Tax-IA Bulletin

Bulletin nr: 2020-9

To       : The clients and company web site

From   : Independent Advisors / Accounting & Tax

Date     : January, 31^th 2020

Subject: Önemli Mali/Vergisel Düzenlemeler (Ocak 2020 Özet)

Aralık ve Ocak ayları yeni yıla ilişkin mali düzenlemenin en fazla yapıldığı aylardır.

Siz değerli müşterilerimiz ve okuyucularımızdan gelen talepleri de değerlendirerek önemli mali konuların e-mail yoluyla günlük bülten olarak gönderimi yanında, kısa başlıklar halinde haftalık/10 günlük periyodlarla veya aylık Türkçe/İngilizce özet bültenler olarak da göndermek istiyoruz.

Bültenlerimizden faydalandığınızı ve keyif aldığınızı umuyor saygılar sunuyoruz. (Sadece Türkçe/İngilizce aylık veya 10 günlük özetler almak istiyorsanız bize bilgi vermeniz yeterlidir.)

Son bir ay içinde yapılan özet mali / vergisel mevzuata dair değişiklik ve gelişmelere ilişkin notlarımızı kısa başlıklar halinde aşağıda bulabilirsiniz:

1. Geri Kazanım Katılım Payı Uygulaması genişletilmiştir: Çevre Kanunu’na eklenen Ek-11 nci maddeyle belli ürünlerde ülke çapında depozito uygulaması, poşet kullanımı ve sayılı bazı ürünler için geri kazanım katılım payı ödenmesi ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır.

• • Daha önce Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından Poşet Beyannamesi olarak bildiğimiz uygulama başlatılmıştı. 4 Nisan 2019 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 1 sıra no’lu Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi Genel Tebliği ile beyana ilişkin usuller belirlenmişti.
  • Bu kez, 31 Aralık 2019 tarih ve 30995 (4. Mükerrer) sayılı Resmî Gazetede Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik yayımlanmıştır.
  • Bu Yönetmelik ile ise araç lastiği, piller, akümülatörler, yağlar (bitkisel ve madeni), elektrikli ve elektronik eşyalar (televizyon, aydınlatma, küçük ev aletleri, beyaz eşyalar) ambalajlar ve ilaca ilişkin olarak “geri kazanım katılım payı”na ilişkin temel düzenlemeler yapılmaktadır.
  • 24 Ocak 2020 tarih ve 2063 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararıyla söz konusu tutarlar yeniden belirlenmiştir.
  • Buna göre, 2019’da 15 kuruş olarak belirlenen poşet ücreti 2020 yılında uygulanmak üzere 18 kuruş olarak tespit edilmiştir.

2. Tütün ve Alkolden Alınan ÖTV Tutarları Artırılmamıştır: 31 Aralık 2019 tarih ve 30995 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararına göre ÖTV’ye tabi belli ürünlerde yıllık olarak öngörülen artış 2020 yılının ilk yarısı için uygulanmayacaktır.

• • Bu ürünler III sayılı listenin (A) cetvelinde yer alan bira, şarap, votka, likör ve rakı gibi alkollü içecekler ile (B) cetvelinde yer alan puro, sigarillo, sigara, enfiye ve benzeri tütün mamulleridir.
  • Alkollü içkiler ve tütün mamullerinden alınan ÖTV tutarının 2020 toplam bütçe vergi gelirleri içindeki payının %9 gibi çok önemli bir rakamı oluşturduğu görülmektedir.

3. 2020 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu 31.12.2019 tarihli Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

• • Bütçeye göre genel bütçeli idarelere tanınan ödenek tutarı, 1.082.021.197.000 TL, genel bütçe gelirleri ise 941,9 milyar TL olarak öngörülmüştür. Söz konusu bütçe gelirlerinin 912,5 milyar TL’si vergi gelirlerinden oluşmaktadır.
  • Vergi gelirlerinin %31,4’ünün gelir üzerinden alınan vergilerden (gelir ve kurumlar), %35,7’sinin KDV ve %19,3’ünün ÖTV’den oluşması planlanmaktadır.

4. 2 Ocak 2020 tarih ve 2015 numaralı Cumhurbaşkanı Kararı ile tarımsal üretime dair düşük faizli yatırım ve işletme kredi kullandırılmasına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.

• • Karar, T.C. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından 01.01.2020-31.12.2022 tarihleri arasında uygulanacaktır.
  • Her üretim konusu için Karara ekli tabloda belirtilen standart indirim ve belirli şartları sağlayan üreticiler için ilave indirim oranları uygulanacaktır.
  • Örnek olarak genç çiftçi/girişimciler (40 yaş ve altı) ve kadın çiftçi/girişimciler için ilave indirimler uygulanacaktır.

5. KDV Oranları: 2 Ocak 2020 tarihli Resmî Gazetede (1994 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı) yayımlanan “Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranlarının Tespitine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar” ile tavuk yumurtası, balık ve mobilya satışlarında uygulanan KDV oranları değiştirilmiştir.

• • Söz konusu Karar ile KDV Oranlarında bazı değişiklikler yapılmıştır:
    • Tavuk yumurtasının toptan teslimlerinde KDV Oranı %8’den, %1’e indirilmiştir.
    • Mobilya ürünlerinin (GTİP numaraları belirtilen listede yer alanlar) tesliminde KDV Oranı %18’den, %8’e indirilmiştir.
    • Toptancı halleri ve su ürünleri toptan satış yerlerinde faaliyette bulunanlara yapılan balık teslimleri ve bu malların bunlar tarafından gerçek usule tabi KDV mükelleflerine tesliminde KDV %1’e indirilmiştir.

6. Yeşil Pasaport: İhracatçılara verilen yeşil pasaport alma hakkı dört yıla çıkarılmıştır.

• • Daha önce 2 yıl için verilen bu imkan 7196 sayılı Kanun’un 12 nci maddesiyle Pasaport Kanunu’nun 14/A fıkrasında yapılan değişiklikle “4 yıla” çıkarılmıştır.
  • 23 Mart 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2017/9962 Sayılı BKK ile belirlenen koşulları sağlayan ihracatçılara 2 yıl süre ile Hususi Damgalı (Yeşil) Pasaport Verilmesine İlişkin Esaslar Hakkında Karar yayımlanarak yürürlüğe girmişti.
  • Son olarak, 10 Kasım 2019 tarihinde ise yeşil pasaport almaya ilişkin limit 1 milyon USD’den 500bin USD’ye düşürülmüştü.

