Tax-IA Bulletin

 No             : 2020-43

Tarih         : 14 Nisan 2020

Konu         : (Covid 19) Yeni 15 Maddelik Kanun Teklifi

Merhaba öncelikle sağlıklı günler, aylar ve yıllar dileriz.

COVID-19 salgınının önlenmesi ve etkilerinin azaltılması amacıyla ülkemizde ve dünya genelinde sosyal ve ekonomik hayata ilişkin birtakım tedbirler alınmaktadır. Sayın Cumhurbaşkanı tarafından 18.03.2020 tarihinde salgına karşı (Korona virüs) açıklanan ekonomi paketinin özetini 2020-23 nolu sirkülerimiz ile sizlerle paylaşmıştık. Bu pakete dair önemli mali ve hukuksal düzenlemeleri de içeren 7226 sayılı Kanun ile yapılan değişikliklerle ilgili olarak da 2020-31 sayılı bültenimiz ile Türkçe ve İngilizce olarak sizlere bilgi sunmuştuk.

Bu defa 10 Nisan 2020 tarihinde 2020-41 sayılı sirkülerimizde detaylarını sizlere sunmuş olduğumuz ikinci önlem paketi olarak hazırlanan 62 maddelik kanun taslağı ve yapılan birtakım düzenleme ve değişiklikler sonucunda hazırlanan ve Meclise sunulan 15 maddelik kanun teklifinin detaylarını, bir önceki Kanun Taslağı ile arasındaki farkları da belirterek siz okurlarımızın dikkatine sunuyoruz. Ayrıca yeni eklenen maddeleri, değişiklik yapılan ilgili kanunları, olası yürürlük ve geçerlilik tarihlerini içeren özet bir tabloyu da paylaşmak isteriz.

Kanunun ruhuna ve genel gerekçesine baktığımızda göze çarpan hususları ise şu şekilde özetleyebiliriz.

• Ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan veya işten çıkarıldığında işsizlik ödeneğine hak kazanamayan işçilerimize nakdi ücret desteği sağlanması,
• Her türlü iş sözleşmesinin, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık halleri dışında, 3 ay süreyle işveren tarafından feshedilememesi,
• Yaşlılar ile engellilere yapılan yardımların üç ay süreyle gelir ölçütleri ile ağır engellilik şartı aranmadan yapılması,
• Faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerin yıllık ilan ve reklam vergileri ile yıllık çevre temizlik vergilerinin, faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunulamayan dönemlere isabet eden kısımlarının alınmaması,
• Hazine ve belediye taşınmazları ile milli parklar ve Orman Genel Müdürlüğü taşınmazlarına ve izinlerine ait borçlar, KYK kredi borçları ile belediyelerin gelir vergisi tevkifatı ödemeleri, sosyal sigorta prim ödemelerinin 3 ay süreyle ertelenmesi ve belediyelerce toplu taşıma faaliyetlerinin 3 ay süreyle desteklenebilmesi,
• Konutlara ve faaliyetleri durdurulan işyerlerine ilişkin su faturası borçlarının belediyeler tarafından 3 ay süreyle ertelenebilmesi,
• Kaçakçılıkla mücadelede el konulan bulaşıcı salgın hastalıkla mücadelede doğrudan ilgili tıbbi cihaz ve malzemelerin bekletilmeyerek ilgili kamu kurumuna tahsisi,
• Tarım satış kooperatifleri birliklerinin Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu kaynaklı kredi borçlarının 2020 yılına ait taksit ödemesinin 2021 yılına ertelenmesi,
• Seyahat Acentaları Birliğine üye seyahat acentalarının ödemesi gereken yıllık aidatın 2020 yılında alınmaması ve seyehat acentalarına ait işletme belgelerinin acenta unvanından bağımsız olarak devredilebilmesi,
• TEDAŞ’ın elektrik tüketiminden kaynaklanan alacaklarının yapılandırılması,
• TOBB, kooperatifler, dernekler ve tarımsal üretici birlikleri gibi çeşitli kuruluşların genel kurul toplantılarının ertelenmesi ve bu süre içerisinde mevcut organların görev, yetki ve sorumluluklarının devamının sağlanması,
• Boşalan muhtarlıklara ilişkin 2020 yılında yapılması gereken seçimlerin ertelenmesi,
• Ticaret gemilerine düzenlenen denize elverişlilik belgelerinin süreleri ile denetlemelerin 1 Ağustos 2020 tarihine kadar uzatılması,
• Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında verilen lisansların geçerlilik süresinin bir yıl uzatılması,
• Ar-Ge ve tasarım merkezleri ile teknoloji geliştirme bölgelerinde yürütülen faaliyetlerin geçici süreyle bölge dışından da yürütülmesine izin verilebilmesi,
• Mücbir sebep hallerinde; Hazine ve Maliye Bakanlığına ilişkin bilgi ve belgelerin oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafazası ve ibrazına ilişkin yöntemlerin Bakanlıkça belirlenmesi,
• Devlete ait üniversitelerin tıp fakülteleri ve diş hekimliği fakülteleri ile bunlara bağlı sağlık uygulama ve araştırma merkezi birimleri ile rektörlüklerine bağlı sağlık hizmeti sunan enstitülerin döner sermaye işletmesi birimlerine Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinden kaynak aktarılabilmesi sağlanmıştır.

 

Bültenlerimizden faydalandığınızı umuyor saygılar sunuyoruz. (Sadece Türkçe/İngilizce aylık veya 10 günlük özetler almak istiyorsanız bize bilgi vermeniz yeterlidir.)

Söz konusu Kanun Teklifiyle ilgili diğer gelişmeleri de sizlere duyurmaya devam ediyor olacağız.

Bu bültende geçen herhangi bir konuyla ilgili sorularınız için danışmanlarımıza ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla,

