gelişmekte olan ekonomiler, sağlık sistemlerinin zorluklarıyla karşılaşmakta, emtia fiyatlarındaki çöküşün neden olduğu zorluklarla ekonomilerinin sırasıyla %9.1, %10 ve %8.2 daralmasına neden olmaktadır.
  • Türkiye’ye gelince, ikinci bir dalga gelirse ekonominin %8,1, gelmezse %4,8 küçüleceği tahmin edilmektedir.

Şimdi diğer detaylara bakalım:

Bu dönemde Türkiye’de ve dünyada gerçekleşen uluslararası vergilendirme, yatırımların korunması ve uluslararası sosyal güvenlik alanındaki önemli gelişmeleri de şu şekilde özetleyebiliriz:

C. Avrupa Komisyonu tarafından alınan kararlar

  • AB Komisyonu Lüksemburg’un finansal sektörü ilgilendiren bazı vergi düzenlemelerine itiraz etmiştir

AB Komisyonu Lüksemburg devletinden yabancı menkul kıymet aracı şirketlerinin vergilendirilmesine ilişkin bazı düzenlemeler ile finansman şirketlerinin faiz giderlerinin vergi matrahından indirilmesini sınırlandıran (ATAD: “Anti-Tax Aviodance Directive” kapsamı içinde olan) düzenlemelerin AB mevzuatı gereği ayrımcılığa yol açacak (discriminatory) özellikte olduğunu ifade etti ve değiştirilmesini talep etti. Söz konusu karara ilişkin detaylar henüz yayımlanmadığı için Lüksemburg devletinin itiraz edip etmeyeceği henüz açıklanmadı ama tartışma konusu olan düzenlemeler Lüksemburg vergi uzmanları tarafından uygulama alanı çok geniş olmayan konular olduğu ve uygulamada bir çok zorluk ortaya çıkarabileceği ifade ediliyor.

  • AB Komisyonu Finlandiya’nın sınır ötesi vergi zararlarının kullandırılmasını kısıtlayan düzenlemesini eleştirmiştir

AB’nin kuruluş prensipleri arasında yer alan “sermayenin serbest dolaşımı” ilkesi vergilendirme ile ilgili konularda sık sık referans alınıyor. En son yaşanan bir örnekte, AB Komisyonu Finlandiya merkezli şirketlerin Finlandiya dışındaki iştiraklerinden kaynaklanan vergi zararlarının kullanımına kısıtlama getiren düzenlemelerini AB mevzuatına aykırı bulduğunu açıkladı ve Finlandiya hükumetini bu kapsamda düzenleme yapmaya çağırdı. Sınır ötesi yatırımlar dolayısıyla bir ülkede ortaya çıkan zararın diğer ülkede vergi matrahından indirilmesine olanak sağlayan düzenlemeler AB içinde mevcut ancak Finlandiya gibi bir çok ülke bu durumda kendi ulusal vergi gelirlerini korumak için sınırlayıcı düzenlemeler getirmişti. Bu örnekte görüleceği gibi, AB Komisyonu sermayenin serbest dolaşımı ilkesi gereğince bu gibi kısıtlamaların geniş ölçekte uygulanmasına izin vermeyeceğini ifade etmiş oldu. Bu uygulama Türkiye’de mevcut olmadığı için bizim için uygulanabilir bir örnek olmasa da, halen tam üyelik görüşmeleri sürecinde olduğumuz AB içinde yer alan bazı vergisel konulardan ve tartışmalardan haberdar olmak için güzel bir örnek.

  • DAC6 ve CRS bildirim sürelerinin uzatılması

8 Mayıs 2020’de Avrupa Komisyonu, COVID-19 salgını nedeniyle vergilendirme alanında bilgi dosyalama ve bilgi alışverişi için belirli tarihlerin ertelenmesi konusundaki acil ihtiyacı ele almak üzere AB İdari İşbirliği Direktifini değiştiren bir direktif önerisi yayınlamıştır. Teklif, vergi aracıları (DAC6) için geçerli olan zorunlu açıklama rejimi kapsamında bilgi raporlama ve bilgi alışverişi için 3 ay ve Ortak Raporlama Standartları (CRS) kapsamında bilgi alışverişi için 3 ay daha ilave süre vermektedir.

D. Türkiye’deki Gelişmeler

  • Dijital Vergiye ABD Çelmesi: Türkiye’de dijital vergi uygulaması başlatılmış olmakla birlikte çoğunluğu ABD menşeili bu vergi mükelleflerinin haklarını korumak üzere ABD harekete geçmiştir.
    • Dünyada hali hazırda bu vergiyi uygulamaya başlayan ülkelere yönelik olarak ayrımcılık gerekçesiyle ABD bir soruşturma başlatmıştır.
    • Türkiye bu ülkeler arasında %7,5 oranı ile en yüksek vergiyi uygulayan ülke. %2-3 şeklinde oranlar ise ağırlıkta.
    • Soruşturma kapsamına Türkiye ile birlikte Avusturya, İspanya, İtalya, Çekya, İngiltere, Brezilya, Hindistan ve Endonezya girmekte olup vergiyi uygulamaya başlayan Fransa’ya yönelik bir aksiyon alınmamıştır. Fransa bilindiği üzere vergiyi bir süre daha ertelemeye karar vermişti.
    • Bu soruşturmanın gidişatını sizlerle ayrıca paylaşıyor olacağız.
    • Şimdilik şunu söylemekle yetinelim, ABD diğer ülkelerin yasa uygulamalarına karışamıyor, yani her ülke kendi vergi uygulamalarını yapma hakkına sahip ve fakat ABD ticaret ve tarife savaşları ve görünmez engellerle “süper güç” olmanın avantajını her konuda sonuna kadar uyguluyor. Başkan Trump’ın başladığı işleri bitirme konusundaki yaklaşımı da zaten hepimizin malumu.
  • Türkiye’nin imzalamış olduğu “Yatırımların Karşılıklı Teşviki Anlaşmaları”nın sayısı artmaktadır. En son Kırgızistan Anlaşmasının yürürlük tarihi 18 Mart 2020 olarak belirlenmiştir.
    • Müzakereleri “Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü” tarafından yürütülen, 108 ülkeyle imzalamış olduğumuz “Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması (YKTK) Anlaşması” bulunmaktadır.
    • Yabancı bir ülkede yatırım yapan yatırımcılar için büyük önem taşıyan; yatırımcıya ev sahibi ülke tarafından uygulanacak muamelenin sınırlarının belirlenmesi, yatırım yaptıkları ülkelerdeki temel hak ve menfaatlerinin uluslararası hukuk temelinde korunması, kar transferlerinin güvence altına alınması, ev sahibi devletçe yapılması muhtemel kamulaştırma işlemlerinin şartlarının belirlenmesi ve uyuşmazlık halinde uluslararası tahkime başvurulması gibi “olmazsa olmaz” hükümler içeren temel nitelikte anlaşmalardır.[1]
    • Genel olarak YKTK Anlaşmaları, yabancı yatırımcılara milli muamele ve en çok gözetilen ulus (MFN) prensipleri çerçevesinde muamele edilmesini, kamulaştırma veya devletleştirme halinde yatırımın gerçek bedelinin gecikmeksizin ödenmesi ve transferini, transferlerin gecikmeksizin yapılmasını, savaş veya iç karışıklık hallerinde milli muamele ilkesi çerçevesinde zarar gören yatırımcılara tazminat ödenebilmesini ve yatırımcılarla devlet arasında herhangi bir uyuşmazlığın ortaya çıkması halinde yabancı yatırımcıların daha objektif ve hızlı işlediği gerekçesiyle tercih ettiği uluslararası tahkim imkanının tanınmasını garanti altına almaktadır.
    • En son Mart ve Nisan aylarında Cibuti, Karadağ, Özbekistan ve Zambiya ile bu anlaşmaların onaylanması hakkında Kararnameler yayımlanmıştı. 8 Mayıs 2020 tarihli Cumhurbaşkanı Kararıyla da Kırgızistan ile olan Anlaşma’nın yürürlüğe girdiği tarih belirlenmiştir. 9 Nisan 2018 tarihinde Ankara’da imza edilen bu Anlaşmanın yürürlük tarihi 18 Mart 2020 olacaktır.
    • Bu anlaşmaların tamamı ve Covid-19 sürecinde önemine ilişkin bir Rehberi yakında sizlerin istifadenize sunuyor olacağız.
  • MLI-Çok Taraflı Vergi Anlaşmalarının Uyumu: Türkiye’nin de taraf olduğu Uluslararası Vergi Anlaşmalarının otomatik uyum mekanizmasını öngören çok taraflı uyum anlaşması (MLI-Multilateral Legal Instrument) yasalaşması için TBMM’ye yasa teklifi olarak sunulmuştur.
    • Teklif (2/2935 sayılı) ile; taraf ülkeler bakımından çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarının özüne dokunmadan bu anlaşmalarda Hazine gelirlerinin azalmasına neden olmayacak değişikliklerin yapılmasını ve söz konusu anlaşmaların uluslararası standartlara uyumlu hâle getirilmesini amaçlayan Sözleşme’nin bildirim ve çekincelerle birlikte onaylanmasının uygun bulunması öngörülmektedir.
    • Konuyla ilgili olarak şirket ortağımız sayın Şaban Küçük tarafından hazırlanan ve Lebib Yalkın Mevzuat Dergisinin 170 numaralı Şubat 2018 sayısında yayımlanan “Çok Taraflı Enstrüman (MLI): Uluslararası Vergi Anlaşmalarının Uygulanmasında Yeni Bir Yöntem Yeni Bir Dönem” başlıklı makalesine linkten ulaşabilirsiniz.
    • Anlaşmanın etkileri ve Türkiye’de iş yapan yatırımcı ve vergi mükellefleri için sonuçlarını takip edip ayrı bir bilgi notu ile sizlere iletiyor olacağız.
  • Türkiye’nin ikili sosyal güvenlik sözleşmelerinin sayısı 32’yi bulmuştur.
    • En son Moğolistan ve Kırgız Cumhuriyeti ile imzalanan Sosyal Güvenlik Anlaşmaları Nisan 2020 için uygun bulunmuştu.
    • Moldova ile Türkiye arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Anlaşmasının uygulanmasına ilişkin idari anlaşmanın onaylanmasına dair 2472 sayılı Karar 22 Nisan 2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanmıştı.
    • Bu anlaşmalar taraf ülke vatandaşlarının eşit işlem görmesi, sigortalılık birleştirmesi, sağlık, aile, yaşlılık, ölüm vb. yardımlarından yararlanma, uygulanacak sigorta kolları, aylıkların hesaplanması, hizmet birleştirmesi, anlaşmazlıkların çözümü gibi sigortalıları ilgilendiren çok önemli konuları düzenlemektedir.
    • Sosyal güvenlik anlaşmalarının uygulama şekli ve bu konudaki hak ve yükümlülükleriniz için 2020-14 sayılı Rehberimize göz atabilirsiniz.
  • Türkiye’nin çifte vergileme önleme anlaşmalarının sayısı artmaktadır. En son Arjantin ile imzalanan Anlaşma 16 Mayıs 2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 2546 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla onaylanmıştır.
    • Türkiye’nin imzaladığı 93 anlaşmadan 86 tanesi yürürlüktedir. Bu anlaşmalardan 27 tanesi AB üyesi ülkelerle imzalanmıştır. Ayrıca, Lüxemburg, Singapur, Malezya, Güney Afrika ve Belçika ile imzalanmış mevcut anlaşmaları tadil eden protokoller mevcuttur.
    • Diğer 5 ülkeyle ise; ya ikinci revize edilmiş anlaşma yapılmış ya da yeniden bir anlaşma imzalanmıştır. Ayrıca Türkiye’nin çok taraflı bilgi değişimi sözleşmelerine ve mevcut anlaşmalarda yer alan bilgi değişimi maddelerine ek olarak, Jersey, Guernsey, Man Adası, Bermuda ve Cebelitarık ile imzalanmış bilgi değişim anlaşmaları bulunmaktadır.
    • Müzakereleri Devam Eden Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları: Hollanda, İsveç ve Lüksemburg ile mevcut anlaşmaların revize edilmesi, Afganistan, Gana, Kamerun, Küba, Libya, Mali, Mozambik, Nijerya, Sri Lanka ve Tanzanya ile ÇVÖA imzalanması için müzakereler ise devam etmektedir.
    • En son Arjantin ile yapılan Anlaşma’nın yürürlüğe girmesine ilişkin 28 nci maddesine göre Anlaşma; her iki devletin söz konusu anlaşmanın yürürlüğe girmesi için öngörülen kendi iç yasal işlemlerinin tamamlandığını birbirlerine diplomatik yollarla bildirildikleri son yazılı bildirimin alındığı tarihte yürürlüğe girecektir.
  • Transfer Fiyatlandırması Taslak Tebliği Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından görüş ve önerilere açılmış ve son olarak Tebliğ Taslağı GİB sayfasından kaldırılmış olup yakında yayımlanması beklenmektedir.
    • Özet olarak;
    • 25 Şubat 2020 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanan 2151 sayılı “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” ile transfer fiyatlandırması mevzuatında çeşitli değişiklikler yapılmıştı.
    • Buna göre, Kararname’de belirlenen hadleri aşan şirketler genel rapor (masterfile), yıllık transfer fiyatlandırması raporu (local file) ve ülke bazlı raporlama (Country-by-Country Reporting) şeklindeki üçlü dokümantasyon yükümlülüklerine tabi olacaktır.
    • Yapılan düzenlemede ilişkinin doğrudan veya dolaylı olarak ortaklık kanalıyla oluştuğu durumların örtülü kazanç dağıtımı kapsamında sayılması için en az %10 oranında ortaklık, oy veya kâr payı hakkının olması şartı aranacağı belirtilmektedir.
    • Yeni düzenleme ile transfer fiyatlandırması belgelendirme yükümlülüklerini tam ve zamanında yerine getiren mükellefler için %50 oranında indirimli vergi ziyaı cezası uygulaması öngörülmüştür. Böylece, ödevlerini tam ve zamanında yerine getiren mükellefler ile hiç yerine getirmeyen ya da eksik yerine getiren mükellefler arasında bir ayrım yapılması söz konusu olmuştur. Bu konuda Taslak Tebliğde çeşitli örnekler yer almaktadır.
    • Kararname’de belirlenen hadleri aşan şirketlerin genel rapor (masterfile), yıllık transfer fiyatlandırması raporu (local file) ve ülke bazlı raporlama (Country-by-Country Reporting) şeklindeki üçlü dokümantasyon yükümlülükleri olup olmadığını sıkı bir şekilde takip ve tespit etmelerini tavsiye etmekteyiz.
    • Bunun yanında, toplam konsolide grup geliri 750 Milyon Avro ve üzerinde olan çok uluslu Türk şirket gruplarının ülke bazlı raporlama ile Türk Mali İdaresi ile paylaşacakları bilgiler uluslararası anlaşmalar dahilinde diğer ülkeler ile de paylaşılacak; aynı zamanda diğer ülkeler de Türkiye ile bu bilgileri karşılıklı olarak paylaşacaklardır. O nedenle, ülke bazlı raporlamanın Türk şirket grubuna etkisinin de ayrıca değerlendirilmesinde fayda bulunmaktadır.
    • 2151 sayılı “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” ile ilgili mükellefin yükümlülüklerine bağlı olarak aşağıdaki belgelerden birinin, bir kaçının ya da tamamının hazırlanması gerekebilir.
      • Genel Rapor (Masterfile),
      • Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu (Local File)
      • Ülke Bazlı Raporlama (Country-by-Country Reporting)