7. Kuyumcular için fatura düzenleme sınırı 4.200 TL olarak belirlenmiştir. (514 VUK GT)

8. 31 Aralık tarihli Resmî Gazetede Muhasebat Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılan 64 sıra numaralı Değerli Kağıtlar Genel Tebliği yayımlanmıştır.

• • Buna göre, pasaport bedelleri 160TL, ikamet izni 110TL, aile cüzdanları 140TL, sürücü belgeleri ise 200TL olarak tahsil edilecektir.

9. 2 Ocak 2020 tarih ve 30996 sayılı Resmî Gazetede Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi yayımlanmıştır.

• • Avukatlık ücretinin takdirinde, hukuki yardımın tamamlandığı veya dava sonunda hüküm verildiği tarihte yürürlükte olan Tarife esas alınır.
  • Aynı hukuki yardımın birden çok avukat tarafından yapılması durumunda, karşı tarafa bir avukatlık ücretinden fazlası yükletilemez.

10. 31 Aralık 2019 tarihli Resmi Gazetede avukatlık tarifesi dışında çeşitli meslek ve işlere ilişkin ücret tarifeleri yayımlanmış ve 2020 yılı için verilecek ücretler belli olmuştur.

• • İflas idaresi ücreti, yazı ve tebliğ masrafı tarifesi,
  • Lisanslı yediemin depoları ücret tarifesi,
  • Arabuluculuk asgari ücret tarifesi,
  • Serbest muhasebecilik, SMMM ve YMM asgari ücret tarifesi,
  • Gümrük müşavirliği ve yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği tarifesi,
  • Türk Patent ve Marka Kurumunca 2020 yılında uygulanacak ücret tarifesi.

11. Kanun Yolundan Vazgeçme Uygulaması: Kanun yolundan vazgeçmeye ilişkin ayrıntıların açıklandığı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ Taslağı kamuoyunun görüşlerine açılmıştır. Gelir İdaresi Başkanlığının web sayfasında yer almaktadır.

• • 7194 sayılı Kanun ile Vergi Usul Kanunu’na eklenen 379 uncu maddeyle mükelleflere dava sırasında da vergi ve cezadan belli koşullarda indirim sağlayarak ödeme imkânı getirilmiştir.
  • Bu yeni bir uygulamadır. Uzlaşma, cezada indirim, ihtirazı kayıtla beyan, dava açma gibi mükellef hukukunu ilgilendiren vergilendirme sürecine ilişkin önemli bir safahat olarak vergi pratiğimizde yerini alacaktır.
  • Bu uygulamadan yararlanmak için indirim yapılmış olan bu tutarların bir ay içinde ödenmesi gerekmektedir.

12. Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin (Eskiden SGK’nın prim bildirgesi ile Vergi Dairesine verilen muhtasar beyannamelerin birleşimi) ayrı bir şifre ile gönderilmesine ilişkin 122 numaralı Vergi Usul Kanunu Sirküleri yayımlanmıştır.

• • Uygulama ihtiyari olup, dileyen mükellefler tüm beyannamelerini aynı şifre ile gönderebileceklerdir.
  • Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi 01.01.2020 tarihinde (Ocak/2020 dönemine ait olup, 26 Şubat 2020 tarihine kadar yapılacak beyanlar ile) Türkiye genelinde uygulamaya geçmiştir.
  • Anılan Beyannamenin kullanılmasına ilişkin olarak Gelir İdaresi Başkanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ortak olarak hazırlanan kılavuzlara https://ebeyanname.gib.gov.tr/index.html adresinden ulaşabilirsiniz.
  • Ayrıca Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesine ilişkin “Sıkça Sorulan Sorular” alanına soru ve cevaplar da eklenmiştir.

13. Ticaret Sicil Müdürlükleri Hakkında Tebliğ 17 Ocak 2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

• • Tebliğde ülkemizde bulunan 238 Ticaret Sicil Müdürlüğünde, bunlara bağlı şube ve temsilciliklerde görev alacak personel, müdürlüklerin kurulması ve teşkilat yapısına ilişkin önemli düzenlemeler yer almaktadır.

14. Tüketici Kredilerinde Vade Sayısı Sınırlaması: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından 14 Ocak 2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan Yönetmelik değişiklikleri ile bazı tüketici kredilerinde vade (taksit) sayıları değiştirilmiştir. Buna göre aşağıdaki alımlara ilişkin olarak vadeler,

• • Konut, eğitim vb belli özellikli krediler haricinde tüketici kredilerinde 60 ayı,
  • Taşıt kredilerinde nihai fatura değerine göre 48 veya 60 ayı,
  • Bilgisayar alımlarında 12 ayı, tablet alımlarında 6 ayı,
  • Cep telefonu alımlarında bedeline göre 3 veya 12 ayı geçemez.

15. Meslekte 15 yılını dolduran avukatlara yeşil pasaport alma hakkı verilmiştir.

• • Daha önce ihracatçılara 2 yıllığına verilen bu hak dört yıla çıkarılmıştı. Şimdi yeşil pasaport alma hakkına avukatlar da kavuşmuş oldu.

16. Çeklerde Asgari Ödeme Tutarı: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) çeklerde bankaların asgari olarak ödemesi gereken tutarları (2.225TL) yeniden belirlemiştir.

• • 17 Ocak 2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 2020/1 sayılı Tebliğ (Çek Defterlerinin Baskı Şekline ve Bankaların Hamile Ödemekle Yükümlü Olduğu Miktarın Belirlenmesine İlişkin Tebliğ) ile söz konusu tutarlar artırılmıştır.
  • Bu Tebliğ çekin karşılığının tamamen veya kısmen bulunmaması halinde muhatap bankanın hamile ödemekle yükümlü olduğu miktarı düzenlemektedir.
  • Tebliğ 30 Ocak 2020 tarihinde yürürlüğe girecektir.

17. İhracat Genelgesi: Yapılan Tebliğ değişikliği ile ihracat bedellerinin yurda getirilmesi zorunluluğu sürekli hale getirilmiş, getirilen paraların bankalara satılması zorunluluğu ise kaldırılmıştı.