Kanun Madde No	Bent	Değiştirilen İlgili Kanun	Eklenen / Değiştirilen Madde	Değişikliğin Konusu & Kapsamı & Getiriliş Amacı	62 Maddelik Taslakta var mıydı? Revizyon yapılmış mı?	Yürürlük Tarihi	Geçerlik Tarihi
MADDE-1 Bazı alacakların ertelenmesi, alınmaması veya yapılandırılması	a	Covid-19	Covid-19	Hazine taşınmazlarına ilişkin olarak sözleşmeye istinaden ödenmesi gereken bedeller ile ecrimisil bedellerinden 1/4/2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gerekenleri başvuru şartı aranmaksızın 3 ay süreyle ertelemeye Çevre ve Şehircilik Bakanı yetkilidir. Bu süreler, bitiminden itibaren Çevre ve Şehircilik Bakanı tarafından 3 aya kadar uzatılabilir. Bu alacaklar ertelenen süre sonunda ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edilir.	Madde-8 Bir miktar revize edilmiştir.	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
	b	Covid-19	Covid-19	Turizm tesisi maksadıyla verilen izinler hariç olmak üzere 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu gereğince Devlet ormanlarında gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri adına verilen izinler ile Orman Genel Müdürlüğü tarafından 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu gereğince kiraya verilen mesire yerleri ve taşınmazlardan 1/4/2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken bedeller başvuru şartı aranmaksızın 3 ay süreyle ertelenir. Bu süreleri bitiminden itibaren 3 aya kadar uzatmaya Tarım ve Orman Bakanı yetkilidir. Bu alacaklar ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edilir. Ayrıca verilen izinlerin erteleme dönemi içerisinde tahakkuk eden ilk yıl bedellerine karşılık banka teminat mektubu alınarak yer teslimi yapılabilir	Madde-33	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
MADDDE-1 Bazı alacakların ertelenmesi, alınmaması veya yapılandırılması	c	Covid-19	Covid-19	9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Millî Parklar Kanununa tabi yerlerde 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılan kiralamalardan 1/4/2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken bedeller başvuru şartı aranmaksızın 3 ay süreyle ertelenir. Bu süreleri bitiminden itibaren 3 aya kadar uzatmaya Tarım ve Orman Bakanı yetkilidir.  Bu alacaklar ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edilir.	Madde-33	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
	ç	Covid-19	Covid-19	Büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin mülkiyetinde veya tasarrufunda olan taşınmazlara ilişkin olarak ilgili mevzuatınca yapılan satış, ecrimisil ve kiralamadan kaynaklanan bedellerin veya tutarların, 19/3/2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken kısımlarının 3 ay ertelenmesine büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve birliklerde meclis; bağlı kuruluşlarda ise yetkili karar organı yetkilidir. Bu süreler, bitiminden itibaren Çevre ve Şehircilik Bakanı tarafından 3 aya kadar uzatılabilir. Söz konusu alacaklar ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edilir. Faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerin faaliyette bulunmadığı döneme ilişkin olarak kira bedelleri tahsil edilmez.	Madde-9 Bir miktar revize edilmiştir.	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
	d	Covid-19	Covid-19	Büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarının gelir vergisi tevkifatı beyan ve ödeme süreleri, tüm sosyal sigorta prim ödemelerinden, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gerekenler 3 ay ertelenir. Bu süreler, bitiminden itibaren 3 aya kadar Cumhurbaşkanı tarafından uzatılabilir.  Bunlar ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edilir. Erteleme süresince 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununda yer alan tarh ve ceza kesme zamanaşımı süreleri işlemez ve zamanaşımı işlemeyen süreler kadar uzar.	Madde-9	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
MADDDE-1 Bazı alacakların ertelenmesi, alınmaması veya yapılandırılması	e	Covid-19	Covid-19	Büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarının konutlara ve faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işyerlerine ilişkin su tüketimine bağlı alacakları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gerekenlerle sınırlı olmak üzere belediye meclisi tarafından 3 ay ertelenebilir. Bu süreler, bitiminden itibaren 3 aya kadar belediye meclisince uzatılabilir.  Bu alacaklar ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edilir.	Madde-9	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
	f	Covid-19	Covid-19	Büyükşehir belediyeleri ile belediyeler, kendisinden izin veya ruhsat almak ya da hat kiralamak suretiyle çalışan gerçek ve tüzel kişilere, toplu taşıma hizmetinin kesintisiz olarak yürütülebilmesiyle sınırlı olacak şekilde, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 aylık süreyle sınırlı olmak üzere meclis kararıyla; gelir desteği ödemesi yapabilir, belirlenen döneme tekabül eden ruhsat, izin, hat kirası borçlarını faizsiz olarak 3 ay erteleyebilir. Çevre ve Şehircilik Bakanı bu süreleri, bitiminden itibaren 3 aya kadar uzatmaya yetkilidir. Ruhsat, izin, hat kirası borçları ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edilir.	Madde-9	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
	g	Covid-19	Covid-19	Faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerin yıllık ilan ve reklam vergileri ile yıllık çevre temizlik vergilerinin, faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunulamayan dönemlere isabet eden kısmı alınmaz.	Madde-9	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
	ğ	Covid-19	Covid-19	16/8/1961 tarihli ve 351 sayılı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurt Hizmetleri Kanununun  16 ncı maddesi kapsamındaki kredi borçları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gerekenlerle sınırlı olmak üzere, başvuru şartı aranmaksızın 3 ay süreyle ertelenir. Bu süreler, bitiminden itibaren Gençlik ve Spor Bakanı tarafından 3 aya kadar uzatılabilir. Söz konusu borçlar ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı, faiz veya Yİ-ÜFE uygulanmadan tahsil edilir.	Madde-13 Bir miktar revize edilmiştir.	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
MADDDE-1 Bazı alacakların ertelenmesi, alınmaması veya yapılandırılması	h	Covid-19	Covid-19	Tarım satış kooperatifleri birliklerinin 1/6/2000 tarihli ve 4572 sayılı Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanunun geçici 4 üncü maddesi uyarınca yeniden yapılandırılan ve yılda bir taksit olmak üzere ödenen Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) kaynaklı kredi borçlarının 2020 yılına ait borç taksit ödemesi, faizsiz olarak 2021 yılına ertelenmiş, 2021 yılı dahil daha sonraki yıllarda ödenecek taksit tutarları da faizsiz olarak birer yıl ertelenmiştir.	Madde-35	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
	ı	Covid-19	Covid-19	14/9/1972 tarihli ve 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanununun 35 inci maddesinde düzenlenen yıllık aidat 2020 yılında alınmaz.	Madde-27 Doğrudan alınmaması şeklinde revize edilmiştir.	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
	i	Covid-19	Covid-19	Vatandaşların TEDAŞ’a olan geçmiş dönem elektrik tüketiminden kaynaklanan borçlarına ilişkin yapılandırma imkanı sağlanarak tarımsal, ticari ve sınai faaliyetlerin canlandırılması hedeflenmektedir.	Madde-12	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
MADDE-2 Süre uzatımı, toplantı erteleme ve uzaktan çalışma	a	Covid-19	Covid-19	10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında verilmiş olup 2020 yılı içinde geçerlilik süresi dolacak olan lisansların geçerlilik süresi bir yıl uzatılmıştır.	Madde-36	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
	b	Covid-19	Covid-19	10/6/1946 tarihli ve 4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun kapsamında ticaret gemilerine düzenlenen ve 11/3/2020 tarihi ile 31/7/2020 tarihi aralığında süresi dolan veya dolacak denize elverişlilik belgelerinin süresi, 1/8/2020 tarihine kadar uzatılır. Bu süreyi, bitiminden itibaren 3 aya kadar uzatmaya Ulaştırma ve Altyapı Bakanı yetkilidir.	Madde-52	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
	c	Covid-19	Covid-19	4922 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi kapsamında yapılacak denetlemeler 1/8/2020 tarihine kadar ertelenir. Bu süreyi 3 aya kadar uzatmaya Ulaştırma ve Altyapı Bakanı yetkilidir.	YENİ	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
MADDE-2 Süre uzatımı, toplantı erteleme ve uzaktan çalışma	ç	Covid-19	Covid-19	4/11/2004 tarihli ve 5253 sayılı Dernekler Kanunu ve 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununa göre dernekler tarafından verilecek bildirim ve beyannameler ile dernek genel kurul toplantıları 31/7/2020 tarihine kadar ertelenir. Bu süre, 3 aya kadar İçişleri Bakanınca uzatılabilir. Ertelenen genel kurul toplantıları, ertelemenin sona erdiği tarihten itibaren 30 gün içinde yapılır. Mevcut organların görev, yetki ve sorumlulukları erteleme süresi sonrasında yapılacak ilk genel kurula kadar devam eder.	Madde-24 Mevcut organların hukuki durumları da açıklanmıştır.	Yayım Tarihi	10 Mart 2020
	d	Covid-19	Covid-19	24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu kapsamındaki genel kurul toplantıları 31/7/2020 tarihine kadar ertelenir. Bu süre, ilgili Bakan tarafından 3 aya kadar uzatılabilir.  Ertelenen genel kurul toplantıları, ertelemenin sona erdiği tarihten itibaren üç ay içinde yapılır. Mevcut organların görev, yetki ve sorumlulukları erteleme süresi sonrasında yapılacak ilk genel kurula kadar devam eder.	Madde-34 Mevcut organların hukuki durumları da açıklanmıştır.	Yayım Tarihi	10 Mart 2020
	e	Covid-19	Covid-19	11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ile 29/6/2004 tarihli ve 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu kapsamındaki genel kurul toplantıları 31/7/2020 tarihine kadar ertelenir. Bu süre, Tarım ve Orman Bakanınca 3 aya kadar uzatılabilir.  Ertelenen genel kurul toplantıları, ertelemenin sona erdiği tarihten itibaren üç ay içinde yapılır. Mevcut organların görev, yetki ve sorumlulukları erteleme süresi sonrasında yapılacak ilk genel kurula kadar devam eder.	Madde-32 Mevcut organların hukuki durumları da açıklanmıştır.	Yayım Tarihi	10 Mart 2020
	f	Covid-19	Covid-19	18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 61 inci maddesi uyarınca 2020 yılı Mayıs ayı içinde yapılması gereken Birlik Genel Kurulu, bir sonraki yıl Genel Kurulu ile birlikte yapılır.	YENİ	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
	g	Covid-19	Covid-19	18/1/1984 tarihli ve 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun 33 üncü maddesine göre yapılması gereken seçimler 2020 yılında yapılmaz.	YENİ	Yayım Tarihi	10 Mart 2020
MADDE-2 Süre uzatımı, toplantı erteleme ve uzaktan çalışma	ğ	Covid-19	Covid-19	28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde yürütülen faaliyetlerin Ar-Ge ve tasarım merkezleri dışında da yapılmasına; 26/06/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında Bölge sınırları içinde yürütülen faaliyetlerin Bölge dışında da yürütülmesine 11/3/2020 tarihinden itibaren 4 ay süreyle sınırlı olmak üzere, Sanayi ve Teknoloji Bakanı tarafından izin verilebilir. Bu süre, bitiminden itibaren Sanayi ve Teknoloji Bakanınca 3 aya kadar uzatılabilir. İzin verilmesi durumunda, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının bilgilendirilmesi kaydıyla, 5746 sayılı Kanun ile 4691 sayılı Kanun kapsamındaki indirim, istisna, destek ve teşviklerden yararlanmaya devam edilir.	Madde-30/31 Madde birleştirilmiş ve ana kanunlarda değişiklik yerine bu Kanunda düzenlenmesi tercih edilmiştir.	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