Her ay yayımlamış olduğumuz uluslararası mali bültenler ile sizlere vergi, finans, uluslararası kamu maliyesi, sosyal güvenlik ve yatırımların korunması ve teşviki alanında yapılan tüm çalışmaları duyurmaya devam ediyor olacağız. Bu bültende yer alan herhangi bir konuyla ilgili sorularınız için danışmanlarımıza ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla,

Download PDF

[1] https://tuys.sanayi.gov.tr/anlasmalar/yktk

/by

2020-64 Haziran Ayı Haftalık Özet Mali/Vergisel Düzenlemeler

,

No         : 2020-64

Tarih     : 8 Haziran 2020

Konu     : Haziran Ayı Haftalık Özet Mali/Vergisel Düzenlemeler

Haziran ayı ilk haftası içinde gerçekleşen önemli mali konuları vergi, sosyal güvenlik ve diğer mevzuat değişikliklerini başlıklar altında özet olarak sizlerin dikkatinize sunmak isteriz.

İş dünyasına, çalışanlara ve tüm kesimlere destek amacıyla elde ettiğimiz bilgileri spesifik konu bazında Covid-19 web sayfamızdan izleyebilirsiniz.

Bu kapsamda olmak üzere güncel gelişmeleri konusunun birebir uzmanlarıyla beraber ayrı birer bülten olarak sizlerin bilgisine sunmaya gayret edeceğiz.

Bültenlerimizden faydalandığınızı ve keyif aldığınızı umuyor saygılar sunuyoruz.

Şimdi haziran ayı ilk haftanın gelişmelerine ana konu başlıkları itibariyle bakalım:

Vergi ve SGK

  • Gelir İdaresi Başkanlığı’nın06.2020 tarihli duyurusu ile “İnteraktif Vergi Dairesi Broşürü” yeni hizmet kanalları kapsamında güncellenerek yayınlanmıştır.
    • İnteraktif Vergi Dairesi nedir?
    • Sistemden kimler yararlanabilir?
    • Sistemi kullanmak için şifre nasıl alınabilir?
    • Sistemin avantajları nelerdir?
    • İnteraktif Vergi Dairesinde hangi vergi işlemleri yapılabilir?
    • İnteraktif Vergi Dairesinde hangi beyanname işlemleri yapılabilir?
    • İnteraktif Vergi Dairesinde şifresiz ödeme işlemleri nelerdir?
    • İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden yapılabilecek şifresiz işlemler nelerdir? Gibi soruların yanıtlarını veren broşüre linkten ulaşabilirsiniz.
  • Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67nci maddesinin on yedinci fıkrasında yer alan yetki çerçevesinde değişiklik yapılmış olup, serbest (döviz) fonlarının portföy işletmeciliği kazançları üzerinden yapılacak tevkifat oranı %15 olarak yeniden belirlenmiştir.
    • İlgili değişikliğe dair 02.06.2020 tarihli ve 2604 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı 03.06.2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanmıştır.
    • Anılan Karar, yayımı tarihinden yürürlüğe girmiş olup, serbest (döviz) fonlarının bu tarihten itibaren portföy işletmeciliğinden doğan kazançları üzerinden elde edilecek gelirlerinde belirlenmiş yeni oran üzerinden tevkifat yapılacaktır.
  • Gelir İdaresi Başkanlığı’nın06.2020 tarihli duyurusu ile mücbir sebep hali kapsamındaki 65 yaş ve üstünde olan bazı mükellefler tarafından sokağa çıkma kısıtlamasının kaldırılmasına bağlı olarak yerine getirilmesi gereken beyan ve ödeme yükümlülükleri aşağıdaki şekilde belirtilmiştir
      • 1 Haziran 2020 Tarihi İtibariyle Sokağa Çıkma Yasağı Kaldırılan Meslek Mensuplarının Kendilerine Ait Ertelenen Vergisel Yükümlülükleri;
        • 518 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği’nin 5 ve 6’ncı maddesi kapsamında beyanname/bildirim verme ve ödeme süreleri ertelenmiş olan aşağıdaki yükümlülükleri 06.2020 Salı günü sonuna kadar beyan edilip ödenmesi gerekmektedir;
          • 2020/Şubat dönemi muhtasar (muhtasar ve prim hizmet beyannamesi dâhil) ve KDV beyannamesi,
          • 2019 yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesi
          • 2020 yılı I. geçici vergi dönemine ait geçici vergi beyannamesi
        • 518 No.lu VUK Genel Tebliği’nin 4’üncü maddesi kapsamında ayrıca ödeme ve beyan süresi belirlenmiş olan aşağıdaki yükümlülükleri 07.2020 Pazartesi günü sonuna kadar beyan edilip, mart, nisan ve haziran ayına ilişkin sırasıyla 27.10.2020 Salı, 27.11.2020 Cuma ve 28.12.2020 Pazartesi gün sonuna kadar ödemelerinin yapılması gerekmektedir.
          • 2020/Mart, 2020/Nisan ve 2020/Mayıs dönemi muhtasar (muhtasar ve prim hizmet beyannameleri dâhil) ve KDV beyannameleri
    • 1 Haziran 2020 Tarihi İtibariyle Sokağa Çıkma Yasağı Kaldırılan Meslek Mensuplarının “Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi” Uyarınca Beyanname Ve Bildirimlerini Verdikleri Mükelleflerinin Ertelenen Vergisel Yükümlülükleri;
      • Söz Konusu Genel Tebliğin 4’üncü Maddesi Kapsamında Bulunmayan Mükellefler İçin; (Mücbir Sebep Halinde Olmaları Sebebiyle Ayrıca Ödeme ve Beyan Süresi Belirlenmemiş Olan Mükellefler) aşağıdaki yükümlülükleri06.2020 Salı günü sonuna kadar beyan edilip ödenmesi gerekmektedir;
        • 2020/Şubat, 2020/Mart ile 2020/ Nisan dönemi KDV ve muhtasar beyannameleri (muhtasar ve prim hizmet beyannameleri dâhil) ile aynı dönemlere ilişkin Form Ba-Bs bildirimleri,
        • 2020 Yılı I. geçici vergi dönemine ait geçici vergi beyannameleri,
        • 2019 hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannameleri,
      • Söz Konusu Genel Tebliğin 4’üncü Maddesi Kapsamında Bulunan Mükellefler İçin; (Mücbir Sebep Halinde Olmaları Sebebiyle Ayrıca Ödeme ve Beyan Süresi Belirlenmiş Olan Mükellefler) aşağıdaki yükümlülükleri 07.2020 Pazartesi günü sonuna kadar beyan edilip, mart, nisan ve haziran ayına ilişkin sırasıyla 27.10.2020 Salı, 27.11.2020 Cuma ve 28.12.2020 Pazartesi gün sonuna kadar ödemelerinin yapılması gerekmektedir.
        • 2020/Mart, 2020/Nisan ve 2020/Mayıs dönemi muhtasar (muhtasar ve prim hizmet beyannameleri dâhil) ve KDV beyannameleri