• • 31 Aralık 2019 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan Tebliğ (Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karara İlişkin (İhracat Bedelleri Hakkında-Tebliğ No 2018-32/48) Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair 2019-32/56 sayılı Tebliğ ile söz konusu düzenleme yapılmıştır. En son yapılan değişikliklerle;
    • Bedellerin getirilmesine ilişkin olarak mücbir sebep hallerinin yanına haklı durum hali de eklenmiş,
    • 31 Aralık 2019 tarihi itibarıyla açık bulunan ihracat hesapları için, bu Tebliğin ihracatçı lehine olan hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş,
    • Bankalarca, söz konusu bedellerin yurda getirildiğine dair “İhracat Bedeli Kabul Belgesinin/Ek-1” doldurulacağı ve bu belgeye ilişkin alt yapı hazırlanana kadar DAB (Döviz Alım Belgesinin) yeterli olacağı açıklanmış ve
    • Her bir gümrük beyannamesi itibarıyla yapılacak terkin işlemlerine ilişkin düzenleme değiştirilmişti.
  • Bu kez 16 Ocak 2020 tarihli İhracat Genelgesi ile uygulamaya ilişkin usuller belirlenmiştir.
• Genelgede Düzenlenen Hususlar Nelerdir?
• Genelge ihracat bedellerinin yurda getirilmesinde özellikli durumları, Tebliğ tarihi öncesinde fiili ihracatı gerçekleştirilmiş durumları, özellikli tahsil şekillerini, Türk lirası ile ihracatı, nakit beyan formu ile getirilen tutarları, ihracatçı dışındaki firmalara gelen tutarları, kabul edilmeyen malları, ihracat fiyatının değişmesi (lehe veya aleyhe), alacağın ıskontosunu, faktöring işlemlerinde özellikli durumları, indirim ve mahsup işlemlerine ilişkin spesifik durumları, terkin ve sorumluluk ile, vergi dairelerine yapılması gereken bildirim ve ihbar durumlarını ayrıntılı bir şekilde düzenlemekteydi.
  • Yeni Genelge ile ihracat bedeli kabul belgesi (İBKB) düzenlenmiştir. Daha önce tevsik işlemlerinde döviz alım ve satım belgeleri kullanılıyordu.
  • İran, Suriye ve Lübnan’a yapılan ihracat işlemleriyle ilgili olarak 2018-32/48 sayılı Tebliğ’in 3/1 maddesi uygulanmayacaktır. Bu listeye yeni Genelge ile Lübnan eklenmiştir. Bu ülkelere yapılan ihracatlarda 180 gün kuralı uygulanmamaktadır.
  • Uygulama ile ilgili olarak Vergi Dairelerince yapılan işlemler ise Gelir İdaresi Başkanlığının 2019/3 sayılı Uygulama İç Genelgesine göre yürütülmektedir.
  • Yeni Genelgenin 21. maddesine göre ithalat bedellerinin ihracat bedelinden mahsup işleminde kullanılabilmesi için ithalat konusu malların serbest dolaşıma giriş tarihi ile ihraç konusu malların fiili ihraç tarihi arasında azami 180 gün olması gerekir.
  • İhracatçılar tarafından yurt dışındaki iştiraklerine gerçekleştirilen ihracata ilişkin bedellerin ihracatçının aynı iştirakine söz konusu ihracatın fiili ihraç tarihinden sonra sermaye olarak ilave edilecek tutar ile mahsubunda, ihracat bedellerinin yurda getirilme süresi içinde kalınması ve Genelgenin 21/11 nci maddesinde sayılan belgelerin ibrazı kaydıyla ihracat bedelinin mahsup edilen kısmının yurda getirilmesi zorunlu değildir.
  • Uluslararası yaptırımlar çerçevesinde bankaların kabul etmediği ihracat bedellerine ilişkin İBKB düzenlememesi sebebiyle açık kalan ihracat hesapları ihtarname süresi içinde söz konusu hususun yer aldığı banka yazısının ibrazı üzerine ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce kapatılır.
  • Açık ihracat hesabı ihbarını 5 işgünü içerisinde gerçekleştirmeyen bankalar hakkında ilgili Vergi Dairesi Başkanlıklarınca veya Vergi Dairesi Müdürlüklerince Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 1567 Sayılı Kanun uyarınca yasal işlem başlatılmasını teminen ilgili Cumhuriyet Savcılıklarına bildirimde bulunulur.
  • Yeni Genelge 16 Ocak 2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

18. Türkiye’nin Uluslararası Çifte Vergileme Anlaşmaları: 17 Ocak ve 31 Ocak 2020 tarihlerinde aşağıdaki uluslararası anlaşmalar Resmî Gazetede yayımlanmıştır. Bu konuda kısa bir özet bilgi olarak,

• • Fildişi Sahili, Çad, Somali, Ruanda ve Arjantin Anlaşmalarının onaylanmasının Uygun bulunduğuna dair Kanunlar Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
  • Aynı zamanda Özbekistan Anlaşmasını revise eden Protokol’ün Uygun bulunduğuna dair Kanun 31.01.2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
  • Türkiye’nin imzaladığı toplam 93 anlaşmadan 85 tanesi yürürlüktedir.[1]
  • Yürürlükte olan bu Anlaşmalardan 27 tanesi Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerle akdedilmiştir.
  • Müzakereleri Devam Etmekte Olan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları: Hollanda, İsveç ve Lüksemburg ile mevcut Anlaşmaların revize edilmesi, Afganistan, Gana, Kamerun, Küba, Libya, Mali, Mozambik, Nijerya ve Tanzanya ile bir ÇVÖA imzalanması için müzakereler devam etmektedir.[2]

19. İkili Sosyal Güvenlik Anlaşmalarımızın Sayısı Artmaktadır.

• • 24 Aralık 2019 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 7200 sayılı Kanun ile 5 Mayıs 2017 tarihinde Kişinev’de imzalanan “Türkiye ile Moldova Arasında Sosyal Güvenlik Anlaşması”nın onaylanması uygun bulunmuştur. Türkiye’nin hali hazırda imzalanmış 30 ikili sosyal güvenlik anlaşması bulunmaktadır. Bu anlaşmalar taraf ülke vatandaşlarının eşit işlem görmesi, sigortalılık birleştirmesi, sağlık, aile, yaşlılık, ölüm vb yardımlarından yararlanma, uygulanacak sigorta kolları, aylıkların hesaplanması, hizmet birleştirmesi, anlaşmazlıkların çözümü gibi sigortalıları ilgilendiren çok önemli konuları düzenlemektedir.
  • 31 Ocak 2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 7210 sayılı Kanun ile ise Türkiye Cumhuriyeti ile Polonya Cumhuriyeti Arasında Sosyal Güvenlik Anlaşması” ve Anlaşmada değişiklik yapılmasına dair “Notalar”ın onaylanması uygun bulunmuştur.