	h	Covid-19	Covid-19	25/6/2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde öngörülen tespit 2020 yılı için 15 Temmuz 2020 tarihi esas alınarak gerçekleştirilir ve en geç 31 Temmuz 2020 tarihine kadar Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına gönderilir. Aynı fıkranın (b) bendi uyarınca yapılacak tespit ise 15 Temmuz 2020 tarihi esas alınarak yapılır ve Eylül ayının ilk haftasında Resmi Gazetede yayımlanır. Bu süreleri 15 Mayıs 2021 tarihine kadar uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.	Madde-1	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
	ı	Covid-19	Covid-19	18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu kapsamında bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle, anılan Kanun kapsamındaki toplu iş sözleşmesinin yapılması, toplu iş uyuşmazlıklarının çözümü ile grev ve lokavta ilişkin süreçler durdurulmuştur. Durdurulan süreçlere ilişkin anılan Kanunda yer alan süreler birinci cümledeki üç aylık durdurma süresi boyunca işlemez. Bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlar. Cumhurbaşkanı, bu bentte yer alan üç aylık süreyi bitiminden itibaren üç aya kadar uzatmaya yetkilidir.	YENİ	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
	i	Covid-19	Covid-19	Yapılacak satış, kira, trampa ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi işlemlerine ilişkin ihalelerin elektronik ortamda gerçekleştirilmesi ve bu ihalelere ilişkin dosyaların hazırlanması ve verilmesi, ilanı,  katılıma ilişkin belgelerin sunulması, tekliflerin hazırlanması, sunulması ve değerlendirilmesi, ihalenin karara bağlanması ve onaylanması, kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi ve sözleşmenin imzalanması gibi hususlarda sosyal izolasyona ve teknolojiye uygun düzenlemeler yapılması.	Madde-10	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
Madde-3		1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanununu	4.Madde	“İşletme belgesi bir işletmeye mahsus olmak üzere tüzel kişilere verilir. Bakanlıktan izin almak kaydıyla işletme belgesi acenta unvanından bağımsız olarak başka bir tüzel kişiliğe devredilebilir ve devir Bakanlık siciline işlendiği tarihte hüküm ifade eder. Devredilen işletme belgesinde yer alan acenta unvanı veya iltibasa yol açacak unvan on yıl içerisinde hiç bir seyahat acentasına kullandırılmaz. İşletme belgesini devreden tüzel kişiliğe üç yıl içerisinde yeniden işletme belgesi verilmez. Belge devrine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.”	Madde-26	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
Madde-4		2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu	Ek Madde-45	Devlete ait üniversitelerin tıp fakülteleri ve diş hekimliği fakülteleri ile bunlara bağlı sağlık uygulama ve araştırma merkezi birimleri ile rektörlüklerine bağlı sağlık hizmeti sunan enstitülerin döner sermaye işletmesi birimlerinden, borç karşılama yüzdeleri Hazine ve Maliye Bakanlığınca tespit edilecek oranın altında kalanlara Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinden kaynak aktarılabilir.	YENİ	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
Madde-5		2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu	Geçici Madde-18	Yeni koronavirüs (Covid-19) salgını kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle; a) Bakım merkezlerinde bakım hizmeti sunulabilmesi için ek 7 nci maddenin birinci fıkrasında yer alan gelir ölçütü ve ağır engellilik şartları, b) Hizmet alımıyla bakım hizmeti sunulabilmesi için ek 10 uncu maddenin birinci fıkrasında yer alan gelir ölçütü şartı, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle aranmaz. Cumhurbaşkanı bu süreyi bir yıla kadar uzatmaya yetkilidir.”	Madde-2 ve 3	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
Madde-6		4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanu	Geçici Madde-24	Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte iş sözleşmesi bulunmakla birlikte 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesi uyarınca işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile 15/3/2020 tarihinden sonra 51 inci madde kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve bu Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla ve 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinde yer alan fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere, bu süre içinde ücretsiz izinde bulundukları veya işsiz kaldıkları süre kadar, Fondan günlük 39,24 Türk Lirası nakdi ücret desteği verilir. Yapılan ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılamaz. Birinci fıkra kapsamında ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesince belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarında Sosyal Güvenlik Kurumunca idari para cezası uygulanır ve ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir. Bu madde kapsamında nakdi ücret desteğinden yararlananlardan 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler, aynı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılırlar ve genel sağlık sigortasına ilişkin primleri Fondan karşılanır. Bakanlık, nakdi ücret desteğine ilişkin ödeme usul ve esaslarını belirlemeye ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye yetkilidir.”	Madde-4 • Yanlış bilgi verenlerin cezası asgari ücrete endekslendi. • Nakdi ücret desteğinin kimlere verileceğine ilişkin tanım netleştirildi. • Bu desteği alanların genel sağlık sigortasının devam ettirileceği ve primlerin Fondan karşılanacağı hükmü eklendi.	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
Madde-7		4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanu	Geçici Madde-25	Yeni koronavirüs (Covid-19) sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvuruları için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilir. İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.”	YENİ • Kısa çalışma başvurularında uygunluk değerlendirmesine bakılmaksızın işveren beyanına göre ödemeler başlayacaktır.	Yayım Tarihi	29 Şubat 2020
Madde-8		4857 sayılı İş Kanunu	Geçici Madde-10	Bu Kanunun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle 25 inci maddenin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında işveren tarafından feshedilemez.  Birinci fıkrada yer alan üç aylık süre içerisinde işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilir. Bu madde kapsamında ücretsiz izne ayrılmak, işçiye geçerli sebebe dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermez.  Bu madde hükümlerine aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilir. Cumhurbaşkanı birinci fıkrada yer alan üç aylık süreyi altı aya kadar uzatmaya yetkilidir.	Madde-5 • 3 aylık süre içerisinde tamemen veya kısmen ücretsiz izne çıkarılabileceği ve işçinin rızasının aranmayacağı hususu bu durumun işçiye gerçerli feshi sebebi vermeyeceği söylenerek zımnen maddeye eklendi.	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
Madde-9		5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu	Ek Madde-7 Mücbir Sebep	Deprem, yangın, sel gibi doğal afetler ile salgın hastalık veya Hazine ve Maliye Bakanlığı bilişim sistemlerinin herhangi bir nedenle çalışmaması gibi mücbir sebep hallerinde; veri, bilgi ve belgelerin oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafazası ve ibrazına ilişkin yöntemler Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir. Mücbir sebep hallerinde, Hazine ve Maliye Bakanlığı bilişim sistemleri üzerinden yürütülen işlemlerde yaşanabilecek gecikme nedeniyle ilgililere, gecikme faizi, gecikme zammı ve ceza gibi yaptırımlar uygulanmaz.”	YENİ	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
Madde-10		5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu	Geçici Madde-12	30/9/2020 tarihine kadar bu Kanun kapsamında el konulan ve bulaşıcı salgın hastalıkla mücadele ile doğrudan ilgili tıbbi cihaz ve malzemeler, test materyali, plazma, etil alkol, izopropil alkol, gliserol, maske, eldiven, tulum, galoş, kolonya, dezenfektan, dezenfeksiyon cihazları, solunum cihazı, yoğun bakım malzemesi, ilaç, aşı, ilk yardım araç-gereçleri ve bunların üretiminde kullanılan cihaz ve malzemeler, delil olarak saklanmasına gerek bulunmaması halinde yeteri kadar numune alındıktan, bunun mümkün olmaması halinde her türlü ayırt edici özelliği tespit edildikten sonra, el koyan idare veya ilgili kamu kurumu tarafından soruşturma evresinde hâkim veya kovuşturma evresinde mahkemeden tahsisi talep edilebilir. Talep üzerine verilen kararlara karşı itiraz edilebilir. Hakim veya mahkemece tahsisi uygun bulunan eşyanın soruşturma veya kovuşturma sonunda iadesine karar verildiği takdirde eşyanın rayiç değerinden varsa gümrük vergileri ve para cezaları ayrıldıktan sonra kalan tutar, tahsis yapılan kurum tarafından eşya sahibine ödenir. (2) Cumhurbaşkanı birinci fıkrada yer alan süreyi 3 aya kadar uzatmaya yetkilidir.”	Madde-41 El konulan ürünler tek tek sayılma yoluna gidilmiştir.	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
Madde-11		6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu	Geçici Madde-13	(1) Sermaye şirketlerinde, 30/9/2020 tarihine kadar 2019 yılı net dönem kârının yalnızca yüzde yirmibeşinin dağıtımına karar verilebilir, geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçeler dağıtıma konu edilemez, genel kurulca yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilemez. Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler hakkında bu fıkra hükmü uygulanmaz. Bu fıkrada belirtilen süreleri üç ay uzatmaya ve kısaltmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. (2) Genel kurulca 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, 2019 yılı net dönem kârının yüzde yirmibeşini aşan kısma ilişkin ödemeler birinci fıkrada belirtilen sürenin sonuna kadar ertelenir.”	Madde-47	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
Madde-12		6741 sayılı Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun	6.Madde	Türkiye Varlık Fonu’nun konsolide mali tablolarının hazırlanaması esnasında özellikle Fon’a devredilen Şirketlerin yurtdışı iştiraklerinin raporlarının yurtdışından gelişlerinin  Ağustos başını bulabilmektedir. Bu da denetim raporunun gecikmesine sebep olmaktadır. Devlet Denetleme Kurumundan da gelen talep neticesinde Türkiye Varlık Fonu Türkiye Varlık Fonu Yönetim A.Ş. ve Şirket tarafından kurulacak diğer şirketler ile alt Fonlarının sağlıklı bir biçimde denetlenmesinin sağlanabilmesi için tarihin Eylül olarak değiştirilmesi gerekmektedir.	Madde-20	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
Madde-13		6741 sayılı Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun	8.Madde	“Türkiye Varlık Fonunun, Şirketin, alt fonların ve Şirketin kurduğu şirketlerin, diğer şirketler üzerinde üçüncü kişilerle birlikte veya tek başlarına kontrolünü sağlayacak işlemlerinde, işlemlerin tarafları, onların doğrudan ve dolaylı ortakları, iştirakleri, bağlı ortaklıkları ile kontrol sağlanan şirketlere de bu işlemlerle sınırlı olmak üzere 6362 sayılı Kanunun 23 ilâ 27 nci maddeleri ile bu Kanun kapsamında yürürlüğe konan ilgili ikincil mevzuat uygulanmaz. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 202 nci maddesi; Türkiye Varlık Fonu, Şirket ile alt fonlar ve Şirketin kurduğu diğer şirketlere,  tek başlarına veya üçüncü kişilerle birlikte doğrudan ya da dolaylı olarak bunlar lehine üzerinde hakimiyet tesis edilen şirketlere ve bu hakimiyetin tesisine ilişkin işlemlerle sınırlı olmak üzere bu işlemlerin taraflarına, onların doğrudan ya da dolaylı ortaklarına, iştiraklerine ve bağlı ortaklıklarına uygulanmaz.”	Madde-21	Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
Madde-14		Yürürlük	–	a) 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (ç), (d), (e) ve (ğ) bentleri 10/3/2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde, b) 7 nci maddesi 29/2/2020 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde, c) Diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.		Yayım Tarihi	Yayım Tarihi
Madde-15		Yürütme	–	Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.		Yayım Tarihi	Yayım Tarihi