FİNANS

  • TCMB 21 Mayıs 2020 tarihinde gerçekleştirdiği Para Politikası Kurulu toplantısına dair notları 01.06.2020 tarihinde yayımlamıştır. Söz konusu özete göre:
    • Yıllık enflasyon Nisan ayındaki azalık sonucu %10,94’e gerilemiştir.
    • Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Nisan ayında 1,23 puan artarak yüzde 11,28’e ulaşmıştır.
    • Enerji fiyatları Nisan ayında yüzde 4,99 oranında düşmüş, grup yıllık enflasyonu 6,51 puan azalarak yüzde 3,30’a gerilemiştir.
    • İktisadi faaliyetteki yavaşlama Nisan ayında belirginleşmiş ve sektörler geneline yayılmıştır.
  • Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun05.2020 tarih ve 9040 sayılı kararı ile;
    • 2019 yılı itibarıyla zamanaşımına uğrayan mevduat, emanet ve alacağı bulunan hak sahipleri veya mirasçıları için Mevduat ve Katılım Fonunun Kabulüne, Çekilmesine ve Zamanaşımına Uğrayan Mevduat, Katılım Fonu, Emanet ve Alacaklara İlişkin 06.2020 olan son başvuru tarihinin, 15.09.2020 olarak uygulanmasına,
    • Hak sahibi veya mirasçıları tarafından aranmayan 2019 yılına ilişkin tutarların faiz ve kâr payları ile birlikte 09.2020 tarihine kadar Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun (Fon) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasındaki veya Fon Kurulu tarafından belirlenecek bankalar nezdindeki hesaplarına devredilebilmesine karar verilmiştir.
    • Ayrıca 18 bankaya toplam 102,1 milyon TL idari para cezası uygulanmasına karar verilmiştir.

DİĞER MEVZUAT

  • 06.2020 tarihinde gerçekleştirilen Kamu Gözetim Kurulu toplantısında alınan karara göre;
    • Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarıyla tam uyumu sağlama için: Muhasebe Standartları Kurulu tarafından “COVID 19’la İlgili Olarak Tanınan Kira İmtiyazları-TFRS 16’ya İlişkin Değişiklikler” yayımlanmıştır.
  • Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından06.2020 tarih 31144 sayılı Resmi Gazete ile yayımlanan “Yer Altı Kömür İşletmelerinde İşçi Maliyetlerine Uygulanacak Desteğe İlişkin Tebliğ” ile işçi maliyetlerine uygulanacak desteğe ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Buna göre;
    • İşletmecinin, yer altı kömür işletmelerinde meydana gelen maliyet artışlarının karşılanması amacıyla verilecek destekten yararlanabilmek için 09.2014 tarihi itibarıyla yer altındaki maden işlerinde faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluşlarının yer altındaki maden işlerine ilişkin 4735 sayılı kanun kapsamında devam eden sözleşmelere göre ve 3213 sayılı kanun kapsamındaki rödovans sözleşmesiyle çalışan olması gerekiyor.
    • Ayrıca işletmecinin özel hukuk gerçek veya tüzel kişisi olan ruhsat sahiplerinin sahalarında yer altı üretim veya hazırlık faaliyetlerinin kendilerince yapılıyor olması ve kamu kurum ve kuruluşlarının iştiraklerinin ruhsat sahibi olarak, 09.2014 tarihinden önce sözleşmeye bağlanarak işlettirdikleri yer altı maden işletmelerinde çalışan rödovansçı olması gerekmektedir.

Haziran ayının ilk yarısı ile ilgili diğer gelişmeleri de sizlere duyurmaya devam ediyor olacağız.

Bu bültende geçen herhangi bir konuyla ilgili sorularınız için danışmanlarımıza ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla,

İlker Ersoy & Bulut Bellet & Bahar Uçar

Download PDF
/by

2020-63 Monthly Financial/Tax Regulations Summary in Turkey (May 2020)

,

Newsletter

2020-63

Date     : June 3rd, 2020

Subject: Monthly Financial/Tax Regulations Summary in Turkey (May 2020)

Distinguished readers,

May 2020 was very busy in terms of financial agenda, because of the pandemic lots of expected arrangements were made and we are expecting June to be much busier month as well in tax, financial, monetary and economic agenda even the Summer is coming.

We would like to submit for your attention as a summary the important tax-related and financial issues that occurred within the last month in Turkey.

In addition, you can visit our Covid-19 Support website that we prepare in order to support the business society, employees and all stakeholders. We hope that you will benefit and enjoy our newsletters. You will receive the next bulletin in a different form.

In this context, we would like to add the topics you want to be analyzed. For example, the possible effects of the epidemic on tax justice and tax burden, the taxation regime of the healthcare system, especially the healthcare professionals, the creative fiscal policy recommendations that should be implemented in this period, and the examples of good practices that companies make for their suppliers and ecosystems can be considered within this scope.

We are looking forward to hearing from you to convey both your subject proposal and such expertise to a wider audience.

In addition, we organize a case study for university students on “creative fiscal and tax policies to combat with Covid-19”. We will select the best paper in this study and announce it.

Let’s briefly start with the headings and then examine the details. We will submit information about tax, customs, social security obligations, banking and financial issues, incentives and other related subject below.

     A. Tax Issues

  • Communiqué on “25% Profit Distribution Limit”: The Ministry of Commerce announced the exceptions to the restriction on profit distribution with a Communiqué. It is a crucial piece of legislation that the companies are supposed to stay safe in terms of balance sheet and financial health of the companies.
  • Corporate Tax Returns are supposed to be submitted by June 1st.
  • Tax Increases:
    • SCT (special consumption tax) has been increased in some products such as tobacco.
    • A regulation was made on income tax withholding rates. (on financial bonds and lease certificates)
    • The foreign exchange transaction tax was increased 5 times and the sale of gold without physical delivery was also subject to tax. (Tax rates is now 1% on the sales amount of exchange)
  • Tax Updates
    • New Tax Communiques on Income Tax (Nr. 311 and 312) were published. Both includes very important subjects such as “good taxpayer deduction of %5” and other deduction issues.
    • Communique nr. 311 has regulations regarding exemption application in self-employment earnings brought by the new law No. 7194, exemptions regarding the public transportation benefits provided by employers, exemptions for wages provided to amateur sports referees, expenses related to taxation of costs of company cars, new income tax tariff, the regulations on taxation of the attorney fee charged to the other party and the taxation of the wages paid to the athletes. All of those are very crucial subjects especially the football players are supposed to have more tax burden on their income after certain level of income.
  • Draft Communiques on the related subjects below are able to seen and open to public consultations.
    • Draft Communique regarding Transfer Pricing in Turkey to be in line with OECD standards,
    • Draft Communique regarding with the abandonment of the tax registration,
    • Draft Communique of Invitation for Disclosure was prepared.
  • Extensions on Tax Liabilities:
    • E-book deadlines such as signing and loading time have been extended.
    • Provisional tax has been postponed and submitted in May.
    • By making amendments in the General Communiqué on VAT Application, a guarantee application was introduced for VAT refund transactions in the force majeure period.
  • A brochure on the Electronic Notification System has been published by the Ministry of Finance and Treasury.
  • The e-book guide for taxpayers has been updated.
  • A guide on accounting slips issued in electronic environment has been published.

     B. Social Security Issues

  • Is there an opportunity for state owned enterprises and companies with different institutional codes to benefit from cash compensation for the headcount?
  • Is Covid-19 a Work Accident or Occupational Disease? Seems no. This issue will be widely discussed among the taxpayers and employees and apparently there will be many cases and conflicts among them.

     C. R&D & Incentives

  • Turquality Programme: The Turkish President’s Resolution No. 2564 on Branding Supports for Foreign Exchange Earning Services Sectors was published in the Official Gazette on 20 May 2020. (Turquality, an incentive program led by the Government)
  • The application periods for the Branding Support for Foreign Exchange Earning Sectors have been extended.
  • Decision on Supporting Digital Activities at Market Entry Has Been Published. (It will give incentives for digital fairs and e-commerce activities)
  • R&D Annual Activity Reports: Activity reports regarding the activities carried out in R&D & Design Centers must be submitted.
  • Opportunity to Work Remotely in R&D Centers: Remote Work Flexibility application was extended until the end of June for R&D and Design Centers and Teknokent Companies.
  • Progress Reports: Submitting progress reports on TUBİTAK projects
  • New Calls for Projects
      • It is possible to submit a project proposal for EUREKA Network Call on Covid-19.
      • KOSGEB Techno Investment (Tekno Yatırım) applications continue to be received.
      • Patent Based Technology Transfer Support Call (Patent License – 2020 – 1)
      • SME Support Call for Order Based R&D Projects (Order R&D – 2020)

     D. Banking & Finance

  • Monetary Restrictions:
    • The BRSA (Banking Regulation and Supervisory Authority-BDDK) announced in its press release on 21.05.2020 that gold purchases of 100 gr and above will be carried out in one day value.
    • The BRSA has published a new Regulation to prevent manipulation and misleading transactions in financial markets.
  • The BRSA narrowed down the placement and loan volume for banks with its decision dated May 20th, 2020.
  • The amount of the SWAP agreement between the CBRT (Turkish Central Bank) and the Central Bank of Qatar has been increased from 5 Billion USD to 15 Billion USD.
  • The CBRT made very important changes in the Capital Movement Circular which regulates the foreign direct investment, loans and capital movements.
  • CBRT 2019 Annual Report has been published. According to 2018 statistics, the CBRT met 12.4% of the total corporate tax on its own in Turkey.
  • Central Government Debt Statistics have been published.
  • The Banks Association of Turkey has published an information note summarizing the general measures taken within the scope of the fight against the epidemic, the financial measures taken by the banks, their recommendations and the work done by them.

     E. International Trade & Customs

  • The Covid-19 website of the Ministry of Commerce brings together very useful information. https://covid19.ticaret.gov.tr/
  • Increasing Custom Taxes: Additional customs duty has been imposed on many products.
  • The UK has published a tariff on the customs tax rates to be applied after Brexit. https://www.gov.uk/check-tariffs-1-january-2021
  • Communiqué on goods forbidden and export-related goods and goods subject to prior authorization has been updated.
  • An additional 1 year has been granted for Investment Incentives.

     F. Other Legislative Changes in Turkey

  • Significant changes were made to the Insurance Regulation.
  • State Aid Implementation to Private Theater Projects: The Amendments to the aid to be given to the projects of private theaters have been amended to increase the amount of assistance and the facilities have been provided due to Covid-19.
  • Some relaxing, regulatory legislative amendments were made within the scope of Covid 19.

We have summarized our notes on the changes and developments regarding the summary financial / tax legislation in the last one month, in English, in short headings.

Please do not hesitate to contact us for further information. As we summarized the bulletin for you, we keep it very short. Please tell us if you have any comments or questions on any of the subjects above.