20. Mali Hesaplara İlişkin Bilgilerin Ülkeler Arasında Otomatik Değişimine İlişkin Anlaşma Cumhurbaşkanı’nca onaylanmıştır.

• • Bu Anlaşma Çifte Vergilendirme Anlaşmaları ve Türkiye’nin de imzaladığı “Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesinden” kaynaklanan finansal hesaplara ilişkin belli çerçevede bilgilerin paylaşılması konusunu düzenlemektedir.
  • Anlaşma, 36 üyeli OECD’nin Vergi Politikası ve İdaresi Merkezi tarafından yürütülen çok uzun bir çalışmanın ve işbirliğinin sonucudur. Vergi Konularında Şeffaflık ve Bilgi Değişimi Forumunun 135 üyesi ve BEPS konusunda çalışan 100 ülke ve 2.000’den fazla ülkeler arası anlaşma ile çerçevesi çizilen bir konudur.
  • Mekanizma: Bu Anlaşma, taraf ülkelerin birbirleriyle mukimlerinin mali kuruluş tanımına giren hesaplarda yer alan varlıkları belli şekillerde diğer ülkelerin Mali İdareleri ile otomatik olarak paylaşması mekanizmasına dayanmaktadır.
  • Yürürlük: Türkiye Anlaşmayı 88. ülke olarak imzalamıştır. Kasım 2019 itibariyle imzacı ülke sayısı 107’dir. Teknik olarak bunlardan 52 tanesi için yükümlülük Eylül 2017’de başlamıştır. Türkiye’nin yükümlülüğü ise diğer 48 ülke ile birlikte Eylül 2018’de, kalan 6 ülke için ise 2019 ve 2020 Eylül’de başlamaktadır. Bu Anlaşma’ya göre mali hesaplar ve sayılan mali kuruluşların belli ölçekteki mali tutarları bildirme ve bilgi verme yükümlülüğü bulunmaktadır.
  • Türkiye açısından hesapların niteliğine göre uygulama teknik olarak Eylül 2018 ve Eylül 2019’da yükümlülük başlamıştır. Cumhurbaşkanınca onaylanan anlaşmada sürecin ilerlemesine bağlı olarak en erken Eylül 2020’de bilgi değişimi başlayacağı öngörülmektedir. Anlaşmaya taraf ülkelerden hangileri ile Otomatik Bilgi Değişimi yapılacağı ayrıca belirlenecektir. Anlaşma gereği anlaşmanın bütün tarafları ile otomatik bilgi değişimi yapma yükümlülüğü bulunmamaktadır.
  • İşleyiş Tarzı: Genel çerçevesi çizilen bilgilerin değişim yöntemi ülkelerin arasında teknik olarak belli altyapılar kullanılarak yapılacaktır. Ortak Paylaşım Sistemi (Common Transmission System for AEOI) otomatik veri aktarımı konusunda OECD tarafından üzerinde çalışılan bir yöntemdir.[3]

21. Güvenli mobil ödeme ve elektronik belge yönetim sisteminden yararlanan mükelleflere e-arşiv fatura düzenlemelerinde kolaylık getirilmiştir. (515 VUK GT)

• • Bu Tebliğ ile vergiler dahil toplam tutarı 500TL’ye kadar olan e-arşiv faturanın “müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, vergi dairesi ve hesap numarası” bilgileri yerine “Nihai Tüketici” açıklamasıyla kesilebilmesi mümkün olmuştur.

22. Eşel Mobil Sistemi Uygulanan Akaryakıt ÖTV Tutarları Güncellenmiştir.

• • İlk defa 14.05.2018 tarih ve 2018/11818 sayılı BKK ile belirlenen Özel Tüketim Vergisinin Uyarlanması mekanizmasında ÖTV tutarları 16 Ocak ve sonrasında 28 Ocak 2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yeniden belirlenmiştir.
  • Güncel liste için tıklayınız.
  • 28 Ocak 2020 tarih ve 31023 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla motorin için uygulanan ÖTV tutarları ise yukarıda açıklanan Eşel Mobil sistemiyle belirlenen rakamı aşmamak şartıyla yeniden belirlenmiştir.

23. Çeşitli Kanunlarda öngörülen faiz, gecikme zammı, temerrüt oranı, yeniden değerleme oranı, artış oranı veya uygulanacak kanuni üst hadler yeniden belirlenmiştir.