 

Tax-IA Bülten

Bülten no : 2020-39

Tarih : 9 Nisan 2020

Konu : COVID-19 Salgınının Ar-Ge Sektörüne Etkileri ve Açıklanan Destek Programları

Merhaba,

Dünyada ve ülkemizde yaşanan COVID-19 salgınını nedeni ile çok hızlı gelişen araştırma-ürün geliştirme, kapasite oluşturma ve olumsuz sosyal etkilenmenin azaltılması ihtiyaçlarına istinaden kamu müdahalesi kapsamında yeni destek alan tanımlamaları yapılmıştır. Farklı kurumların açtığı destek programlarına olan etkilerini incelediğimiz bu bültenimizde sizlere konuyla ilgili detaylı bilgiler sunuyor olacağız.

COVID-19’un etkilerini belli konular çerçevesinde aşağıdaki başlıklarla inceledik.

• Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinde Uzaktan Çalışma, Destek ve Teşvikler
• Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinde Kısa Çalışma Ödeneği
• Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinin Kısa Çalışma Ödeneği Süresince Durumu
• 1507-KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı COVID-19 İle Mücadele Çağrısı
• ISTKA- COVID-19 ile Mücadele ve Dayanıklılık Programı
• Salgından Korunmak Üzere Alınan Tedbirler Kapsamında Üretilecek Ürünlere KOSGEB Desteği
• Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) Proje Çağrısı

1. Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinde Uzaktan Çalışma, Destek ve Teşvikler

 Daha önce 2020-27 sirkülerimizde değindiğimiz Teknokent ve Ar-Ge & Tasarım Merkezi personeline Yönelik Kolaylaştırma: Evden çalışma imkânı getirilen teşvikli personel hakkında daha önce yapılan duyuru ile Teknoparklarda, Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinde çalışanlar için Nisan 2020 sonuna kadar bu merkezlere gelmeksizin yaptıkları çalışmalar için de teşviklerden yararlanma imkânı TBMM’ne sunulan Torba Kanun Tasarısı ile yıl sonuna kadar uzatılma imkanı bulmaktadır.

3 Bakanlık tarafından yapılan ortak duyuru ile bu şekilde evde çalışması uygun görülen personelin Sanayi ve Ticaret Bakanlığına bildirilmesi yeterli görülmüş olup, bu çalışanlar 5746 ve 4691 sayılı Kanunlarla öngörülen teşviklerden yararlanmaya devam edeceklerdir.

Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinin[1] Desteklenmesi kapsamında TBMM’de halihazırda görüşülmekte olan “Torba Kanun Tasarısı” nın 30 ve 31’inci maddeleri aşağıda belirtilmiştir.

[1] Türkiye’de mevcut Ar-Ge ve Tasarım merkezi sayıları Ar-Ge Merkezi : 1239 , Tasarım Merkezi : 371 adettir.

          MADDE 30- 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3 ncü maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

 “(13) Ülkede meydana gelen deprem, sel, doğal afet, salgın hastalık gibi mücbir sebep sayılabilecek hallerin ortaya çıkması durumunda, bu Kanun çerçevesinde Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinde yürütülen faaliyetlerin Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri dışında da yapılmasına Cumhurbaşkanı tarafından izin verilebilir. Bu süreçte Kanun çerçevesinde tanınan indirim, istisna, destek ve teşviklerin uygulanmasına devam edilir. Bakanlık uygulamaya ilişkin düzenleme yapmaya yetkilidir. Bu kapsamda teşvikten yararlanılması için Bakanlığın bilgilendirilmesi zorunludur.”

           MADDE 31- 26/06/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu geçici 2’nci maddesinin üçüncü fıkrasından sonra gelmek üzere, aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

 “Ülkede meydana gelen deprem, sel, doğal afet, salgın hastalık gibi mücbir sebep sayılabilecek hallerin ortaya çıkması durumunda, bu Kanun çerçevesinde bölge sınırları içinde yapılması zorunlu olan faaliyetlerin bölge dışında da yapılmasına Cumhurbaşkanı tarafından izin verilebilir. Bu süreçte Kanun çerçevesinde tanınan indirim, istisna, destek ve teşviklerin uygulanmasına devam edilir. Bakanlık uygulamaya ilişkin düzenleme yapmaya yetkilidir. Bu kapsamda teşvikten yararlanılması için Bakanlığın bilgilendirilmesi zorunludur.”

2. Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinde Kısa Çalışma Ödeneği Uygulaması

COVID-19 salgını ile ilgili İŞKUR firmalara kısa çalışma ödeneği başvurusu yapmalarının önünü açmıştır.

Fakat Ar-Ge ve Tasarım Merkezinde çalışan personel için Kısa Çalışma Ödeneğine başvurulduğu takdirde, İŞKUR tarafından yapılan “Kısa Çalışma Ödeneğine” ait sürelerin SGK bildiriminde, eksik gün sebebi olarak “18-Kısa çalışma ödeneği” seçildiğinden, Ar-Ge Merkezleri için 15, Tasarım Merkezleri içinse 10 olarak belirlenen asgari tam zaman eşdeğer personel sayısı koşulunun sağlanamaması durumu ile karşılaşmanız muhtemeldir.

Kısa çalışma ödeneğinden faydalanacak Ar-Ge ve Tasarım merkezleri asgari Tam zaman eşdeğer sayısının altına düşmeleri durumunda şartın tekrar sağlandığı aya kadar 5746 teşviklerinden faydalanmaması gerekir.

Ayrıca kısa çalışma ödeneğinden faydalanacağınız personel ve tarihler için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ar-Ge Teşvikleri Genel Müdürlüğü’ne dilekçe ile bildiri yapmanız gerekmektedir. Aynı zamanda tam zamanlı çalışma düzenine geçildiğinde faaliyetlerinize devam edeceğinizi de dilekçe ile bildirmeniz gerekmektedir.
Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinin Kısa Çalışma Ödeneğine başvuru sırasında bu hususu dikkate almanız yararınıza olacaktır.

3. ISTKA- COVID-19 ile Mücadele ve Dayanıklılık Programı

İstanbul Kalkınma Ajansı, COVID-19 ile Mücadele ve Dayanıklılık Programı için ilana çıkmış bulunmaktadır. İstanbul Kalkınma Ajansı tarafından COVID-19 ile Mücadele ve Dayanıklılık Programı için tahsis edilen kaynak ve son başvuru tarihi aşağıda yer almaktadır.

PROGRAMIN GENEL HEDEFİ

COVID-19 salgın riski ile mücadeleye katkı sağlayacak ve salgının etkilerinin azaltılmasına yönelik acil çözüm sunan projelerin desteklenmesi

PROGRAMIN ÖNCELİKLERİ

 Öncelik 1: Virüsün yayılımının önlenmesi ve kontrol altına alınması :

Başta en yüksek risk grubunda sayılan yaşlılar, kronik rahatsızlığı olanlar, bakıma muhtaç bireyler ve engelliler gibi salgından korunması gereken toplumsal kesimler olmak üzere, COVID-19 virüsünün yayılımının önlenmesine yönelik kritik öneme sahip “sosyal mesafeyi koruma” ve “evde kalma” tedbirlerinin sürdürülebilir bir şekilde uygulanmasının sağlanması; sosyal izolasyona bağlı olarak yaşanabilecek sorunlara yönelik psiko-sosyal destek sağlanması ile salgın hakkında bilgilendirici, farkındalık artırıcı, yönlendirici ve bilgi kirliliğini önleyici faaliyetler içeren projeler desteklenecektir.

Öncelik 2: Halk sağlığı için acil hazırlık ve müdahale çalışmaları :

COVID-19 salgınına karşı önleyici ve koruyucu tedbirler kapsamında acil ihtiyaç duyulan ürün, hizmet ve organizasyonların geliştirilerek uygulanması desteklenecektir.

Öncelik 3: Salgının ülke ve bölge ekonomisine negatif etkilerinin azaltılmasına yönelik yenilikçi uygulamalar geliştirilmesi :

Salgın nedeniyle ekonomik faaliyetlerin yürütülmesinde hâlihazırda yaşanan ve önümüzdeki dönemde ortaya çıkabilecek aksaklıkların giderilmesine yönelik çözümler sunan projeler desteklenecektir.

PROGRAMIN TOPLAM BÜTÇESİ

51.000.000 TL

PROJELERE SAĞLANACAK ASGARİ VE AZAMİ DESTEK MİKTARI

Asgari Tutar: 200.000 TL

Azami Tutar: 2.000.000 TL

Kâr Amacı Gütmeyen Kurum/Kuruluşlar için destek, projenin toplam uygun maliyetinin %25’inden az olamaz ve %100’ünü aşamaz. Kâr Amacı Güden İşletmeler için destek, projenin toplam uygun maliyetinin %25’inden az ve %50’sinden fazla olamaz.

PROJE SÜRESİ

Asgari 1 ay, azami 3 aydır

Söz konusu programın başvuru detaylarına ilişkin bilgiye aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

Programın Adı	COVID-19 ile Mücadele ve Dayanıklılık Programı
Program Referans No	TR10/20/COVID
Programın Toplam Bütçesi	51.000.000 TL
Proje Başına Asgari-Azami Destek Tutarları	Asgari Tutar:  200.000 TL Azami Tutar: 2.000.000 TL
Azami Destek Oranı	Kâr Amacı Gütmeyen Kurum/Kuruluşlar için: %100 Kâr Amacı Güden İşletmeler için: %50
Asgari-Azami Proje Uygulama Süresi	1 ay -3 ay
Son Başvuru Tarihi ve Saati*	30/04/2020 17:00

* Son başvuru tarihi 30/04/2020 olarak belirlenmiş olmakla birlikte Başvuru Sahipleri son başvuru tarihini beklemeden Ajansa proje başvurusunda bulunabilir. Proje başvurusunun KAYS üzerinden yapılmasından itibaren en geç 5 iş günü içerisinde (saat 17:00) KAYS tarafından üretilen taahhütnamenin e-imza ile imzalanması veya ıslak imzalı çıktısının taranarak covid@istka.org.tr e-posta adresine iletilerek en geç 5 iş günü içerisinde posta yolu ile Ajansa ulaştırılması gerekmektedir.

Başvuru Rehberi İçin Tıklayınız :  İSTKA/2020/COVID

4. Koronavirüs (COVİD-19) Salgınından Korunmak Üzere Alınan Tedbirler Kapsamında Üretilecek Ürünlere KOSGEB Desteği

KOBİ Teknoyatırım Destek Programı kapsamında aşağıdaki listenin Uygulama Esaslarında düzenlenen Cari İşlemler Hesabına Katkı Sağlayacak Ürünler Listesine eklenmesi ve listede yer alan ürünler ve HS6/GTİP Kodu bilgilerine göre  destek başvurusu yapılmasına imkan verilmektedir.

Orta – yüksek ve yüksek teknoloji alanında yer alan ve cari işlemler hesabına katkı sağlayacak ürünlerin yerli sanayi tarafından üretimini ve ticarileştirilmesini sağlamak amacıyla yapılan başvurularda desteklerin üst limiti geri ödemeli 4.200.000 (dörtmilyonikiyüzbin) TL ve geri ödemesiz 1.800.000 (birmilyonsekizyüzbin) TL olmak üzere toplam 6.000.000 (altımilyon) TL’dir.