Best regards,

Şaban Küçük

Download PDF

 

 

 

 

 

/by

2020-62 Mayıs Ayı Özet Mali/Vergisel Düzenlemeler

, ,

No         : 2020-62

Tarih     : 31 Mayıs 2020

Konu     : Mayıs Ayı Özet Mali/Vergisel Düzenlemeler

Çok yoğun ve belki de hayatımızda ilk defa bu kadar uzun bir süre evde geçirdiğimiz Mart ve Nisan ayından sonra mayıs ayı da baharın tüm renklerine rağmen “Evde Kal” çağrılarına uyulan bir ay olarak geçti. Üstüne bir de havaların ısınması ve Ramazan Bayramı ile birlikte ülke olarak önemli bir ekonomik sınavdan geçiyoruz. Bu arada bazı kısıtlamaların kaldırıldığını ve ekonominin kısmi olarak işlemeye başladığını da görüyoruz.

UNDP tarafından ölçülen insani gelişme endeksinin 1990’dan bu yana ilk kez bu yıl gerileme eşiğinde olduğu belirtiliyor. Yani, sadece bir ekonomik kriz değil çok ciddi bir beşerî krizle karşı karşıyayız.

Tüm toplum bazında bu salgının yayılım hızını önlemek adına başta sağlık olmak üzere ekonomik, hukuksal ve sosyal olarak birçok tedbir ve önlem kararları alınıyor. En son Nisan ayı gelişmelerini sizler için özetlemiştik. Şimdi de Mayıs ayı içerisinde gerçekleşen önemli mali konuları vergi, sosyal güvenlik ve diğer mevzuat değişmeleri başlıkları altında özet olarak sizlerin dikkatinize sunmak isteriz.

Bunun yanında iş dünyasına, çalışanlara ve tüm kesimlere destek amacıyla elde ettiğimiz bilgileri spesifik konu bazında Covid-19 web sayfamızdan izleyebilirsiniz.

Bu kapsamda olmak üzere güncel gelişmeleri konusunun birebir uzmanlarıyla beraber ayrı birer bülten olarak sizlerin bilgisine sunduk.

Bültenlerimizden faydalandığınızı ve keyif aldığınızı umuyor saygılar sunuyoruz. Siz değerli okurlarımızın incelenmesini ve analiz edilmesini istediğiniz konuları da gündemimize almak istiyoruz. Örneğin salgının vergi adaleti ve vergi yüküne olası etkilerini, özellikle sağlık çalışanlarının vergilendirme rejimini, sağlık sisteminde mali ve vergisel alanda yapılabilecek kolaylıkları, bu dönemde uygulanması gereken yaratıcı maliye politika önerilerini ve vergisel politika tedbirlerini, şirketlerin tedarikçileri ve ekosistemleri için yaptıkları iyi uygulama örnekleri bu kapsamda ele alınabilecek önerilerden bazıları. Sizlerden de konu önerisi yanında yapmış olduğunuz bu tür uzmanlık çalışmalarınız varsa daha geniş bir okuyucu kitlesine ulaştırmak üzere bizlerle paylaşmanızı rica ederiz.

Ayrıca, üniversitede okuyan gençler için bir yarışma düzenledik. Covid-19 kapsamında yapılabilecek vergi politikası ve kamu maliye politikası önerilerini alıyoruz. Jüri tarafından değerlendirilen en iyi çalışmayı sizlerle de paylaşacağız. Öğrencilerimiz için sürprizlerimiz de olacak. Başvuru tarihini 15 Haziran 2020’ye kadar uzatıyoruz.

Şimdi ülkemizde mayıs ayı gelişmelerine ana konu başlıkları itibariyle bakalım. Mayıs ayı içinde uluslararası alanda yaşanan mali & vergisel konuları da ayrı bir seri bülten olarak sizlere sunuyor olacağız.

A. VERGİ ve SGK DÜZENLEMELERİ

  • %25 Kar Dağıtım Sınırına İlişkin Tebliğ: Ticaret Bakanlığı kar dağıtımına ilişkin sınırlamaya getirilen istisnaları bir Tebliğ ile açıklamıştır.
    • 17 Mayıs tarihinde yayımlanan Tebliğin 5nci maddesine göre istenen belgelerle birlikte Bakanlıktan uygun görüş alınması şartıyla aşağıda sayılan 3 konuda bu şirketler için istisna düzenlemesi yapılmıştır: Bu şirketler %25 sınırlamasına tabi olmayacaktır.
      • 120.000TL altındaki kar dağıtımları: Kısa çalışma ödeneği, nakdi ücret desteği ve hazine destekli kredi kefaleti kullanan ve halen kapanmamış kredi borç bakiyesi bulunanlar hariç olmak üzere, 120.000TL ve altında kâr payı dağıtımı kararı alan şirketler,
      • Sermaye taahhüt borcu olan şirketler: Dağıtımına karar verilen kâr payının yarısından fazlasını sermaye taahhüt borcunu kapatmak üzere dağıtacak olan şirketler,
      • Belli borcu olan şirketler: İmzalanan kredi sözleşmeleri veya proje finansman sözleşmeleri kapsamında 30 Eylül 2020 tarihine kadar muaccel hale gelen yükümlülüklerin nakden ifasında kullanacak şirketler.
    • Bu konuda uygulanacak usullerle ilgili ayrıntılı açıklamalara 2020-59 sayılı sirkülerimizden ulaşabilirsiniz.
  • Kurumlar Vergisi Beyannamelerinin 1 Haziran tarihine kadar verilmesi gerekmektedir.
    • 17 Nisan 2020 tarihli ve 127 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri ile 30 Nisan 2020 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2019 hesap dönemine ait Kurumlar Vergisi beyannamelerinin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri 1 Haziran 2020 Pazartesi günü sonuna kadar uzatılmıştır.
  • Bazı ürünlerde ÖTV artırılmıştır.
    • 12 Mayıs 2020 tarih ve 2537 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile; 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan sigara ve muadili tütün mamullerinin asgari maktu vergi tutarları yeniden belirlenmiştir.
  • Gelir vergisi stopaj oranlarıyla ilgili düzenleme yapılmıştır.
    • 2569 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67nci maddesine göre finansman bonolarıyla kira sertifikalarından yapılan stopaj oranları değiştirilmiştir.
    • Değişiklik, kararın yayım tarihi olan 24 Mayıs 2020 tarihinden itibaren iktisap edilen söz konusu kıymetlerden elde edilen kazançlara uygulanacaktır.
    • Son dönemde bankaların kısa vadeli finansman bonolarını mevduata alternatif bir finansman kaynağı olarak kullanmasının neden olduğu kaybı gidermek amacıyla bireysel yatırımcıların kısa vadeli mevduattan ve finansman bonolarından elde ettiği faize uygulanan stopaj oranı eşitlenmiş oldu.
  • Kambiyo muamele vergisi 5 kat artırılmış ve fiziki teslimi olmayan altın satışı da vergiye tabi hale gelmiştir.
    • 2568 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla, 7194 sayılı Yasa ile verilen yetki kullanılmış ve kambiyo satış tutarı üzerinden alınan binde 2 vergi, %1’e çıkarılmıştır.
    • Söz konusu vergi aşağıda sayılan istisnalar haricinde döviz alırken gerçek kişiler ve firmaların alım maliyetlerini %1 artıracak olup, elimizdeki veya kasamızdaki dövizleri bozdururken bir vergi maliyeti söz konusu olmayacaktır.
    • Aşağıda belirtilen kambiyo işlemlerinde ise BSMV sıfır oranında uygulanacaktır.
      • Bankalar ile yetkili müesseselerin kendi aralarında veya birbirlerine yaptıkları kambiyo satışları,
      • Hazine ve Maliye Bakanlığına yapılan kambiyo satışları,
      • Döviz kredisinin ödenmesine yönelik olarak, döviz kredisi kullanılan ya da kullanımına aracılık eden banka tarafından kredi borçlusuna yapılan kambiyo satışları,
      • Sanayi sicil belgesini haiz işletmelere yapılan kambiyo satışları,
      • İhracatçı Birliklerine üye olan ihracatçılara yapılan kambiyo satışları.
    • BSMV’nin kanuni oranı %15’tir. Kambiyo muamelelerinde oran matrahın binde ikisidir. Cumhurbaşkanı, vergiyi %1’e, kambiyo muamelelerinde ise sıfıra kadar indirmeye ve ayrıca kambiyo muamelelerinde on katına, vergiye tabi diğer muamelelerde ise kanuni seviyesine kadar artırmaya yetkilidir. Yani kambiyoda sıfır ile %2, diğer işlemlerde ise %1-15 arasında belirleme yetkisi Cumhurbaşkanı’na verilmiştir.
    • Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan 21 Mayıs 2020 tarihli bir Genel Yazı ile de altının da kambiyo kapsamında vergilendirilmesi gerektiği açıklanmıştır.
      • “…vadesiz ve yatırım hesapları üzerinden fiziki teslimat olmaksızın yapılan altın alım satım işlemlerinin kambiyo işlemi olarak değerlendirilmesi… sebebiyle, bankalar nezdinde yatırım hesapları ve diğer (vadesiz, vb) hesaplar üzerinden fiziki teslimat olmaksızın yapılan altın satış işlemlerinin kambiyo işlemi kapsamında değerlendirilerek bu işlemler üzerinden yürürlükteki oranlara göre kambiyo muamele vergisi (BSMV) hesaplanması gerekmektedir.
  • E-defter oluşturma, imzalama ve yüklenme süresi uzatılmıştır.
    • e-Defter uygulamasına dâhil olan ve 518 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen mücbir sebepler kapsamında olmayan mükellefler tarafından, 1 Haziran 2020 günü sonuna kadar oluşturulması ve imzalanması gereken,
      • aylık tercihte bulunan mükellefler için Şubat/2020 ile
      • üç aylık tercihte bulunan mükelleflerin OcakŞubat-Mart/2020 dönemleri e-Defterlerinin oluşturulma ve imzalanma süresi ile
      • aynı sürede Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Sistemine yüklenmesi gereken “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme süresi
      • 19 Haziran 2020 Cuma günü sonuna kadar uzatılmıştır.
  • Geçici vergi ertelenmiştir.
    • 2020 yılı birinci geçici vergi beyannamesi yoğun baskılar ile ertelenmiştir.
    • 12 Mayıs 2020 tarihli ve 130 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri ile 18 Mayıs 2020 günü sonuna kadar verilmesi gereken 2020 1. Geçici Vergi Dönemine (Ocak-Şubat-Mart) ait Gelir ve Kurum Geçici Vergi Beyannamelerinin verilme süreleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süreleri 28 Mayıs 2020 Perşembe günü sonuna kadar uzatılmıştır.
  • KDV Uygulama Genel Tebliğinde değişiklik yapılarak mücbir sebep döneminde KDV iade işlemleri için teminat uygulaması getirilmiştir.
    • 8 Mayıs 2020 tarihli ve 31121 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 32) ile;
    • 518 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 4 üncü maddesinde yer alan KDV beyannamelerinin (uzayan) verilme tarihini takip eden aybaşına kadar yapılacak iade taleplerine (ATU ve ön kontrol raporuna dayalı iadeler hariç) istinaden KDVİRA sistemi tarafından yapılan sorgulama sonucunda üretilen kontrol raporunda, alım yapılan mükelleflerin (alt mükellefler dahil) mücbir sebep nedeniyle KDV beyannamesi vermemesi ve/veya Ba-Bs bildiriminde bulunmamasından kaynaklandığı tespit edilen olumsuzluklara isabet eden kısmın iadesine yönelik düzenleme yapılmıştır.
    • Konuya ilişkin tüm ayrıntılar 2020-56 numaralı sirkülerde paylaşılmıştır.
  • GİB tarafından Elektronik Tebligat Sistemine ilişkin broşür yayımlanmıştır.
    • 456 ve 511 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde yer alan açıklamalar doğrultusunda; tebligatı yapan birim tarafından düzenlenen ve tebliği gereken belgelerin mükelleflerin elektronik adreslerine tebliğ edilmesine ilişkin detaylı açıklamaların yer aldığı “Elektronik Tebligat Sistemi” Broşürü kullanıma sunulmuştur.
    • Kurumlar vergisi mükellefleri ile ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar (kazançları basit usulde tespit edilenlerle gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler hariç) e-Tebligat sistemini kullanmak zorundadırlar.
    • e-Tebligat ile gönderilen evrak, mükellefin elektronik ortamdaki adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılacak ve ayrıca posta yoluyla gönderilmeyecektir.
  • e-defter kılavuzu güncellenmiştir.
    • 31.03.2020 tarihinde yayınlanan Elektronik Defter Uygulaması Saklama Kılavuzunda güncelleme yapılmıştır
  • Elektronik ortamda düzenlenen muhasebe fişlerine ilişkin kılavuz yayımlanmıştır.
    • Elektronik Defter Genel Tebliğinde açıklanmış düzenlemeler çerçevesinde e-Defter uygulamasına dahil olan mükellefler tarafından elektronik ortamda oluşturulan “muhasebe fişleri”nin içeriğinde yer alması gereken asgari bilgiler, dosya formatları ile bu belgelerin elektronik ortamda düzenlenmesi sırasında uyulacak teknik usul ve esaslara ilişkin açıklamalara bu Kılavuzda yer verilmiştir.
    • e-Defter uygulamasına dahil olan mükellefler tarafından her bir belgeye ait yevmiye maddesi için düzenlenmesi gereken muhasebe fişlerinde asgari olarak bulunması zorunlu bilgiler ise Kılavuzda tablo olarak yer almaktadır:
    • Her iki kılavuza da http://www.edefter.gov.tr/anasayfa.html adresinden ulaşabilirsiniz.