• • Tecil Faizi Oranı: Tecil faizi oranı yıllık %15 olarak yeniden belirlenmiştir. Bu oran ödeme güçlüğü nedeniyle Vergi Dairelerine borçlu olan mükellefler için çok önemlidir.
    • 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine istinaden, 30.12.2019 tarihinden itibaren yapılacak müracaatlara dayanılarak tecil edilen amme alacaklarına yıllık %15 oranında tecil faizi uygulanacaktır.
  • Gecikme Faiz ve Zammı: Aylık gecikme zammı, pişmanlık zammı ve gecikme faizi oranları düşürülmüştür.
    • Vergi dahil amme alacaklarının geç ödenmesinde uygulanan gecikme zammı ile geç tahakkuk durumunda uygulanan gecikme faizi oranları her ay için ayrı ayrı uygulanmak üzere %1,6’ya düşürülmüştür. Bu oran pişmanlık talebiyle verilen vergi beyannameleri için uygulanan pişmanlık zammının hesaplanmasında da uygulanmaktadır.
  • Kredi Kartı Faiz Oranları: Kredi kartı işlemlerinde uygulanan aylık azami akdi faiz oranı 2020’den itibaren geçerli olmak üzere %1,4, azami gecikme faiz oran %1,7 olarak uygulanacaktır. (Yabancı para cinsinden kredi kartı işlemlerinde bu oranlar sırasıyla %1,12 ve %1,42 olarak uygulanır.)
  • TCMB İskonto ve Avans Faiz Oranları: 21 Aralık 2019 tarih ve 30985 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan TCMB Tebliğiyle, vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılacak reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto faiz oranı yıllık yüzde 12,75, avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık yüzde 13,75 olarak tespit edilmiştir. Bu oranlar aynı zamanda Vergi Usul Kanunu’nda reeskont işlemlerinde kullanılan oranlardır.
    • Alacak ve borç senetlerinin reeskont işlemine tabi tutulmasında, TCMB tarafından kısa vadeli avans işlemleri için belirlenen faiz oranının dikkate alınacağı belirlenmiştir.
    • Ayrıca 2013 tarih ve 64 numaralı VUK Sirkülerine göre, vadeli çekler de reeskont uygulamasından yararlanabilmektedir.
  • Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizi: Özel hukukta genel olarak faiz uygulamaları Borçlar Kanunu, Ticaret Kanunu ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanuna tabidir.
    • Taraflar aralarında serbest bir şekilde sözleşme ile uygulanacak faiz oranını tespit etmemişse bu oran yıllık %9’u geçemez. Temerrüt faizi için de bu oran uygulanır.
    • Ticari işlerde ise faiz oranı %13,25 olarak uygulanır.
  • Türk Ticaret Kanunu’nun 1530 ncu maddesi uyarınca, ticari işletmeler arasında mal ve hizmet tedariki amacıyla yapılan işlemlerde geç ödeme durumunda uygulanacak faiz oranı ise yıllık %15 olarak belirlenmiştir. (TCMB Tebliği-02.01.2020)
    • Bu düzenleme 01.01.2020 tarihinden geçerli olmak üzere Tebliğin yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
  • Yeniden Değerleme Oranı: 23 Aralık 2019 tarih ve 30987 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 512 seri numaralı VUK Genel Tebliği ile 2019 yılı için uygulanacak olan YDO (yeniden değerleme oranı) %22,58 olarak tespit edilmiştir. Bu oran 2020 yılında ödeyeceğimiz damga vergisi, harçlar, cezalar, vergilendirmeye ilişkin bazı tarife, vergiye ilişkin mükellefiyetler, uygulanacak bazı limitler ve hadler açısından önemlidir.
  • Motorlu Taşıtlar Vergisi Yeniden Değerleme Oranı: 23 Aralık 2019 tarih ve 30987 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 1839 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nda belirtilen araçların 2020 yılı MTV (motorlu taşıtlar vergisi) tutarı tespit edilirken yukarıda yer alan %22,58 oranı değil %12 artış oranı uygulanmıştır.

24. E-Defter Beratlarının Sisteme Yüklenmesi:

• • 16 Ocak 2020 tarihli duyuru ile e-defter beratlarının yüklenmesine ilişkin aylık/3 aylık seçeneklerin mükelleflerin tercihine bırakılmıştır.
  • Yapılan tercih 31/01/2020 tarihine kadar e-Defter uygulaması üzerinden güncellenebilir. Bu tarihten sonra yapılan seçimin değiştirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Söz konusu yükleme tercihi, ilgili hesap dönemini kapsamakta olup, 2020/Ocak döneminden itibaren yüklenecek berat dosyaları için geçerli olacaktır.
  • Tercihlerini 31/01/2020 tarihine kadar bildirmeyen mükellefler, 2020 hesap dönemi berat dosyaları için aylık yükleme seçeneğini tercih etmiş olarak değerlendirilecektir. Söz konusu mükellefler, berat dosyalarını ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar (hesap döneminin son ayına ait berat dosyalarını, gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin verildiği ayın son gününe kadar) yüklemek zorundadırlar.

25. Mücbir Sebep: Elazığ’da meydana gelen acı deprem nedeniyle bölgede vergi ile ilgili olarak mücbir sebep ilan edilmiştir.
    • Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 24.01.2020 tarihinde meydana gelen ve merkez üssü Elâzığ İli Sivrice İlçesi olan deprem felaketi nedeniyle Elâzığ ve Malatya İllerinde vergi kanunlarının uygulaması bakımından 3 ay süreyle mücbir sebep hali ilan edilmiştir.
    • Bu illerde bulunan vergi mükelleflerinin, 24.01.2020 tarihinden itibaren 3 ay süreyle Vergi Usul Kanunu uyarınca mücbir sebep halinde olduğu kabul edilecektir.

26. Döviz Kurları: Borsada rayici olmayan yabancı paraların, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu gereğince 2019 yılı için yapılacak değerlemelerine esas oluşturacak kurların tespiti 516 sıra numaralı VUK Genel Tebliği ile yapılmıştır. Bu Tebliğ, 24 Ocak 2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

27. Beyanname Sadeleştirme Çalışmaları:

• • Gelir İdaresi Başkanlığınca, mükellef odaklı, katılımcı ve şeffaf hizmet anlayışı çerçevesinde, tüm beyanname, bildirim ve formların gözden geçirilerek sadeleştirilmesi ve daha kolay ve hızlı şekilde doldurulabilmesine yönelik çalışmalar başlatılmıştır.
  • Bu kapsamda ilgili beyanname, bildirim ve formlara ilişkin görüş, öneri ve katkılar 14/02/2020 tarihine kadar, beyanname@gelirler.gov.tr e-posta adresine bildirebilecektir.
  • Gerçekten de son dönemde yapılan projeler, e-dönüşüm uygulamaları ve kurumların bilgi toplama faaliyetleri nedeniyle çok sayıda, beyanname, form ve bildirim verilmektedir.
    

28. Kayıt Dışı Ekonominin Azaltılması Projesi yapılmıştır. Avrupa Birliği ve Türkiye tarafından finanse edilen, “Kayıt Dışı Ekonominin Azaltılması Kapsamında Denetim Kapasitesinin Güçlendirilmesi ve Kurumlar Arası Veri Paylaşımının Artırılmasına Yönelik Teknik Yardım Projesi” 21-25 Aralık 2019 tarihleri arasında kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve akademi temsilcilerinin geniş katılımıyla Afyonkarahisar ilinde ikinci çalıştay gerçekleştirilmiştir.