BAŞVURU ŞARTLARI:

Koronavirüs (COVİD-19) Salgınından Korunmak Üzere Alınan Tedbirler Kapsamında Üretilecek Ürünler için;

10. a) Yatırım projesi bütçesinin 10.000.000 (on milyon) TL’yi geçmemesi,
11. b) Başvuru sahibi işletmenin paydaş ile başvuruda bulunması,
12. c) Listede yer alan ürünler Koronavirüs (COVİD-19) salgınından korunmak üzere alınan tedbirler kapsamında üretilmek üzere projelendirilmesi esastır.

DESTEKLENECEK PROJE GİDERLERİ VE DESTEK ORANLARI:

Bu destek programı kapsamında uygulanacak destek oranı %60 olup; destek tutarının %70’i geri ödemeli ve %30’u geri ödemesiz olarak verilir.

Destek Kalemleri	Destek Oranları
a)Makine-teçhizat desteği*	%30 Geri ödemesiz + %70 Geri Ödemeli
b)Üretim hattı tasarım giderleri desteği	%30 Geri ödemesiz + %70 Geri Ödemeli
c)Yazılım giderleri desteği*	%30 Geri ödemesiz + %70 Geri Ödemeli
ç)Personel gideri desteği	%100 Geri ödemesiz
d)Eğitim ve danışmanlık desteği	%30 Geri ödemesiz + %70 Geri Ödemeli
e)Tanıtım ve pazarlama giderleri desteği	%30 Geri ödemesiz + %70 Geri Ödemeli

*Yerli malı belgesi kapsamında alınması durumunda geri ödemesiz destek oranına  %15 ilave edilerek %45 olarak uygulanır. Geri ödemeli destek oranından aynı oran azaltılarak %55 olarak uygulanır.

Koronavirüs (COVİD-19) salgınından korunmak üzere alınan tedbirler kapsamında üretilecek ürünler;

Ürünler*	HS6/GTİP Kodu	HS6/GTİP Tanımı
Dezenfektanlar	290512	Propan1ol (propil alkol) ve propan2ol (izopropil alkol)
	340290	Diğer yıkama, temizleme müstahzarları
	380894	Dezenfekte ediciler
Kolonya	303300900011	Kolonyolar
Koruyucu Elbise	621132	Erkek/erkek çocuk için diğer giyim eşyası; pamuktan
	621133	Erkek/erkek çocuk için diğer giyim eşyası; sentetik/suni lifden
	621142	Kadın/kız çocuk için diğer giyim eşyası; pamuktan
	621143	Kadın/kız çocuk için diğer giyim eşyası; sentetik/suni lifden
	621149	Kadın/kız çocuk için diğer giyim eşyası; dokunabilir diğer  maddeden
Koruyucu Gözlük	900490	Diğer gözlükler
Maske	630790981011	Tıbbi maskeler (bir kullanımlık); dokunmamış mensucattan; örme veya kroşe HARİÇ
Eldiven	401511000000	Cerrahide kullanılan eldiven (sertleştirilmemiş vulkanize kauçuktan)
Ventilatör**	901920	Ozonoterapi, oksijenoterapi, /diğer terapi cihazları ve aksam, parçaları

* Listede yer alan ürünler Koronavirüs (COVİD-19) salgınından korunmak üzere alınan tedbirler kapsamında üretilmek üzere projelendirilmelidir.

**Cari İşlemler Hesabına Katkı Sağlayacak Ürün Listesinde yer alan Tıbbı Cihaz Ürün Listesi kapsamında projelendirilebilir.

Not: Koronavirüs (Covid-19) salgını etkilerinin ortadan kalktığına ilişkin ilgili merci tarafından yapılacak kamuoyu duyurusuna kadar desteklenecektir.

5. Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) proje çağrısı

Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) Mart ayında 4 farklı başlıkta proje çağrısı yayınlamıştır.

Çağrı konu ve amaçları aşağıdaki gibi olup çağrı detaylarına linkten ulaşabilirsiniz. (https://tbys.tuseb.gov.tr/#/aktifcagrilistesidispanel)

A. İLAÇ GELİŞTİRME ALANINDA UYGULAMALI PROJE İŞ BİRLİĞİ ÇAĞRISI

Proje Başvuru Başlangıç/Bitiş  Tarihi : 13.03.2020 /17.04.2020

Çağrı Amacı : Türkiye ilaç harcamalarının önemli bir kısmını teşkil eden ve önümüzdeki yıllarda payının gittikçe artması beklenen peptit/protein, füzyon proteini, monoklonal antikor, antikor-ilaç konjugatları gibi farklı yapılarda geliştirilen, üretilen ve ticarileştirilecek olan biyoteknolojik moleküllerin; terapötik ajanlar, biyobenzerler, gen terapileri ve immunoterapötiklerin (İmmunoterapi ilaçları) Türkiye’de dünya standartlarında ve kalitesinde geliştirilip üretilmesi ve böylece bu alanda Ar-Ge kapsamında teknolojik birikim yaratılması ve yenilikçi ürünlerle ülke ekonomisine katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Bu çağrıya sunulacak aday ilaçların öncelikli olarak ülkenin ihtiyaçlarına göre hazırlanması ve ülkenin dışa bağımlılığını azaltması beklenmektedir.

B. TANI KİTİ ALANINDA UYGULAMALI PROJE İŞ BİRLİĞİ ÇAĞRISI

Proje Başvuru Başlangıç/Bitiş  Tarihi : 18.03.2020 /21.04.2020

Çağrı Amacı : Bu çağrı kapsamında, başvuru sahibi kurum/kuruluş ile TÜSEB arasında gerçekleştirilecek işbirlikleri ile uluslararası pazarda rekabet edebilecek ihraç edilebilir ürünlerin elde edilmesi ve dışa bağımlılığın azaltılması amaçlanmaktadır. Bu çağrı programının amacı, hastalıkların risk tahmini, erken teşhisi, tanısı, seyrinin takibi, tedavi seçimi, hastalık oluşumuna dair sebep-sonuç ilişkisi vb. süreçlerde kullanılmak üzere tanı kitleri geliştirilmesine ve üretilmesine yönelik yenilikçi çözüm ve teknolojik ürün (ürünle bağlantılı yazılım ve programlama) sunan işbirliklerini desteklemektir. Hedeflenen ürünlerin tıbbi laboratuvarlarda ve araştırma merkezlerinde uygulamaya yönelik, doğruluğu ve duyarlılığı kanıtlanmış, maliyet-etkin ve kısa sürede sonuç verebilen, uluslararası standartlara uygun, verimliliği yüksek, kullanıcı dostu ve sağlık alanı bakımından yüksek katma değer kazandıran özellikte olması ve Teknoloji Hazırlık Seviyesinin en az 3 olması beklenmektedir.

C. TIBBİ CİHAZ VE BİYOMALZEME ALANINDA UYGULAMALI PROJE İŞ BİRLİĞİ ÇAĞRISI

Proje Başvuru Başlangıç/Bitiş  Tarihi : 20.03.2020 /24.04.2020

Çağrı Amacı : Bu çağrının amacı hastalıkların önlenmesi, erken tanı ve tedavisi, destek ve izlemesinde kullanılabilecek ve hastaların mağduriyetini azaltacak her türlü tıbbi cihaz ve biyo malzemenin geliştirilmesine yönelik projelerin desteklenmesidir.

D. AŞI GELİŞTİRME ALANINDA UYGULAMALI PROJE İŞ BİRLİĞİ ÇAĞRISI

Proje Başvuru Başlangıç/Bitiş  Tarihi : 20.03.2020 /24.04.2020

Çağrı Amacı : Mevcut çağrı programı ile Türkiye’de aşı çalışmalarının Ar-Ge aşamasından üretim aşamasına getirilerek tedavi ve korunma için kullanılabilecek ürüne dönüştürülmesi ve bu alanda ülkemizin ve bulunduğu bölgenin ihtiyaçlarının karşılanması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, nitelikli araştırmacılarla işbirliği oluşturulması planlanmaktadır.

Ayrıca Desteklenecek proje limitleri için: https://www.tuseb.gov.tr/sayfa/2020-yili-proje-ust-limitleri

 Programların başvuru zamanlarını özetleme gerekirse:

Tüm bu çağrı programlarında sürenin ortalama 1 ay ile kısıtlı olması nedeni ile, uygun olan programlarda ortaklık oluşturma, proje kurgulama, proforma toplama ve proje yazımı süreçleri için önemli bir zaman kıstı olacaktır. Planlamaların buna göre yapılmasını önemli olduğunu hatırlatır, bilgi için her zaman yardımcı olacağımızı belirtmek isteriz.

ahmet.feyzioglu@ia.com.tr

saban.kucuk@ia.com.tr

 Saygılarımızla,

TAXİA – Uluslararası Vergi Bülteni

 No       : 2020-37

Tarih   : 7 Nisan 2020

Konu  : Dünya’da Önemli Mali / Vergisel Gelişmeler

Değerli okurlarımız,

Sizlerle uluslararası verginin önemine binaen birlikte çalıştığımız yurt dışı networklerden gelen bilgileri de süzerek uluslararası vergi ve mali politikalar konusundaki gelişmeler konusunda da bilgi ve değerlendirmelerimizi paylaşmayı bir sorumluluk olarak görüyoruz.

COVID-19 salgını sonrası belirsizlikler devam ederken, en azından öngörülebilir gelecekte bizleri etkileyebilecek bazı önemli vergisel ve mali konuları derlediğimiz bültenler aracılığıyla sizlerle paylaşmak isteriz.

Bu vesile ile hepimize daha sağlıklı ve huzurlu günler dileriz ve bu konuda bize ve yakın çevremize düşen tedbirleri almanın önemini de tekrar hatırlatmak isteriz.