VERGİ KONUSUNDA YAYIMLANAN ÖNEMLİ TEBLİĞLER

  • 312 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği yayımlanmıştır.
    • Vergiye uyumlu mükellefler için sağlanan %5 oranında gelir veya kurumlar vergisi indirimi ile ilgili ilave açıklamalar sağlanmıştır.
    • 7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi Kanununun 18 inci maddesiyle vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi düzenlemesinde birtakım değişiklikler yapılmıştı.
    • 312 seri nolu Gelir Vergisi Tebliği ile vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi müessesesine ilişkin açıklamaların yer aldığı 301 seri nolu Gelir Vergisi Tebliğinde 7194 sayılı Kanundaki değişikliklere paralel olarak gerekli değişiklikler yapılmıştır.
    • Uyumlu mükellef indiriminden gelir (ticari, zirai veya serbest meslek) ve kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabilir. Basit usulde kazancı tespit edilenler faydalanabilmekte fakat, çok uyumlu olsa, hiç ceza yememiş ve milyonlarca TL vergi ödemiş olsa bile, kira, faiz, değer artışı, diğer kazanç ve irat gibi yıllık beyanname verse de çok fazla sayıda mükellef bu uygulamadan yararlanamamaktadır. Finans ve bankacılık sektöründe yer alanlar da yararlanma imkanına sahip değildir.
    • Hesaplanan %5 indirim tutarı ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirilir. Ancak hesaplanan indirim tutarı, hiçbir şekilde 1 milyon TL’yi (bu yıl 1.4 milyon TL) geçemez.
    • Kanunda açıkça şart koşulmamış olsa da en az 3 yıldır mükellef olmayanlar da bu imkândan faydalanamıyor. Kanunda geriye doğru 3 ve 5 yıllık çeşitli cezalar yememiş olma, beyannameleri vs zamanında verme gibi kurallar varsa da bunlar, mükellefiyetleri bu süreleri kapsayanlar için geçerli olmalıdır. 2018 Ocak’ta işe başlayıp Nisan 2020 dahil tüm beyannamelerini zamanında vermiş ve ödemelerini yapmış bir mükellefin de pek ala bu imkândan faydalanabilmesi gerekir.
    • Tebliğe göre indirimden yararlanılabilmesi için mükelleflerin, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile (mesela 2019) bu beyannamenin ait olduğu yıldan önceki son iki yıla ilişkin olarak yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannameleri, geçici vergi beyannameleri, muhtasar, muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi beyannamelerini (2019 yılı örneğinde, 2017 Ocak ve sonrası beyannameler) kanuni süresi içerisinde vermiş ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerini de indirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla ödemiş olmaları gerekmektedir.
    • Kanuni süresi içerisinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak, kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler vergi indiriminden yararlanılmasına engel teşkil etmeyecektir. Ancak, indirimden yararlanılabilmesi için bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin de indirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla ödenmiş olması gerekmektedir.
  • 311 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği yayımlanmıştır.
    • 7194 sayılı Kanunla getirilen serbest meslek kazançlarında istisna uygulamasına ilişkin düzenlemeler, işverenlerce hizmet erbabına sağlanan ulaşım imkanına ilişkin istisna, amatör spor hakemlerine sağlanan ücretlere ilişkin istisna, binek otomobillerin giderleri ve amortisman tutarlarına getirilen kısıtlamaya ilişkin uygulama, 2020 yılında yürürlüğe giren ücretlerin vergilenmesine ilişkin değişiklikler, yeni gelir vergisi tarifesi, karşı tarafa yükletilen vekalet ücretinin vergilenmesine ilişkin yapılan düzenleme ve sporculara ödenen ücretlerin vergilendirilmesine ilişkin yapılan değişiklikler bu Tebliğle açıklanmaktadır.
    • Tebliğin mükelleflerin geçici vergi dahil uygulamaları açısından önemli sonuçlar doğuracağı için 27 Mayıs 2020 Çarşamba günü yani geçici verginin beyan edilmesinden bir gün önce yayımlanmış olması önem arz etmektedir.

 VERGİ KONUSUNDA YAYIMI BEKLEYEN TEBLİĞ TASLAKLARI

  • Taslak Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ (Seri No: 1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin yayımlanması beklenmektedir.
    • Söz konusu Taslak Gelir İdaresi Başkanlığı web sayfasının “mevzuat taslakları” bölümünden kaldırılmış olup yakın zamanda yayımlanması beklenmektedir.
    • Çok önemli sonuçları olacak bu Tebliğe ilişkin görüş ve önerilerimizi 2020-50 numaralı sirkülerde paylaşmıştık.
  • Mükellefiyet Kaydının Terkini ile ilgili VUK Genel Tebliğ Taslağı hazırlanmıştır.
    • Bilindiği üzere 7194 sayılı Kanunun 24’üncü maddesi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununa “Mükellefiyet kaydının analiz ve değerlendirme sonuçlarına bağlı olarak terkini” başlıklı 160/A maddesi eklenmişti.
    • Söz konusu maddenin uygulamasına ilişkin açıklamalar ile usul ve esaslarına yönelik olarak Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği taslağı hazırlanmış ve GİB web sayfasında görüş ve öneriye açılmıştır.
  • İzaha Davet Tebliğ Taslağı hazırlanmıştır.
    • 6728 sayılı Kanun ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mülga 370’inci maddesinin “İzaha davet” başlığı altında yeniden düzenlenmesi suretiyle vergi sisteminde ihdas edilen “izaha davet” müessesinde 7194 sayılı Kanunun 25’nci maddesi ile değişiklikler yapılmıştı.
    • Bu kapsamda, yapılan değişiklikler çerçevesinde “izaha davet” müessesesinin uygulamasına ilişkin açıklamalar ile usul ve esaslarının belirlenmesine yönelik olarak Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği taslağı hazırlanmış ve görüş ve önerilere açılmak üzere GİB web sayfasında yerini almıştır.

Sosyal Güvenlik Mevzuatı

  • Kamu işletmelerinin ve mahiyet kodu farklı olan şirketlerin nakdi ücret tazminatından yararlanma imkânı var mıdır?
    • SGK yayımlamış olduğu bir genel yazı (11 Mayıs 2020 tarih ve E.5958383) ile nakdi ücret desteği kapsamında yapılacak çalışmalara esas olması bakımından, yazı eki listede yer alan mahiyet kodu 1-3 olan işyerleri ile siyasi partilere ilişkin işyerlerinin mahiyet kodu, unvan ve diğer yönleriyle tescil kayıtlarının güncellenmesi, belediyelere ait şirketlerin güncellemeleri yapılırken şirket hissenin %50’den fazlasının belediye veya bağlı/ilgili kuruluşuna ait olması halinde mahiyet kodunun 1 veya 3 olarak güncellenmesi; %50 ve daha azının belediye veya bağlı/ilgili kuruluşuna ait olması halinde ise belediye şirketi kodunun değiştirilmesi gerektiğini duyurmuştur.
    • Bu yazıdan anlaşılan, kamu veya belediye şirketlerinin her ne kadar her türlü vergisel vecibesini yerine getirse, İşkur ve SGK düzenlemelerine uygun olarak tüm prim beyannamelerini zamanında verip ödemelerini yapsa dahi bu imkândan faydalandırılmayacağı anlaşılmaktadır. Bu konunun yasal bir karşılığı bulunmamakta olup her türlü işveren ve işyerine bağlı çalışan ve İşkur ve SGK’ya tabi olanların bu haktan mahrum bırakılmaması gerekir.
  • Covid-19 İş Kazası veya Meslek Hastalığı Sayılır mı?
    • 2020/12 sayılı SGK Genelgesine göre Covid-19 bulaşıcı hastalık olması gerekçesiyle provizyon alınması gereken hastalık olarak tanımlanmıştır. Bu durumda iş sırasında bu hastalığa kapılanlar için iş kazası ve meslek hastalığı sayılmayacağı anlaşılmaktadır.
    • Konu iş hukuku açısından tartışmalı olup bu tür konulara karşı işverenlerin ve çalışanların hazırlıklı olması gerekir.