• • Bu kapsamda, tarım ve gıda sektöründe yer alan oyuncuların değerlendirilmesi, sektörde kayıt dışılık ve kayıt dışılığa neden olan sorunların analizi, tespiti ve çözüm önerileri, sektörü düzenleyip denetlemekle görevli tüm paydaş kurum ve kuruluşların mevzuat düzenlemelerinin gözden geçirilmesi amaçlanmıştır.
  • Çalışmada tarımsal veri altyapısı, üretim planlaması, tarımsal piyasa yapısı; pazarlama ve değer zinciri, tarımsal girdi piyasası, kredi işlemleri ve teşvikler, tarımsal yapılanma, kuruluşlar, organizasyonlar ve politikalar konularına değinilmiştir.

Benzer şekilde gelişmeleri sizlere haftalık / aylık özetler halinde duyurmaya devam ediyor olacağız. Bu duyuru formatına ilişkin görüş ve önerilerinizi lütfen bize iletiniz.

Bu bültende geçen herhangi bir konuyla ilgili sorularınız için danışmanlarımıza ulaşabilirsiniz.

[1] https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/faaliyetraporlari/2018/2018_faaliyet_raporu.pdf

[2] GİB 2018 Faaliyet Raporu, s.114.

[3] http://www.oecd.org/tax/automatic-exchange/international-framework-for-the-crs/

Tax-IA Bulletin

Bulletin nr: 2020-7

To       : The clients and company web site

From   : Independent Advisors / Accounting & Tax

Date     : January, 15^th 2020

Subject: Ücret Ödemelerine İlişkin Maliye ve SGK’ya Yapılacak Ortak Bildirim Hakkında

Bilindiği üzere, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) yaptığı ortak çalışma ile ücretlere ilişkin gelir vergisi ve sosyal güvenlik primlerinin bildirilmesine ilişkin ortak bir beyanname formatı geliştirmişti. Uygulama 4 pilot ilde başlatılmış ve 1.1.2020 tarihinde de ülke çapında uygulamaya geçilmesine karar verilmişti.

Ancak, ücret gizliliğine ilişkin Türkiye’de yerleşen teamüller gereğince sadece ücrete ilişkin bilgilerin yer alacağı ikinci bir beyanname verilebilmesi imkânı tanınmasına karar verilmiştir.

Konuya ilişkin 13.01.2020 tarih ve VUK-122/2020-1 numaralı Vergi Usul Kanunu Sirküleri yayımlanmıştır.

Bu bültenimizde bu konuya ilişkin yapılması gereken işlemlere, beyannamenin teknik özelliklerine ve Türkiye’de bu kapsama giren mükellef sayılarına ilişkin bazı istatistiki bilgilere yer vereceğiz.

Sirkülere göre dileyen mükelleflere, ücrete ilişkin vergi kesintileri ile sigortalıların sigorta primleri ve kazançları toplamı, meslek adları ve kodları ile prim ödeme gün sayılarını 1003B Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile elektronik ortamda gönderebilmeleri için mevcut e-beyanname şifresinden ayrı olarak kullanıcı kodu, parola ve şifre verilecektir.

Öncelikle belirtmemiz gerekir ki; bu sirküler Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesine (MPHB) getirilen ücret gizliliğine ilişkin endişeler nedeniyle çıkarılmıştır.

Yeni uygulamada işverenler, MPHB uygulaması ile çalışanlarını kişi bazında T.C. kimlik numarası, ad ve soyadı, Prime Esas Kazancı (PEK), prim gün sayısı, gelir vergisi matrahı, vergiden muaf olup olmadığı, engellilik oranı, asgari geçim indirimi (AGİ), kesilen gelir vergisi tutarı, meslek kodu bilgilerini içerecek şekilde bildireceklerdir. Ancak beyana ilişkin bu işlemlerde kullanılan şifre aynı zamanda KDV Beyannamesi, ÖTV ve kurumlar vergisi beyannamesi gibi vergi dairesine verilen diğer beyannamelerin onaylanması sürecinde de kullanılmaktadır. Daha önce çalışanların sosyal güvenlikle ilgili bilgileri genel olarak şirketlerin personel bordro işlemlerini de yürüten insan kaynakları departmanı tarafından yürütüldüğü ve SGK’ya bu şekilde bildirildiği için, kurumsal anlamda ücret gizliliği ihlali söz konusu olmuyordu.

Ancak MPHB uygulamasında, aynı şifre ile hem çalışanların isim bazında prime esas kazanç tutarları, gelir vergisi matrahları, kesilen vergi gibi bütün bilgilerini içeren muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin, hem de diğer vergi beyannamelerinin gönderilecek olması başta muhasebe ve mali işler çalışanları olmak üzere sisteme giriş izni olan herkesin istediği kişilerin ücret ve benzeri bilgilerini görme imkanına sahip olması riski yaratmaktaydı.

Gelir İdaresinin çıkardığı bu sirkülerle birlikte sadece hizmet erbabına ödenen ücretlerden yapılan vergi kesintilerini matrahlarıyla birlikte ve sigortalının sigorta primleri ve kazançları toplamı, meslek adları ve kodları ve prim ödeme gün sayılarını 1003B Beyanname kodlu MPHB ile mevcut e-beyanname şifresinden ayrı olarak kullanıcı kodu, parola ve şifre alınması suretiyle elektronik ortamda gönderebilmelerine imkân sağlandı.