 Covid-19 Salgını sonrası ülkelerde alınan tedbir ve önlemler

Birlikte çalıştığımız üye ülke firmaları kaynaklarını bir araya getirerek COVID-19 salgını sonrası ülkelerin almakta olduğu ekonomik ve mali tedbirleri özetleyen ve geleceğe yönelik öngörülerini paylaştıkları bir rapor hazırladırlar. Dönemsel olarak güncellenen bu raporların yayımlanan son haline aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:

https://www.taxand.com/our-thinking/taxand-firms-respond-to-covid-19-outbreak/

Bu raporların özetinde; sınır ötesi mal ve insan hareketleri çok önemli oranda kısıtlandığı için, çok uluslu şirketlerin sınır ötesi operasyonlarının belirsiz bir süre için sekteye uğrayacağı ve buna bağlı olarak uluslararası vergilendirme konularında (Transfer Fiyatlaması, ülke bazında vergi raporlaması, ön fiyatlandırma anlaşmaları) koşulların gerektirdiği değişiklikler ortaya çıkabileceği, bu durumda şirketlerin mevcut vergiye uyum modellerinin de gözden geçirilmesi gerekeceği anlaşılıyor.

Ayrıca, Almanya, İtalya, İspanya, Kanada ve çoğu örnekte Merkez Bankaları ve ekonomi & maliye politikalarını şekillendiren kurumların açıklamış oldukları durgunluk karşıtı istikrar ve mali önlem paketleri de yapılan mücadelenin önemini ortaya koyuyor.

Hangi ülkede vergi ve finansal ertelemelerin nasıl yapıldığına ilişkin özet bir tabloyu da linkte bulabilirsiniz. https://www.taxand.com/wp-content/uploads/2020/04/Copy-of-Taxand-Update-COVID-19-Version-April-3-2020.pdf

• Hangi Tür Teşvikler Yapılıyor? Benzer şekilde Avrupa Birliği, ABD ve Avrupa ülkeleri geniş çaplı istikrar ve destek paketleri açıklamaktalar. Dünya ekonomisinin motoru olan ve herkesin gözünün üzerinde olduğu ABD faiz indirimleri yanında 2 trilyon dolarlık ve Almanya 500 milyar avroya yakın bir bütçe ayırmıştır. Almanya’nın iyi bir iletişim stratejisi ile yıllardır biriktirdiği cari fazlayı bu iş için harcayacağını deklare etmesi dünya ekonomisi açısından da özel bir anlama sahiptir.
• IMF, OECD vb kuruluşların da benzeri çalışmaları ve söylemleri olduğu bilinmektedir. İtalya, Kanada, Fransa ve İngiltere’de etkilenen tüm kesimler için çok geniş vergisel ve finansal kolaylıklar gündemdedir. Tüm dünya ekonomilerinin birbirine bağlılığı düşünüldüğünde özellikle durgunluk, işsizlik ve daralmanın minimum seviyede hareket edebilmesi için ülkeler arası eşgüdüm her zamankinden daha önemli bir hale gelmektedir.
• İtalya: Örnek olarak İtalya’da 11 maddede, gelir türleri ve eşikler itibariyle ertelenen vergiler ve beyannameler, taksitlendirme ve tecil tercihleri, sağlık ve temizlik giderlerinin vergi kredisi olarak kullanılması, bağışların vergiden indirimine ilişkin yeni düzenlemeler, genel kurulların uzatılması, belli gelir ve kazancın altındaki kişilere verilecek 100Euro harçlığın vergi dışı bırakılması, her türlü dava vb işlerin ertelenmesi vb kararların alındığı Cura İtalia paketi açıklanmıştır.

Şimdi diğer detaylara bakalım:

 Hindistan şirketlerine dolaylı olarak yatırım yapan yabancı yatırımcıların değer artış kazancı vergilemesi konusunda önemli bir yüksek mahkeme kararı yayımlandı:

Hindistan’da kurulu şirketler yüksek ekonomik büyüme potansiyelleri ile birlikte kısa sürede yatırımcılarına önemli kazançlar sağlayabiliyorlar. Hindistan’daki bir şirkete yabancı bir holding şirketi aracılığıyla (dolaylı yoldan) yatırım yapan yabancı yatırımcıların bu yatırımlarını elden çıkartmaları halinde Hindistan’da vergiye tabi olup olmayacağı ve bu konuda çifte vergilendirme anlaşmalarının (ÇVÖ) uygulanır olup olmadığı Hindistan’da çok uzun zamandır bir sorun olmaya teşkil ediyor. Bu konu ayrıca ÇVÖ anlaşmalarının sınırlandırılması etkisi sebebiyle birçok yabancı ülke ve yatırımcı tarafından yakından takip ediliyor. Bu konuda yakın zaman yayımlanan bir yargı kararına ilişkin yayımlanan bültene aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

https://www.taxand.com/our-thinking/india-the-itat-rules-in-favour-of-the-double-taxation-avoidance-agreement-between-india-and-belgium/

Söz konusu mahkeme kararında, Hindistan’daki yüksek mahkeme Belçika menşeli bir şirketin Hindistan’daki iştirakinin elden çıkartılması sonucu elde çıkartılan değer artış kazancının, Hindistan-Belçika ÇVÖ anlaşması hükümleri gereğince Hindistan’da vergilendirilmemesi gerektiğini teyit etti. Bu mahkeme kararı, Hindistan vergi idaresi ve daha önce verilen bazı mahkeme kararlarının aksi yönde, yerel vergi düzenlemelerinin ÇVÖ hükümlerinin avantajlarını ortadan kaldıracak şekilde uygulanamayacağını ifade ederek, yatırımcılar yönünden daha olumlu bir örnek teşkil etti.

 OECD tarafından finansal işlemlere uygulanabilecek Transfer Fiyatlaması prensiplerine ilişkin son rapor yayımlandı

OECD tarafından ortaya konulan ve global ölçekte vergi kayıp ve kaçağı ile mücadele için geliştirilen aksiyon planlarına özet olarak BEPS (Base Erosion and Profit Shifting) denilmektedir. BEPS kapsamında en önemli aksiyon planlarından birisi olan Transfer Fiyatlaması konusunda düzenlemeler devam etmektedir. Son olarak, finansal işlemlere uygulanabilecek Transfer Fiyatlaması prensipleri konusunda üye ülkelere rehber olacak rapor OECD tarafından yayımlanmıştır. Konuya ilişkin değerlendirme ve değişikliklerin Finlandiya örneğinde ortaya çıkabilecek sonuçlarını özetleyen Taxand üye firması bültenine aşağıdaki linkten ulaşılabilir:

https://www.taxand.com/our-thinking/finland-effects-of-the-oecds-new-transfer-pricing-guidelines/

Burada ortaya konulan değerlendirmeler içinde, finansal işlemlerin ilişkili taraf (related party) firmalar ile yürütülmesi halinde finansal koşulların yeniden belirlenmesi ve çok uluslu bir grup içinde yer alan şirketlerin kredi derecelendirmelerinin grup koşulları dikkate alınarak yeniden değerlendirilmesi önemli konu başlıkları olarak dikkatimizi çekiyor.

 Bu dönemde Türkiye’de gerçekleşen uluslararası vergilendirme konusundaki önemli gelişmeleri de şu şekilde özetleyebiliriz: 

• Türkiye’nin ikili sosyal güvenlik sözleşmelerinin sayısı 32’yi bulmuştur.
  • Bu anlaşmalar taraf ülke vatandaşlarının eşit işlem görmesi, sigortalılık birleştirmesi, sağlık, aile, yaşlılık, ölüm vb yardımlarından yararlanma, uygulanacak sigorta kolları, aylıkların hesaplanması, hizmet birleştirmesi, anlaşmazlıkların çözümü gibi sigortalıları ilgilendiren çok önemli konuları düzenlemektedir.
• Türkiye’nin çifte vergileme anlaşmalarının sayısı artmaktadır.
  • Türkiye’nin imzaladığı 93 anlaşmadan 86 tanesi yürürlüktedir. Bu anlaşmalardan 27 tanesi AB üyesi ülkelerle imzalanmıştır. Ayrıca, Lüxemburg, Singapur, Malezya, Güney Afrika ve Belçika ile imzalanmış mevcut anlaşmaları tadil eden protokoller mevcuttur. En son 27 Mart 2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2314 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile Özbekistan ile imzalanmış olan anlaşmanın tadiline ilişkin protokolün onaylanmasına karar verilmiştir. Ayrıca, 5 Mart 2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2258 sayılı Karar (Milletlerarası Anlaşma) ile Türkiye ile Somali arasında imzalanmış olan anlaşmanın onaylanmasına karar verilmiştir.
  • 5 ülkeyle ise ya ikinci revize edilmiş anlaşma yapılmış ya da yeniden bir anlaşma imzalanmıştır. Ayrıca Türkiye’nin çok taraflı bilgi değişimi sözleşmelerine ve mevcut anlaşmalarda yer alan bilgi değişimi maddelerine ek olarak, Jersey, Guernsey, Man Adası, Bermuda ve Cebelitarık ile imzalanmış bilgi değişim anlaşmaları bulunmaktadır.
  • Müzakereleri Devam Etmekte Olan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları: Hollanda, İsveç ve Lüksemburg ile mevcut Anlaşmaların revize edilmesi, Afganistan, Gana, Kamerun, Küba, Libya, Mali, Mozambik, Nijerya, Sri Lanka ve Tanzanya ile bir ÇVÖA imzalanması için müzakereler devam etmektedir.
• Türkiye’de yıllardır beklenen Transfer Fiyatlandırması düzenlemesi yapılmıştır.
  • 25 Şubat 2020 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanan 2151 sayılı “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” ile transfer fiyatlandırması mevzuatında çeşitli değişiklikler yapılmıştır.
  • Bu değişikliklerden en önemlisi transfer fiyatlandırması belgelendirme düzeninde yapılan değişiklilerdir. Buna göre, Kararname’de belirlenen hadleri aşan şirketler genel rapor (masterfile), yıllık transfer fiyatlandırması raporu (local file) ve ülke bazlı raporlama (Country-by-Country Reporting) şeklindeki üçlü dokümantasyon yükümlülüklerine tabi olacaktır.
  • Yapılan düzenlemede ilişkinin doğrudan veya dolaylı olarak ortaklık kanalıyla oluştuğu durumların örtülü kazanç dağıtımı kapsamında sayılması için en az %10 oranında ortaklık, oy veya kâr payı hakkının olması şartı aranacağı belirtilmektedir.
  • Kurumlar Vergisi Kanununun 13. Maddesine göre, ilgili belgelendirme türünün kapsamına giren mükellefler, ilişkili kişileriyle bir takvim yılı içinde yaptıkları işlemler için belgelendirme yapmaları gerekmektedir.
  • Yeni düzenleme ile transfer fiyatlandırması belgelendirme yükümlülüklerini tam ve zamanında yerine getiren mükellefler için %50 oranında indirimli vergi ziyaı cezası uygulaması öngörülmüştür. Böylece, ödevlerini tam ve zamanında yerine getiren mükellefler ile hiç yerine getirmeyen ya da eksik yerine getiren mükellefler arasında bir ayrım yapılması söz konusu olmuştur.
  • Buna göre, Kararname’de belirlenen hadleri aşan şirketlerin genel rapor (masterfile), yıllık transfer fiyatlandırması raporu (local file) ve ülke bazlı raporlama (Country-by-Country Reporting) şeklindeki üçlü dokümantasyon yükümlülükleri olup olmadığını öncelikle tespit etmelerini tavsiye etmekteyiz.
  • Ayrıca, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi sonrasında transfer fiyatlandırması tebliğinde konuya ilişkin detaylı açıklamalara yer verilmesi beklenmektedir. Özellikle uygulamaya yönelik detay açıklamaların yer alacağı tebliğe göre hareket edilmesi yerinde olacaktır.
  • Bunun yanında, toplam konsolide grup geliri 750 Milyon Avro ve üzerinde olan çok uluslu Türk şirket gruplarının ülke bazlı raporlama ile Türk Mali İdaresi ile paylaşacakları bilgiler uluslararası anlaşmalar dahilinde diğer ülkeler ile de paylaşılacak; aynı zamanda diğer ülkeler de Türkiye ile bu bilgileri karşılıklı olarak paylaşacaklardır. O nedenle, ülke bazlı raporlamanın Türk şirket grubuna etkisinin de ayrıca değerlendirilmesinde fayda bulunmaktadır.
  • 2151 sayılı “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” ile ilgili mükellefin yükümlülüklerine bağlı olarak aşağıdaki belgelerden birinin, bir kaçının ya da tamamının hazırlanması gerekebilir.
    • Genel Rapor (Masterfile),
    • Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu (Local File)
    • Ülke Bazlı Raporlama (Country-by-Country Reporting)