B. Ar-Ge & İnovasyon & Teşvikler Konusu

  • Döviz Kazandırıcı Hizmet Sektörleri İçin Markalaşma Destekleri Hakkında 2564 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı 20 Mayıs 2020 günü Resmî Gazetede yayımlanmıştır.
    • Söz konusu Kararın amacı; döviz kazandırıcı hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren ve Türkiye’de yerleşik şirket, kurum ve kuruluşların markalaşmak için gerçekleştirdikleri faaliyetlere ilişkin giderler, Türkiye İhracatçılar Meclisi ve ihracatçı birliklerinin TURQUALITY® Programı kapsamında şirket, kurum ve kuruluşların markalaşma sürecinde yurt içi ve yurt dışında vereceği desteklere ilişkin harcamalar, Türk markalarının pazara giriş ve tutunmalarına yönelik gerçekleştireceği her türlü faaliyet ve organizasyona ilişkin giderler ile hizmet sektörlerine yönelik olumlu Türk malı ve hizmeti imajının oluşturulması ve yerleştirilmesi için yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirilecek her türlü harcamanın Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonundan karşılanmasına dair usul ve esasların belirlenmesidir.
    • Anılan Kararda komite ve çalışma grupları, sunulan destek unsurları, marka destek programının esasları, Turquality destek programı, programların yürütülmesi, destek kapsamına alınmaya ilişkin işlemler, desteklerin başlangıç tarihleri, süre ve kapsamları, destek programları arasında geçiş, desteklenecek markanın tesciline ilişkin hükümler, destek kapsamına girmesi mümkün olmayan finans vb sektörler, başvuru belgelerinin ibrazı ve ödemeler, yurt dışı onay işlemleri, faaliyet ve harcama belgelerinin uygunluğu, son olarak da izleme ve değerlendirme, yanıltıcı durumlarda uygulanacak yaptırımlar ve yürürlükten kaldırılan 2015/9 sayılı Karar ile geçiş hükümleri ayrıntılı bir şekilde düzenlenmektedir.
    • Ayrıca Karar ekinde reklam, tanıtım ve pazarlama faaliyetlerine ilişkin Ek-1 ile danışmanlık faaliyetlerine ilişkin Ek-2 numaralı listeler yayımlanmıştır. Danışmanlık kapsamında yönetim danışmanlığı, tasarım, hukuk ve bilişim danışmanlığı alt başlıkları desteklenmektedir.
  • Döviz Kazandırıcı Hizmet Sektörleri Markalaşma Desteklerine ilişkin başvuru süreleri uzatılmıştır.
    • Tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgını nedeniyle oluşabilecek hak kayıplarının önlenmesi amacıyla; Ticaret Bakanlığı tarafından hizmet sektörlerine yönelik olarak uygulanan 2015/8 sayılı Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Karar ile 2015/9 sayılı Döviz Kazandırıcı Hizmet Sektörleri Markalaşma Destekleri Hakkında Karar kapsamındaki başvuru süreleri uzatılmıştır.
    • Buna göre; yararlanıcı ve işbirliği kuruluşlarının destek başvuru tarihleri ya da eksik belge ibraz süreleri 11 Mart 2020 ile 30 Haziran 2020 tarihleri (bu tarihler dahil) arasında dolan hak sahipleri için söz konusu tarihlerin (destek başvuru tarihi, eksik tamamlama tarihi) 27 Temmuz 2020 olarak uygulanması kararı alınmıştır.
    • Destek başvurusu ya da eksik belge ibrazı için gerekli olan bilgi ve belgeleri temin edebilen yararlanıcı ve işbirliği kuruluşlarının belirtilen ek süreyi kullanmaları zorunlu olmayıp mevzuatta yer alan sürelere göre işlemlerine devam edebileceklerdir.
    • Ayrıca, hizmet sektörlerine yönelik olarak uygulanmakta olan söz konusu destek programlarına ilişkin tüm başvuru ve inceleme süreçlerine devam edilmektedir.
  • Pazara Girişte Dijital Faaliyetlerin Desteklenmesi Hakkında Karar Yayımlanmıştır.
    • 27 Mayıs 2020 tarihli Resmî Gazeteyle yayımlanan 2573 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla ülkemizde faaliyette bulunan firmalar için sanal fuar, sanal ticaret heyeti ve e-ticaret sitelerine üyeliğe yönelik tasarlanan desteklerle alakalı düzenlemeler yapılmıştır.
    • E-ticaret sitesi başına yapılan giderlerin %60’ı (8.000TL üst limitle) Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu’ndan karşılanacaktır. (DFİF) En fazla 3 site ve site başına 2 yıl bu desteklerden yararlanma imkânı bulunmaktadır. 2020 sonuna kadar %60 yerine %80 destek oranı uygulanacaktır.
    • Sanal fuarlar ve sanal ticaret heyetlerine ilişkin giderlerin %50’si (50.000USD’ye kadar) desteklenecektir.
    • Bu kararlardan haksız yere yararlanılması durumunda müeyyideler uygulanır.
  • Ar-Ge Faaliyet Raporları: Ar-Ge &Tasarım Merkezlerinde yürütülen faaliyetlere ilişkin faaliyet raporlarının sunulması gerekmektedir.
    • Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği’nin 21. maddesinin 8. fıkrası gereği Ar-Ge/Tasarım Merkezinde yürütülen faaliyetlere ilişkin faaliyet raporu, takvim yılını kapsayacak şekilde en geç Haziran ayı içinde Bakanlığa yazılı veya elektronik ortamda sunulmalıdır.
    • İlgili döneme ait faaliyet raporunun sistem üzerinden İşletme Yetkilisi veya Ar-Ge & Tasarım Merkezi Yetkilisi tarafından elektronik imza ile Haziran ayı sonuna kadar gönderilmesi gerekmektedir.
  • Ar-Ge’de Uzaktan Çalışma İmkânı: Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri ile Teknokent Firmaları için Uzaktan Çalışma Esnekliği uygulaması Haziran sonuna kadar uzatılmıştır.
    • Salgının etkilerini azaltmak amacıyla, 4691 sayılı Kanunla Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde bulunan veya 5746 sayılı Kanun çerçevesinde Ar-Ge ve Tasarım Merkezi olan firmalar için yeni bir uzaktan çalışma kararı daha yayınlanmıştır. Firmalar bu yeni karara göre mayıs ayında %100, haziran ayında ise %50 oranında istisna ve teşviklerden faydalanarak uzaktan çalışmaya devam edebileceklerdir.
    • Bu karar kapsamında; 27 Mayıs 2020’ye uzatılan uzaktan çalışma esnekliği, 31 Mayıs 2020’ye uzatılmıştır. 1 Haziran 2020’den başlayarak 30 Haziran 2020’ye kadar ise TGB ve Ar-Ge & Tasarım Merkezlerinde bildirime tabi personel sayısının 4691 veya 5746 sayılı Kanun kapsamında istihdam edilen personel sayısının yüzde 50’sini geçmemek veya bildirime tabi personele isabet eden toplam çalışma süresinin, ilgili kanunlar kapsamında istihdam edilen toplam personel sayısına isabet edecek toplam çalışma süresinin yüzde 50’sini aşmamak şartıyla uzaktan çalışmaya müsaade edilmesine karar verilmiştir.
  • İlerleme Raporları: TÜBİTAK projelerine ilişkin ilerleme raporlarının sunulması
    • Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB), Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) ve Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı (BİDEB) tarafından desteklenerek yürürlüğe giren projeler kapsamında 30 Haziran 2020 tarihine kadar gönderilmesi gereken Gelişme/Sonuç/Dönem Raporlarının son gönderim tarihleri, Ülkemizde ortaya çıkan Koronavirüs (COVID-19) salgını nedeniyle alınan tedbirler kapsamında üç ay ertelenmişti.
    • Söz konusu raporların güncellenen tarihler doğrultusunda gönderilmesi hususunda gereken hassasiyetin gösterilmesi beklenmektedir.
  • Yeni Çağrılar: COVID-19 Konulu EUREKA Network Çağrısı için proje önerisi sunulması mümkündür.
    • EUREKA Programı kapsamında, COVID-19’a özgü ihtiyaçlara yönelik kısa ve orta vadeli yanıtlar bulmayı amaçlayan araştırma ve yenilik projeleri ortak çağrısı başvuruları için son tarih, 15 Mayıs 2020 (saat:17.00, CEST) olarak belirlenmiştir. Türk ortakların en geç 25 Mayıs 2020 saat 14:00’a kadar ulusal başvurularını tamamlamaları gerekmektedir.
  • KOSGEB Teknoyatırım başvuruları alınmaya devam etmektedir.
    • Koronavirüs (COVİD-19) Salgınından Korunmak Üzere Alınan Tedbirler Kapsamında Üretilecek Ürünler için KOSGEB- Teknoyatırım programı proje başvuruları halen devem etmektedir.
  • Patent Tabanlı Teknoloji Transferi Destekleme Çağrısı (Patent Lisans – 2020 – 1)
    • Patent Lisans – 2020 – 1 Çağrısı ile yükseköğretim kurumları, araştırma altyapıları, kamu kurumları, kamu araştırma merkez ve enstitüleri ve erken aşama teknoloji şirketleri tarafından yürütülen araştırma, geliştirme ve yenilik projeleri sonucunda ortaya çıkan ve patent ile korunan teknolojilerin lisanslama veya devir yolu ile Türkiye’de yerleşik sermaye şirketlerine aktarılması hedeflenmektedir.
    • Başvuru Tarihleri: Bu kapsamda TÜBİTAK Yenilik Destek Programı kapsamında bir çağrıya çıkılmıştır. Çağrı açılış tarihi 14 Mayıs 2020, ön kayıt için son tarih 17 Ağustos 2020, başvuruların PRODİS üzerinden alınması ise 15 Haziran-31 Ağustos 2020 arasıdır.
    • Başvuru Yapabilecek Kişi, Kurum ve Kuruluşlar: Müşteri kuruluş tanımına uyan sermaye şirketleri ve teknoloji sağlayıcı kuruluş tanımına uyan yükseköğretim kurumları, araştırma altyapıları, kamu kurumları, kamu araştırma merkezi/enstitüleri, teknoloji transfer ofisleri veya 4691 sayılı Kanun’a göre teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyet gösteren sermaye şirketleri bu Çağrı kapsamında proje önerisi sunabilir.
  • Siparişe Dayalı Ar-Ge Projeleri için KOBİ Destekleme Çağrısı (Sipariş Ar-Ge – 2020)
    • Sipariş Ar-Ge 2020-1 çağrısı ile müşteri gereksinimlerini karşılayan çözüm önerilerinin, KOBİ’ler tarafından Ar-Ge yolu ile ticarileşebilir çıktılara dönüştürülmesi hedeflenmektedir. Çağrıya bir Müşteri Kuruluş ve en az bir Tedarikçi Kuruluş ortak başvuru yapılacaktır. Başvuru ve destek aşamalarında muhatap kuruluş Müşteri Kuruluş olacaktır. Tedarikçi Kuruluş KOBİ ölçeğinde olmalıdır. Bu kapsamda TÜBİTAK Yenilik Destek Programı kapsamında bir çağrıya çıkılmıştır. Çağrı açılış tarihi 14 Mayıs 2020, ön kayıt için son tarih 17 Ağustos 2020, başvuruların PRODİS üzerinden alınması ise 15 Haziran – 31 Ağustos 2020 arasıdır.
    • Bu çağrı kapsamında, projelerin kabul edilen bütçelerinin toplamı en fazla 30.000.000 TL olacaktır. Proje bütçesi ise en fazla 2.500.000 TL olacaktır. Proje: 1. Ürün/süreç geliştirme ve 2. Ticarileşme olmak üzere iki aşamadan oluşacaktır. Ürün/süreç geliştirme aşaması en fazla 24 aydır. Ticarileşme süresi ise sabit 24 ay olacaktır.