Ayrıntılara bakmak gerekirse,

• Gelir Vergisi Kanunu’nun 98/A maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 86 ncı maddesinin onüçüncü fıkrasına dayanılarak hazırlanan ve 1 Sıra No.lu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Genel Tebliğinde vergi kanunlarına göre vergi dairesine verilmesi gereken “Muhtasar Beyanname” ile 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri bildirmekle yükümlü olanlar tarafından SGK’ya verilmesi gereken “Aylık Prim ve Hizmet Belgesi”nin birleştirilerek alınması uygun görülmüştür.
• Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 257 nci maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 100 üncü maddesinin verdiği yetkilere istinaden kesilen vergilerin matrahlarıyla birlikte, sigortalının sigorta primleri ve kazançları toplamı, meslek adları ve kodları ile prim ödeme gün sayılarının “1003A Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi” ile elektronik ortamda beyan edilmesi zorunluluğu getirilmiştir.
• Gelir İdaresi Başkanlığına iletilen taleplerin değerlendirilmesi sonucunda, vergi kanunlarına göre vergi kesintisi yapmak zorunda olanlar ile sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerini bildirmekle yükümlü olanların, sadece hizmet erbabına ödenen ücretlerden yapılan vergi kesintilerini matrahlarıyla birlikte ve sigortalının sigorta primleri ve kazançları toplamı, meslek adları ve kodları ve prim ödeme gün sayılarını 1003B Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile mevcut e-beyanname şifresinden ayrı olarak kullanıcı kodu, parola ve şifre alınması suretiyle elektronik ortamda gönderebilmelerine imkân sağlanmıştır.
• Bu imkândan faydalanmayı tercih eden mükellefler/işverenler ücret ödemelerine ilişkin vergi kesintilerini ve sigortalının sigorta primleri ve kazançları toplamı, meslek adları ve kodları ve prim ödeme gün sayılarını 1003B Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile beyan edeceklerdir.
• Beyannamelerini elektronik ortamda kendileri gönderme şartlarını taşıyan mükelleflerin/işverenlerin “Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin Elektronik Ortamda Gönderilmesine İlişkin Talep Formu (Ücret ile sigortalının sigorta primleri ve kazançları toplamı, meslek adları ve kodları ile prim ödeme gün sayılarının bildirilmesine yönelik)”nu (Ek-1) doldurarak bağlı oldukları vergi dairesine müracaat etmeleri halinde 1003B Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesini elektronik ortamda gönderebilmeleri için kendilerine ayrı bir kullanıcı kodu, parola ve şifre verilecektir.
• Bu şekilde ayrı bir kullanıcı kodu, parola ve şifre alan mükellefler/işverenler, ücret ödemelerine ilişkin vergi kesintileri haricinde ilgili dönem içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri kârlar ve iratlar ile buna ilişkin tevkif ettikleri vergileri ise 1003A Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile beyan etmeye devam edeceklerdir.
• Şifrelere ilişkin gönderilecek beyannameler, görüntüleme yetkisi ve kullanıcı kodu sayısı aşağıdaki tabloda özet olarak yer almaktadır.

ŞİFRE İLE İLGİLİ YETKİ TABLOSU-Tablo 1

Beyannameye ilişkin teknik özelliklere bakmak gerekirse,

• 1003B Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi https://ebeyanname.gib.gov.tr/ internet adresinden görüntülenebilecektir.
• Beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi ile ilgili kanuni düzenlemelerde yer alan usul ve esaslar doğrultusunda 1003B Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin elektronik ortamda gönderilmesi gerekmektedir.
• 1003B Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerini kendileri gönderebilecek mükellefler /işverenler kendilerine verilen yeni kullanıcı kodu, parola ve şifrenin kullanımından sorumludurlar.
• Bu nedenle kullanıcı kodu, parola ve şifrelerini; başka amaçlarla kullanamazlar, herhangi bir üçüncü kişiye açıklayamazlar ve kullanımına izin veremezler, işyerinin satışı, transferi ve işi bırakmada üçüncü kişilere devredemezler, kiralayamazlar ve satamazlar.
• 1003B Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerini kendileri gönderebilecek mükellefler/işverenler kendilerine verilen kullanıcı kodu, parola ve şifrenin kullanımından sorumlu olduklarından kullanıcı kodu, parola ve şifrenin yetkisiz kişilerce kullanıldığını öğrendikleri anda (kullanıcı kodu, parola ve şifrenin kaybedilmesi, çalınması vb. durumlar dâhil) Gelir İdaresi Başkanlığının 189 numaralı Vergi İletişim Merkezine (VİMER) telefonla veya bağlı oldukları vergi dairesine dilekçe ile derhal bilgi vermeleri gerekmektedir. Söz konusu kişiler bildirim anına kadar yapılan işlemlerden ve kendilerine verilen kullanıcı kodu, parola ve şifrenin kullanımından bizzat sorumlu olacaklardır.
• Elektronik ortamda yapılan işlemlerin tespit ve tevsikinde Gelir İdaresi Başkanlığı/vergi dairesi ve Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınacaktır.
• Kullanıcı kodu, parola ve şifre kullanılarak elektronik ortamda gönderilen ve onaylanan 1003B Beyanname kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi mükelleflerce/işverenlerce imzalanmış sayılacaktır.

Bu bültenimizi bir istatistikle bitirelim istedik. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı[1] çok çeşitli istatistiki bilgileri tüm kullanıcıların istifadesine sunmaktadır. Bu bilgilerden bir tanesi de yıllar itibariyle çeşitli vergi türlerine ilişkin mükellef sayıları ve iller itibariyle dağılımlardır.

2001-2020 arasında 20 yıla yakın bir sürede gelir vergisi stopaj mükellefi sayısı %50 civarında bir artış göstermiştir. İller itibariyle bakıldığında ise 2019 Aralık itibariyle toplam 3 milyona yaklaşan gelir stopaj mükellef sayısının %30’unun İstanbul’da, %8,2’sinin Ankara ve %6,6’sının İzmir’de olduğu görülmektedir.

Söz konusu mükellef sayıları göz önünde tutulduğunda yapılan düzenlemenin önemi bir kez daha ortaya çıkmaktadır.

Konuyla ilgili diğer gelişmeleri de sizlere duyurmaya devam ediyor olacağız.

Bu konuyla ilgili herhangi bir sorunuz için vergi ve muhasebe uzmanlarımıza danışabilirsiniz.

[1] https://www.gib.gov.tr/yardim-ve-kaynaklar/istatistikler

Download PDF

Tax-IA Bulletin

Bulletin nr: 2020-5

To       : The clients and company web site

From   : Independent Advisors / Accounting & Tax

Date     : January, 7^th 2020

Subject: 2020 Yılında Uygulanacak Çeşitli Faiz ve Zam Oranları

Çeşitli Kanunlarda öngörülen faiz, gecikme zammı, temerrüt oranı, yeniden değerleme oranı, artış oranı veya uygulanacak kanuni üst hadler bu sirkülerimizin konusunu oluşturmaktadır. Kolay okunması için kısa kısa başlıklar halinde aşağıda özetledik.

• Tecil Faizi Oranı: Tecil faizi oranı yıllık %15 olarak yeniden belirlenmiştir. Bu oran ödeme güçlüğü nedeniyle Vergi Dairelerine borçlu olan mükellefler için çok önemlidir.
  • 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine istinaden, 30.12.2019 tarihinden itibaren yapılacak müracaatlara dayanılarak tecil edilen amme alacaklarına yıllık %15 oranında tecil faizi uygulanacaktır.