 

Bu bültende geçen herhangi bir konuyla ilgili sorularınız için danışmanlarımıza ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla,

Tax-IA Bülten

 No     : 2020-34

Tarih : 2 Nisan 2020

Konu : Koronavirüs ve Küresel Ekonomiye Etkileri

Merhaba, ben Bulut Bellet, vergi danışmanıyım ama son bir aydır şirketlerimizin ihtiyacı olan her türlü mali & ticari & ekonomik konuyla da ilgileniyorum. 01.04.2020’de Zoom üzerinden gerçekleştirilen DEİK – Prof. Gökhan Hotamışlıgil ve Prof. Daron Acemoğlu’nun Katılımlarıyla “Koronavirüs ve Küresel Ekonomiye Etkileri” Online Semineri’nde Focus Global Project Managing Partner’ı Sayın Kerem Kapancı tarafından alınan notlar çerçevesinde hazırlanan yararlı görüşleri sizlerle paylaşmak istiyoruz.

• Nail Olpak:
  • Önümüzdeki dönemde alışkanlıklarımız değişecek.
  • Bunları uygulayıp uygulamamakta keyfi davranabilecek miyiz?
  • Yatırım alanlarımız da değişecek.
  • Sabit getirilerin hesaplandığı bir sistemden, faiz/kur/emtia/altın fiyatlarının birbirine girdiği bir dönemde, enflasyonun eskisine göre daha az önemli olduğu bir döneme mi giriyoruz? E-ticaretin ve lojistiğin öneminin giderek artacağı bir döneme giriyoruz.
• Gökhan Hotamışlıgil:
  • Coronavirüs salgını, 100 yılda bir görülen bir salgın.
  • Dünya neden bu kadar aciz kaldı? Tanıdığımız bir virüs ailesinin tanımadığımız bir üyesi.
  • 4 ana kategoride düşünebiliriz:
    • Virüse bağlı sebepler:
      • Birincisi yeni bir virüs
      • İkincisi bulaşma profili çok etkin olan bir virüs
      • Elimizde bir ilaç yok
      • Kullanılabilecek bir aşı yok
    • Dünyaya bağlı sebepler:
      • Dünyanın birbirine çok bağlantılı olması
      • Gelişmiş olan dünyanın problemli olan bir dönemine rastladı (Brexit, USA’de büyük yönetim problemi, dezenformasyon, bilim erozyonu, yetkinlik & kurumsal erozyonlar, vs.)
    • Pandemi
      • Çözümü kolay olan bir şey değil.
      • Pandemi, pek çok belirsizliklerle beraber geliyor.
    • İnsan faktörü
      • Rakamların ne kadar doğru olduğunu bilmiyoruz, çünkü test rakamları net değil.
      • Corona’nın bulaşıcılığı, kızamığa göre daha düşük. (Bir kişiden 2 ya da 3 kişiye bulaşabileceği düşünülüyor.)
      • Ancak Corona’nın öldürücülüğü, kızamığa göre daha yüksek.
    • Bundan sonra neler olabilir?
      • Yetkinliğin önemi ortaya çıktı. Bu da bilimin öneminin ortaya çıkması ile beraber geliyor.
      • Hazırlık: Acze düşmemizin en önemli sebeplerinden bir tanesi, hazırlık eksikliği. Bu durum ortaya çıkmadan önce bu hazırlıklar bir zaman ve maliyet kaybı gibi görülüyor.
      • Uzakta duran tehlikeleri bugünkü önlemlerle karşılamak ve oraya yatırım yapmak, bugünkü devlet yönetiminde anlamlı değil. (Örnek: İklim değişikliği). Ama sars gibi konuların günlük hayatımızın içine yerleşmesi gerekiyor.
      • “Problem global, çözümler yerel” deniyor. Ama gerçek olan “problem de küresel, çözüm de küresel” olmak zorunda. Bu nedenle önümüzdeki dönemde global iş birliğinin artmasını bekliyorum.
      • Ancak insanların unutma sürecinin çok hızlı olduğunu da göz önüne almalıyız. Umarım bu şekilde olmaz.
      • Elbette ekonomik baskı, reformun hangi şiddette belirleyeceğini belirlemede önemli rol oynayacak.
      • Halk sağlığı konusu ihmal edilen bir bölümdü. Bundan sonra patlama yapacağını düşünüyorum. (Emerging epidemics, emerging diseases)
      • Askeri cihazdan tıbbı cihaza yatırıma dönüşüm olabilir. Bir virüsün askeri savaş araçlarından çok daha etkili olduğunu bütün dünyaya gösterdi, ama tabii kötü niyetli insanlara da gösterdi.
    • Daron Acemoğlu:
      • Çok kritik bir dönemden geçiyoruz.
      • Bunun sağlık, ekonomik, sosyal ve politik nedenleri var.
      • Bunları anlamak için önce salgının kontrol altına alınıp alınmayacağını anlamak lazım.
      • Önce Ekonomiyi anlamak lazım.
        • Bu salgının ekonomi üzerindeki etkisi çok derin olacak.
          • Virüse yakalanan kişi sayısı 1 milyona yaklaştı.
          • Bunun ekonomiye ve sağlık sisteme etkisi büyük.
          • Ekonomiyi yavaşlatma, sosyal izolasyon gibi önlemler alınıyor.
          • Bunun çok direkt bir etkisi var. Şu anda ABD’de artık %50 insan, ekonomiye artık katkıda bulunmuyor.
          • Bu da ABD ekonomisinin %30 azalması anlamına geliyor.
          • Bunun talep azalmasına etkisi var.
          • Belirsizliğin de talebe olumsuz etkisi var.
          • Dördüncüsü ise iş dünyasına büyük etkisi var. Normal resesyonlarda %3 firma batıyor. Ama pandemi durumlarında bu tüm iş dünyasına yayılabilir.
        • Bulaşma:
          • Ekonomik ve sosyal önlemler alarak hızlı bir düşüş sağlayabilir miyiz? (Çin, Güney Kore ve Tayvan’da olduğu gibi) Bunları yapabilirsek, ekonominin geri dönme sürecini rahatlatabiliriz.
        • Zor bir dönemden geçiyoruz, ama umut var.
          • Epidemiyolojik olarak umut var.
          • Sosyal olarak umut var.
          • Politik olarak umut var.
        • Ama bunlar kolay değil.
        • Bunlara ikinci kısımda geri döneceğim.
• Gökhan Hotamışlıgil:
  • Modellerin kısa ve uzun vadedeki etkilerine bakmak lazım.
  • Kontrolü altına almış ülkelere bakarsak, ikinci, üçüncü, dördüncü dalgaların ilk dalgadan daha şiddetli gelebileceğine dair modeller de var, daha kontrollü şekilde daha az şiddetli geri gelebileceğini gösteren modeller de var.
  • Dolayısı ile bu iş bir tek seferde bitmeyecek.
  • Amerikan sağlık sisteminin bu salgın öncesinde de ciddi sıkıntıları vardı:
    • En önemli sorun, maliyetlerin yüksek olması idi.
    • Bu da kapasite kullanımının çok yüksek olmasını beraberinde getiriyor. (Örneğin hastanelerin kapasite kullanım oranı Boston’da %95.)
    • Kişi başına düşen doktor sayısı ve yatak sayısı düşük.
    • Sistemin içinde muazzam bir eşitsizlik var.
    • Bundan dolayı da etkinlik problemi ortaya çıkıyor.
    • Bunlar, bilinen sıkıntılar.
    • Elbette bu sıkıntıların yansıması, bu salgın sırasında görüldü.
  • Bu pandemi sonrasında Amerikan sağlık sisteminde bir reforma gidilip gidilmeyeceğini ben bilmiyorum.
  • Mesela İtalya’da daha sosyal bir sağlık sistemi var, daha fazla doktor, daha fazla yatak var. Ama İtalya’nın durumu ortada.
  • Ama bu konunun şiddetle gündeme geleceğini düşünüyorum. Zaten önümüzdeki dönemde Amerika’da seçimler var. Seçim çalışmalarında da bu konu gündemde olacak.
  • Kişisel kanaatim, bu sistemin sürdürülebilir olmadığı ve mutlaka değişmesi gerektiği yönünde.
  • Ben Harvard’da profesörüm, ama eldiven & maske ihtiyacım olsa, şu anda yok. Çin’den öğrencilerim bana bir paket yollamışlar ve maske & eldiven göndermişler. Bu, Amerika’nın Çin karşısındaki durumunu gösteriyor.
  • Aşı:
    • Aşı çok önemli, çünkü buradan nasıl çıkacağız konusuna geliyoruz.
    • Aşı niye zor?
      • Bu, tanımadığımız bir virüs.