C. DİĞER ERTELEMELER

  • Tüketici hakem heyetlerinde hak kayıplarının önlenmesi amacıyla 15 Haziran’a kadar süre verilmiştir.
    • Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliğinin geçici 3’üncü maddesine yapılan değişiklikle daha önce 30 Nisan’a kadar uzatılan süreler 15 Haziran’a kadar uzatılmıştır.
    • Devlet katkılı konut hesabı ödemelerinde kolaylık sağlanmıştır.
      • Buna göre ayda ikiden az olmamak üzere toplanan tüketici hakem heyetlerinin toplantılarının yapılması bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten,
      • İstenen bilgi ve belgelerin sunulması için verilen süreler, bilirkişilere raporlarını hazırlamaları için verilen süreler ve tüketici hakem heyetleri kararlarının taraflara tebliğ edilmesi için belirlenen süreler 13/3/2020 (bu tarih dâhil) tarihinden itibaren 15/6/2020 (bu tarih dâhil) tarihine kadar durmuştur.
      • Bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlar. Bilgi ve belgelerin sunulması için verilen sürelerin bitimine durma süresinin başladığı tarih itibarıyla on beş gün ve daha az kalmış ise, bu süreler durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden başlamak üzere on beş gün uzamış sayılır.

D. FİNANS & BANKACILIK

  • BDDK 21.05.2020 tarihinde yapılan basın açıklamasında 100 gr ve üstü altın alım işlemlerinin 1 gün valörlü olarak gerçekleştirileceğini duyurmuştur.
    • “Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun 21.05.2020 tarih ve 9033 sayılı Kararı ile finansal piyasaların istikrarlı işleyişine ve kredi sisteminin etkin çalışmasına katkıda bulunulmasını teminen; 05.2020 tarihinden itibaren gerçek ve tüzel kişilerin günlük 100 gr ve üzerinde altın alım işlemlerinde, altının ilgilinin hesabına aktarılmasının ve/veya kullanıma açılmasının bir iş günü valörlü olarak gerçekleştirilmesine ve konunun Kuruluş Birlikleri vasıtasıyla tüm bankalara duyurulmasına karar verilmiştir.”
  • BDDK 20 Mayıs tarihli kararıyla bankalara yönelik plasman ve kredi hacmini daraltmıştır.
    • “Bankaların, yurtdışındaki konsolidasyona tabi kredi kuruluşu ve finansal kuruluş niteliğini haiz ortaklıkları ile yurtdışındaki şubeleri de dahil olmak üzere, yurt dışında yerleşik finansal kuruluşlara yapacakları TL plasmanlar, TL depo, TL repo ve TL kredilerin toplamının bankaların en son hesapladıkları yasal özkaynaklarının %0,5’i ile sınırlandırılmasına karar verilmiştir.”
  • TCMB ile Katar Merkez bankası arasındaki SWAP anlaşmasının tutarı 5 Milyar  USD’den 15 Milyar USD’ye yükseltilmiştir.
    • Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve Katar Merkez Bankası arasında 17 Ağustos 2018 tarihinde imzalanan ikili para takası (swap) anlaşması tadil edilmiştir. Yapılan değişiklikle swap anlaşmasının tutarı 5 milyar ABD doları karşılığı Türk lirası ve Katar riyalinden 15 milyar ABD doları karşılığı Türk lirası ve Katar riyaline yükseltilmiştir.
    • Para takası anlaşmasının temel hedefi yerel para birimleri üzerinden gerçekleştirilen ticareti kolaylaştırmak ve iki ülkenin finansal istikrarına destek sağlamaktır.
  • BDDK finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlemleri önlemek adına bir Yönetmelik yayımlamıştır.
    • 7 Mayıs 2020 Perşembe günü 31120 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Yönetmelik Bankacılık Kanunun 76/A ve 93 ncü maddelerine dayanılarak hazırlanmış ve yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
    • Yönetmelik amaç, kapsam, tanımlar dışında finansal piyasalardaki manipülatif ve yanıltıcı işlemleri tanımlamıştır.
  • TCMB Sermaye Hareketleri Genelgesinde çok önemli değişiklikler yapmıştır.
    • Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar ve buna ilişkin mevzuat ile yabancı sermayeli şirketlerin sermaye hareketleri, ihracat, ithalat, döviz kazandırıcı işlemler, yurt içinden ve yurt dışından temin edilen krediler, döviz ile düzenlenemeyecek sözleşmeler ve denetim konuları belirlenmiştir.
    • Kararın 12’nci maddesine göre yabancı yatırımcılar tarafından Türkiye’ye yapılacak doğrudan yatırımlar Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu ve buna bağlı oluşturulan mevzuat çerçevesinde gerçekleştirilir.
    • Özet olarak bugüne kadar, döviz gelirlerinin beyanı ve yıllık güncelleme, risk merkezi bildirimleri, yurt dışından gelen paraların kredi olup olmadığının takibinde bilgi belge ibrazı, yatırım teşvik belgesine dayalı döviz kredilerinde mükerrer kullanımın önlenmesi yeni veya mevcut şirket alımında istisna konularında değişiklikler yapılmıştır.
    • Son olarak yabancı gemilere yapılan dövizli satışları ve gümrüksüz mağaza kapsamında yapılan satışları döviz geliri kapsamına dâhil edilmiş, lisanssız elektrik üretim tesislerinin devri döviz geliri olmadan alınabilecek kredilere eklenmiş ve rotatif kredilerin kullandırılmasında kredi geri ödemeleri konusu düzenlenmiştir.
    • Bu değişikliklere ilişkin güncellemeleri sizlere ayrı bültenlerle duyurmaya devam edeceğiz.
  • TCMB 2019 Faaliyet Raporu yayımlanmıştır. TCMB 2018 yılı istatistiklerine göre toplam kurumlar vergisinin %12,4’ünü tek başına karşılamıştır.
    • TCMB yıllık faaliyet raporunu ayrıntılı bir şekilde, kurum olarak yapılanlar, 2019 yılına ilişkin genel bilgiler, istatistikler ve gelişmeler olarak duyurmuştur. Kısa ve özet bilgiler olarak;
      • TCMB, 30 Haziran 1930 tarihinde anonim şirket statüsünde kurulmuş ve 3 Ekim 1931 tarihinde Ankara’da faaliyetlerine başlamıştır.
      • TCMB’nin sermayesi 25.000 Türk lirası olup, hisseleri (A), (B), (C) ve (D) sınıflarına ayrılmıştır. (A) sınıfı hisse senetleri, TCMB sermayesinin yüzde 51’inden aşağı düşmemek koşuluyla Hazineye aittir.
      • Türkiye’de Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’ne ait olan para basma yetkisi TBMM tarafından süresiz olarak TCMB’ye devredilmiştir. Bu doğrultuda, ülkemizde banknot basma ve ihraç imtiyazı tek elden TCMB’ye aittir.
      • 25 Nisan 2001 tarihinde 1211 sayılı TCMB Kanunu’nda yapılan değişiklik ile TCMB’nin temel amacı fiyat istikrarını sağlamak olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte TCMB, fiyat istikrarını sağlama amacı ile çelişmemek kaydıyla hükûmetin büyüme ve istihdam politikalarını desteklemekle görevlendirilmiştir.
      • 2019 yılı sonu itibarıyla, yurt içinde 17 Genel Müdürlüğü ve çeşitli illerde faaliyet gösteren 21 Şubesi; Frankfurt, Londra, New York, Washington, Pekin, Tokyo, Doha ve Kuala Lumpur’daki temsilcilikleri bünyesinde ekonomi müşavirlikleri ve ataşelikleri bulunan TCMB, toplam 3.874 personeli bulunmaktadır.
      • Tüketici enflasyonu, 2019 yılında önemli ölçüde gerileyerek yıl sonunda yüzde 11,8 olarak gerçekleşmiştir.
      • 2018 yılı vergi rekortmenleri listesine göre TCMB 10.610.547.065,28 TL kurumlar vergisi ile Türkiye’de kurumlar vergisi rekortmeni olmuştu. Bu tutar ülke olarak toplanan toplam kurumlar vergisinin %12,4’üne tekabül ediyor.
      • Bu yıl da karı üzerinden 11.051.920.643 TL kurumlar vergisi ödemesi beklenmektedir.
  • Merkezi Yönetim Borç İstatistikleri Yayımlanmıştır.
    • Merkezi yönetim brüt borç stoku 30 Nisan 2020 tarihi itibarıyla 1.575,6 milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
    • Borç stokunun 739,5 milyar TL tutarındaki kısmı Türk Lirası cinsi, 836,1 milyar TL tutarındaki kısmı döviz cinsi borçlardan oluşmaktadır.
    • Mayıs 2020 dönemine ilişkin rakamlar 22 Haziran 2020 tarihinde yayımlanacaktır.
  • Bankalar Birliği salgınla mücadele kapsamında alınan genel önlemleri, bankaların aldıkları finansal tedbirleri, tavsiye kararlarını ve kendileri tarafından yapılan çalışmaları özetleyen bir bilgi notu yayımlamıştır.
    • 5 Mayıs tarihli Nota linkten ulaşabilirsiniz.
    • Ayrıca BDDK tarafından Türk Bankacılık Sektörü Temel Göstergeler Raporu (Mart 2020) de kurumun web sayfasında yayımlanmıştır.
    • Türkiye Bankalar birliği Risk Merkezi, kredi ve diğer finansal kuruluşlardan topladığı risk bilgileri üzerinden hazırladığı istatistik raporlarını kamuoyu ile paylaşmıştır. Rapora linkten ulaşabilirsiniz