      • Bilmemenin getirdiği birtakım sınırlamalar var.
        • Aşının hangi yöntemle üretilebileceği bilinmiyor.
        • Şu anda virüsün hangi parçalarını tanıtıp sonuç alacağımızı dahi bilmiyoruz.
      • Güvenlik çalışmasının insanlarda yapılması gerekiyor. Bu yapılmadan aşının büyük kitlelere verilmemesi gerekiyor, yoksa
      • Arkasından da etkinlik çalışmalarının yapılması gerekiyor.
      • Son olarak da koruyuculuk çalışmalarının yapılması gerekiyor.
    • Ama iyimser olduğum konular da var:
      • Üretilen bilginin hızı muazzam. Virüsün genetik haritası, genetik haritası rekor bir zamanda çıkarıldı. Bu, 30 yıllık akademik hayatımda gördüğüm en yüksek hız.
      • Bu, RNA’ya dayalı bir virüs. Dolayısı ile daha önceden yapılan aşı üretme teknolojilerine ek olarak, çok daha hızlı aşı üretme teknolojileri var. Bununla da ilgilenen çok sayıda şirket var.
      • Çok fazla sayıda hasta var. “Bunun nesi iyimserlik” diyebilirsiniz, ama değişik derecelerde dünyanın her yerinde çok sayıda hasta olması, klinik testlerin hızla yapılması anlamına geliyor.
    • Ama sadece aşıya dayanarak tedbirlerimizi alamayız. HIV virüsü onlarca senedir ortada ve hala bir aşısı yok. Bazen mümkün de olmayabiliyor.
    • Ama rekor sayıda şirket, aşıya yatırım yapmış durumda. (Hem eski hem de yeni ve yenilikçi şirketler)
      • Pfizer
      • Sanofi
      • Eli Lilly
    • Daron Acemoğlu:
      • Dünya sosyal, küresel ve politik sistemin bir açıdan değişmemesi mümkün değil.
      • Farkına varıyoruz ki, şu andaki devlet kurumları yeterince iyi çalışmıyorlar. Devletin ekonomi ve sosyal hayattaki rolü çok artmış vaziyette.
      • Küreselleşme konusunda büyük soru işaretleri olacak. Eğer bu kadar küreselleşmiş olmasaydık, bu virüs Çin’den Amerika’ya 1.5 ayda gidemezdi.
      • Hayek, kitabında devletin ekonomideki gücünü arttırsa, demokrasinin zayıflayacağını iddia etmişti.
        • Ancak Hayek’in yanlış olduğu ortaya çıktı. Örnek: İsveç.
      • Çin, bunu çok hızlı bir şekilde, ama tepeden yaptı. Birçok hatalarla olsa da…
      • Taiwan ve Güney Kore: En iyi hazırlıklı olan ülkeler. Devlet ve sivil toplum arasında yeni teknolojilerle yaptılar.
      • Zor bir dönemden geçiyoruz, ama bu dönemi nasıl kullanacağımız bizim elimizde.
      • Bu dönemi doğru bir şekilde değerlendirmemiz lazım, devletin kuvvetlenmesi lazım. Çok daha iyi bir refah devleti kurmamız, çok daha iyi bir sağlık sistemi kurmamız mümkün. Kolay mı? Hayır değil. Ama umut var mı? Evet var.
• Gökhan Hotamışlıgil:
  • Önümüzde 4 tane senaryo var.
    • Olasılık: Bir zincirin kuvveti, en zayıf halkası ile ölçülüyor. Burada zincir, bütün dünya. Ütopik olarak, bütün dünyanın aynı tedbirleri aldığını kabul edersek, en iyimser çözüm bu. Ama bunu pratikte uygulamak çok zor, çünkü ülkelerin farklı gerçeklikleri var.
    • Olasılık: Sürü bağışıklığı: Bunun kabul edilebilir bir strateji olmadığını düşünüyorum. Bu kadar ölüm oranı olan bir virüs için bunun kabul edilebilir olmadığını düşünüyorum. Ama bunu uygulayan ülkeler de var. Örneğin İsveç şu anda, adını koymadan bunu yapıyor. Dünyada hiçbir ülkede bu kadar güçlü bir sağlık sistemi olduğunu düşünmüyorum.
    • Olasılık: Daha gerçekçi olan bu senaryoda amaç birinci dalgayı baskılamak. Ama pandemi var diye kalp krizleri, kanserler durmuyor.
    • Olasılık: Virüs kaçacak, biz kovalayacağız.
  • Bu süreci ne kadar etkin kontrol edebilirsek, ilerleyen süreçlerde bu kadar radikal önlemler almak gerekmeyecek. (Örnek: Bütün bir şehri ya da ülkeyi kapatmamız gerekmeyecek, belki sadece bir mahalleyi, semti kapatacağız.)
  • Bu sürecin 1-1,5 sene süreceğini öngörüyorum.
  • Bu süreci tamamen değiştirecek şey, ilaç ya da aşının geliştirilmesi.
  • Selolojik testler çok önemli:
    • Yani hastalığı geçirmiş ve atlatmış olan insanların tanınması.
    • Hiçbir ülkede yaygın tarama yapılamıyor.
    • Selolojik test yapılabilse, her toplamda belki %20 – %30 bağışıklık kazanmış bir kitle olacak.
• Daron Acemoğlu:
  • Hükümet harcama tablosu, kriz sonrası bizi daha çok etkileyecek.
  • FED’in kararları, kriz öncesinde başlamış olan politikaların devamı.
  • Şu anda 2 trilyon USD’lik bütçe var ve bunun üzerine gelecek bütçeler de olacaktır.
  • Bunu kısa vadeli değil, orta vadeli olarak düşünmemiz lazım.
  • Para politikaları dinamik olarak değişmek durumunda.
  • Tedarik zincirinin çok kuvvetli bir şekilde desteklenmesi lazım.
  • Şirketlerin vergi vermemeleri, ücretlerin yavaş yavaş devlete geçmesi başlayacak.
  • Sosyal mesafe politikaları, önlemleri en azından 1-2 sene daha alınmaya devam edilmeli. Bir gün işe dönsek bile, uzunca bir süre lokantalara vs. dönmeyeceğiz.
  • Kısa ve orta vadede küreselleşme üzerine etkileri ciddi olacak.
  • Salgın Afrika’ya ve başka bölgelerine daha yeni yeni geçiyor. Amerika’da ve Avrupa’da şu anda durdurabilsek bile, Afrika ve başka yerlerden ikinci bir dalga olarak yeniden geri gelebilir.
  • Dolayısı ile insanların bir yerden bir yere gitmesi, ciddi şekilde yavaşlayacak.
  • Devlet ve ekonomi arasındaki ilişkiler değişmeye başlayacak.
  • Virüs, expertiz’in, yetkinliğin ortadan kalktığını bize gösterdi.
  • Şu anda FED, hızlı ve doğru bir şekilde cevap verdiyse, bunun sebebi FED’in Trump’ın en az etkilediği kurumlardan birisi olması. Bunların artık yavaş yavaş farkına varmamız lazım.
• Gökhan Hotamışlıgil:
  • Türkiye’de salgın çok hızlı bir şekilde artıyor.
  • Bu nedenle Türkiye’de acil olarak yapılması gerekenler:
    • Can kaybının kontrolü
    • Bunun için de sağlık kapasitesinin arttırılması ve doktorların korunması lazım.
    • Hatta sıra dışı yöntemlerle kapasite arttırılabilir.
    • İzolasyonun sosyalden zorunluya kayması gerektiğini düşünüyorum.
    • Daha etkin önlemlerin gündeme gelmesi lazım.
    • Test sayısının arttırılması lazım.
    • Sahadan dönüşüm almak lazım.
    • Selolojik testin Türkiye için çok büyük önemi var. Türkiye’de bunu yapabilecek onlarca Üniversite, laboratuvar var. İlla Roche yapsın, Pfizer yapsın diye beklemeye gerek yok.
    • Türkiye’nin bilime ve yetkinliğe yaptığı yatırımı çok üst seviyeye çıkarması gerekiyor.
    • Salgın hastalıklarla mücadele edecek merkezlerin kurulması, personellerin yetiştirilmesi gerekiyor.
    • Dünya haritasındaki yerimiz çok daha küçük iken bile bugünden daha büyük başarılar elde etmişiz. Bugün bunları elde etmememiz söz konusu bile değil.
  • Daron Acemoğlu:
    • Türkiye’nin yapması gerekenler:
      • Sağlık sistemini güçlendirmek
      • İnsan hayatını kurtarmak
      • İş gücünün üzerine gelen baskıları azaltmak.
      • Ekspertizi, doğru politikaları hem sağlık hem de ekonomi açısından hayata geçirmek.

 

Saygılarımızla. Tekrar teşekkürler sayın Kerem Kapancı,

Şaban Küçük