E. DIŞ TİCARET VE GÜMRÜK SAHASI

  • Ticaret Bakanlığının Covid-19 web sayfası faydalı bilgileri bir araya getirmektedir.
    • Ticaret Bakanlığınca salgın hastalık döneminde ithalat, ihracat, iç ticaret ve gümrük işlemlerine ilişkin alınan önlemleri, mevzuat düzenlemelerini ve duyuruları toplu olarak yayımlamak üzere https://covid19.ticaret.gov.tr adresinde ayrı bir site oluşturulmuştur.
  • Artan Gümrük Vergileri: Çok sayıda ürüne ilave gümrük vergisi yükümlülüğü getirilmiştir.
    • 11 Mayıs 2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 2514 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile; yapı malzemeleri, beyaz eşya ürünleri, mücevherat, müzik aletleri gibi çok sayıda ürüne ilave gümrük vergisi getirilmiştir. Karar’da dönemler bazında uygulanacak ilave gümrük vergisi oranlarını gösterir Ek-1 ve Ek-2 olmak üzere iki farklı tablo yer almaktadır. 11.05.2020 – 30.09.2020 tarihleri arasında Ek-2 tabloda belirtilen oranlar, 01.10.2020 tarihinden itibaren ise Ek-1 tabloda belirtilen oranlar geçerli olacaktır.
    • Vergi artışı mükerrer Resmi Gazete ile gün içinde artırıldığı için yükümlülerin söz konusu Karardan beyannamelerini tescil ederken haberdar olmamaları nedeniyle, 11.05.2020 tarihinde tescil edilen ve BİLGE sistemi tarafından İGV hesaplanmamış olan beyannameler için söz konusu Karar uyarınca ek tahakkuk düzenlenmesi, ancak söz konusu ek tahakkuklarla alakalı olarak ayrıca cezai bir işlem yapılmamasına karar verilmiştir.
    • Ek-1 tablo ile belirlenen ilave gümrük vergisi oranlarının Ek-2 tablo ile belirlenen ilave gümrük vergisi oranlarına göre daha düşük belirlendikleri görülmekte olup, vergi yükünün 01.10.2020 tarihinden itibaren bir miktar azaltılacağı anlaşılmaktadır.
    • 20 Mayıs 2020 günü Resmî Gazetede yayımlanan 2565 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla da çok sayıda ürüne yönelik olarak ilave vergiler getirilmiştir. Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kararın yayımlandığı gün içinde ilave gümrük vergisi tahakkuku yapılmamış eşyaya ilişkin ilave tahakkuklar verilmiştir.
    • Kararın yayımı tarihinden önce ülkemize sevk edilmek üzere bir taşıması belgesi düzenlenerek yüklemesi yapılmış olan eşyanın en geç 15 gün içinde ithale ilişkin GB tescili yapılırsa Ek-2 yerine Ek-1’de yer alan oranda ilave gümrük vergisi tahsil edilir.
    • 17 Nisan 2020 tarih ve 2424 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla da çok sayıda eşyaya ilişkin olarak ilave gümrük vergisi yükümlülüğü getirilmişti.
  • İngiltere Brexit sonrasında uygulanacak gümrük vergisi oranlarına ilişkin tarife yayımlamıştır.
    • https://www.gov.uk/check-tariffs-1-january-2021 İngiltere ile ticareti olan firmalarımızın ürün kodlarıyla 1.1.2021’den itibaren geçerli olacak tarifeye ilişkin olarak vergi yükümlülüklerini kontrol etmelerini tavsiye ederiz. Ülkemiz ile UK arasında hali hazırda bir Serbest Ticaret Anlaşması bulunmamaktadır.
  • İhracı yasak ve ihracı kayda bağlı mallar ve ön izne bağlı mallar Tebliği güncellenmiştir.
    • 2020/8 sayılı İhracat Tebliği ile yapılan düzenleme ile ihracı yasak ve ön izne bağlı mallar listesinin 33-40 nolu satırları yürürlükten kaldırılmıştır.
      • Mart 2020’de bu listeye iki ayrı ürün grubu eklenmişti. 26 Mart 2020 tarihinde ihracı yasak ve öz izne bağlı mallar listesine eklenen ventilatör, yoğun bakım üniteleri, entübasyon tüpleri gibi ürünler bu liste kapsamından çıkarılmıştır.
    • 2020/9 sayılı İhracı Kayda Bağlı Mallara İlişkin Tebliğin 35-38 nolu satırları yürürlükten kaldırılmıştır.
      • 35- Etil Alkol 36- Kolonya 37- Dezenfektan 38- Hidrojen Peroksit
      • Bu satırlarda yer alan ürünler 2020/5 numaralı Tebliğ ile (18 Mart 2020 tarihinde Resmî Gazetede yayımlanan) kayda alınmıştı.
      • Uygulama olarak İhracı Kayda Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ kapsamındaki malların ihracından önce gümrük beyannamelerinin İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince kayda alınması gerekmektedir.

F. DİĞER MEVZUAT ALANI

  • Yatırım Teşviklerde ilave 1 yıl süre verilmiştir.
    • 2012/3305 sayılı Ana Kararnameye eklenen geçici 14’üncü maddeyle yatırımların tamamlanabilmesi için talep edilmesi halinde 1 yıla kadar ilave süre verilebilecektir.
    • Bu hak yarım kalan veya tamamlanmayan yatırımlardan 11 Mart 2020 tarihinde öce düzenlenen ve devam eden yatırımların tamamlanabilmesini teminen verilmektedir.
  • Sigortacılık Yönetmeliğine önemli değişiklikler yapılmıştır.
    • 9 Mayıs 2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanmıştır.
    • Sigorta sözleşmeleri ister doğrudan ister sigorta acentesi vasıtasıyla olsun, tarafların bir araya gelmeksizin uzlaşmalarına imkân sağlayan her türlü iletişim aracı kullanılarak akdedilebilecektir. Bu kapsamda mesafeli sözleşme akdetmek isteyenlerin, işi yürütebilecek şekilde gerekli organizasyon ve teknik alt yapıya sahip olması gerekir.
    • İkinci önemli bir düzenleme ise sektörde ciddi tartışmalara sebebiyet vermiştir. Yönetmeliğin “mal ve hizmet satışı ile bağlantılı olarak sunulan sigortalar” başlıklı 10 ncu maddesine göre asli işi sigorta aracılığı olmayan işletmeler, sundukları mal ve hizmetlerle birlikte, Yönetmelikte sayılan şartların tamamını sağlamak suretiyle sigorta hizmeti sunabileceklerdir.
    • Son olarak Yönetmelikte uzaktan satış cihazları ile pazarlama konusunda da değişiklikler yapılmıştır. Kiosk, web sayfası, mobil uygulamalar ile bu işlemler yapılabilmektedir.
  • Özel Tiyatro Projelerine Devlet Yardımı Uygulaması: Özel tiyatroların projelerine verilecek yardımlara ilişkin Yönetmelik değiştirilerek yapılacak yardımların miktarı artırılmış ve Covid-19 sebebiyle kolaylıklar sağlanmıştır.
    • Bu desteklerden Kültür ve Turizm Bakanlığınca oluşturulan sisteme kayıtlı tiyatrolar ile sanatçı tanıtma kartı sahibi gerçek kişiler yararlanmaktadır.
    • Başvurular her yıl 1-31 Temmuz arasında yapılmaktadır.
    • Tiyatrolara projelerinin %70’ine kadar ve 150.000TLY’ye kadar yardım yapılabilmektedir.
    • 5 Mayıs tarihli Yönetmelik değişikliğiyle, 2019-2020 sana sezonunda yerine getirilmesi gereken asgari sergilenme sayıları şartı aranmayacaktır.
  • Covid 19 kapsamında rahatlatıcı, düzenleyici bazı mevzuat değişiklikleri yapılmıştır.
    • Döviz bürosu olan bilinen yetkili müesseseler için rapor tarihleri uzatılmıştır.
    • Hazine ve Maliye Bakanlığının 14 Mayıs 2020 tarihli duyurusuna göre; 2019 yılı Kurumlar Vergisi beyannamelerinin verilmesine ilişkin sürelerin uzatılmasına bağlı olarak yetkili müesseselerin 2019 yılına ilişkin bilanço ve kar/zarar tablolarının Bakanlığımıza gönderilme süresi 15 Haziran 2020 tarihine kadar uzatılmıştır.
    • Bilindiği üzere, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’a İlişkin 2018-32/45 Sayılı Tebliğ’in 19 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca yetkili müesseselerin yıllık bilanço ve kar/zarar tablolarının onaylı örneklerini ilgili oldukları yılı takip eden yılın en geç Nisan ayı sonuna kadar Bakanlığa göndermeleri gerekmektedir. Dolayısıyla; normal şartlarda her yılın Nisan ayı içerisinde herhangi bir uyarı veya bildirime gerek kalmaksızın önceki yıla ilişkin bilanço ve kar/zarar tablolarının onaylı örneklerinin Bakanlığa gönderilmesi zorunluluğu bulunmaktadır.
    • 14 Mayıs tarihli Resmî Gazetede yayımlanan Tebliğler ile karayolu taşımacılığında taban & tavan ücret uygulamasına ve maliyet tavanlarına ilişkin düzenleme yapılmıştır.
      • Tebliğin amacı, Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi ilan edilen COVID-19 salgını nedeniyle uygulanan tedbirler sonucunda karayoluyla yurtiçi yolcu taşımacılığı yapan firmaların üstlenmek zorunda kaldıkları ilave maliyetler dikkate alınarak, karayoluyla yurtiçi yolcu taşımacılığı alanında, 31 Temmuz 2020 tarihine kadar uygulanmak üzere taban ve Tebliğ ekinde yer alan tavan ücret tarifesini belirlemektir.
      • Tebliğ ile belirlenen tavan ücret tarifesine Katma Değer Vergisi (KDV) dahildir.
      • Ayrıca ikinci bir Tebliğ ile karayolu ile yurt içi yolcu taşımacılığı yapan işletmelere ilave kolaylıklar sağlanmıştır. Tebliğin amacı, Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi ilan edilen COVID-19 salgını nedeniyle uygulanan tedbirler sonucunda karayoluyla yurt içi yolcu taşımacılığı yapan firmalarımızın üstlenmek zorunda kaldıkları ilave maliyetler dikkate alınarak, karayolu yolcu taşımacılığı alanında terminal işletmeciliği yapmaya yetkili olan T1 ve T2 yetki belgesi sahibi işletmecilerin, terminallerden çıkış yapan taşıtlar ile terminal alanı içerisinde bulunan otoparkları kullanan taşıtlardan alabilecekleri tavan ücretlerini belirlemektir.
    • Paket Tur Yönetmeliğine aşağıdaki geçici madde eklenerek iadeye ilişkin 14 gün kuralı ve uygulanacak yöntemler açılanmıştır.
      • “Covid-19 salgını nedeniyle sözleşmenin feshi
      • Geçici Madde 1- Bu Yönetmeliğin 16 ncı maddesi kapsamında yapılan bedel iadelerinin, fesih bildiriminin paket tur düzenleyicisi veya aracısına ulaşmasından itibaren on dört gün içerisinde yapılması esastır. Ancak, COVİD-19 salgını nedeniyle, 5 Şubat 2020 tarihinden itibaren ifası öngörülen ve hava yolu ile ulaştırma içeren paket tur sözleşmelerine ilişkin bedel iadelerinde, paket tur düzenleyicisi veya aracısı tarafından hava taşıma işletmelerine ödenip belgelendirilen uçuş bedeli, uçuş yasağı kalktıktan sonraki altmışıncı günü izleyen on dört gün içerisinde katılımcıya iade edilir.
      • Katılımcının bilgilendirilmesi ve açık onayının alınması koşuluyla, ödenmesi zorunlu vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar hariç olmak üzere katılımcının ödemiş olduğu bedel, uçuş yasağı kalktıktan sonraki altmışıncı günü izleyen on dört gün içerisinde iade edilir.

Haziran ayına ilişkin gelişmeleri de sizlere duyurmaya devam ediyor olacağız. Ayrıca Mayıs ayı gelişmelerini İngilizce olarak da sizlerle paylaşıyor olacağız.

Bu bültende geçen herhangi bir konuyla ilgili sorularınız için danışmanlarımıza ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla,

Katkıları için teşekkürler sayın Dr. Ahmet Feyzioğlu & Yasemin Gündoğdu

İlker Ersoy & Bulut Bellet & Bahar Uçar

Download PDF

 

 

 

/by