• Gecikme Faiz ve Zammı: Aylık gecikme zammı[1], pişmanlık zammı ve gecikme faizi oranları düşürülmüştür.
  • Vergi dahil amme alacaklarının geç ödenmesinde uygulanan gecikme zammı ile geç tahakkuk durumunda uygulanan gecikme faizi oranları her ay için ayrı ayrı uygulanmak üzere %1,6’ya düşürülmüştür. Bu oran pişmanlık talebiyle verilen vergi beyannameleri için uygulanan pişmanlık zammının hesaplanmasında da uygulanmaktadır.

• Kredi Kartı Faiz Oranları: Kredi kartı işlemlerinde uygulanan aylık azami akdi faiz oranı 2020’den itibaren geçerli olmak üzere %1,4, azami gecikme faiz oran %1,7 olarak uygulanacaktır. (Yabancı para cinsinden kredi kartı işlemlerinde bu oranlar sırasıyla %1,12 ve %1,42 olarak uygulanır.)
• TCMB İskonto ve Avans Faiz Oranları: 21 Aralık 2019 tarih ve 30985 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan TCMB Tebliğiyle, vadesine en çok 3 ay kalan senetler karşılığında yapılacak reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto faiz oranı yıllık yüzde 12,75, avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık yüzde 13,75 olarak tespit edilmiştir. Bu oranlar aynı zamanda Vergi Usul Kanunu’nda reeskont işlemlerinde kullanılan oranlardır.
  • Alacak ve borç senetlerinin reeskont işlemine tabi tutulmasında, TCMB tarafından kısa vadeli avans işlemleri için belirlenen faiz oranının dikkate alınacağı belirlenmiştir.
  • Ayrıca 2013 tarih ve 64 numaralı VUK Sirkülerine göre, vadeli çekler de reeskont uygulamasından yararlanabilmektedir.

• Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizi: Özel hukukta genel olarak faiz uygulamaları Borçlar Kanunu, Ticaret Kanunu ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanuna tabidir.
  • Taraflar aralarında serbest bir şekilde sözleşme ile uygulanacak faiz oranını tespit etmemişse bu oran yıllık %9’u geçemez. Temerrüt faizi için de bu oran uygulanır.
  • Ticari işlerde ise faiz oranı %13,25 oranı uygulanır.
  • 3095 sayılı Kanuna göre kanuni faiz ve temerrüt faizi hesaplanırken birleşik (mürekkep) faiz yürütülemez.

• Türk Ticaret Kanunu’nun 1530 ncu maddesi uyarınca, ticari işletmeler arasında mal ve hizmet tedariki amacıyla yapılan işlemlerde geç ödeme durumunda uygulanacak faiz oranı ise yıllık %15 olarak belirlenmiştir.
  • TCMB tarafından 02.01.2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan Tebliğ ile, mal ve hizmet tedarikinde alacaklıya yapılan geç ödemelere ilişkin temerrüt faiz oranının sözleşmede öngörülmediği veya ilgili hükümlerin geçersiz olduğu hallerde kullanılacak faiz oranının yıllık %15 ve alacağın tahsili masrafları için talep edilebilecek olan asgari tutarın 260TL olarak uygulanacağı açıklanmıştır.
  • Bu tutar ve oran 01.01.2020 tarihinden geçerli olmak üzere Tebliğin yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

• Yeniden Değerleme Oranı: 23 Aralık 2019 tarih ve 30987 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 512 seri numaralı VUK Genel Tebliği ile 2019 yılı için uygulanacak olan YDO (yeniden değerleme oranı) %22,58 olarak tespit edilmiştir. Bu oran 2020 yılında ödeyeceğimiz damga vergisi, harçlar, cezalar, vergilendirmeye ilişkin bazı tarife, vergiye ilişkin mükellefiyetler, uygulanacak bazı limitler ve hadler açısından önemlidir.
• Motorlu Taşıtlar Vergisi Yeniden Değerleme Oranı: 23 Aralık 2019 tarih ve 30987 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 1839 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nda belirtilen araçların 2020 yılı MTV (motorlu taşıtlar vergisi) tutarı tespit edilirken yukarıda yer alan %22,58 oranı değil %12 artış oranı uygulanmıştır.

Konuyla ilgili diğer gelişmeleri de sizlere duyurmaya devam ediyor olacağız.

Bu konuyla ilgili herhangi bir sorunuz için vergi ve muhasebe uzmanlarımıza danışabilirsiniz.

Saygılarımızla,

 

[1] Türk Dil Kurumu Sözlüğüne göre faiz, işletmek için bir yere ödünç verilen paraya karşılık alınan kâr, getiri, ürem, nema anlamına gelir. Türk Hukuk Lügatine göre ise faiz, alacaklının borçlusundan istemeye hakkı olduğu bir ivazdır. Ekonomi bakımından faiz, ödenecek olan paranın geliri, hukuki bakımdan ise alacağın medeni semeresidir. Her medeni semere gibi bu da mukaveleden veya kanun hükmünden doğar. Bunun özelliği zamanla doğan ve çoğalan bir alacak olmasıdır. 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre süresinde ödenmeyen vergi borçları ve Vergi Usul Kanunu’na göre zamanında tahakkuk etmeyen vergiler için uygulanan gecikme faizinin oranı gecikme zammına bağlanmış durumdadır. Normal ticari faizler, zamlar gider yazılabilmekteyken gecikme faiz ve zamları KKEG olarak dikkate alınmaktadır.

Download PDF

Tax-IA Bulletin

Bulletin nr: 2020-3

To          :  The clients and company web site

From      :  Independent Advisors / Tax & Customs

Date       :  January, 3^rd 2020

Subject  :  Geri Kazanım Katılım Payı Hakkında

 

Çevre Kanunu’na eklenen Ek-11 nci maddeyle belli ürünlerde ülke çapında depozito uygulaması, poşet kullanımı ve sayılı bazı ürünler için geri kazanım katılım payı ödenmesi ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır.

Kanunun amacı bütün canlıların ortak varlığı olan çevrenin, sürdürülebilir çevre ve kalkınma ilkeleri doğrultusunda korunmasını sağlamaktır.

Daha önce Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından Poşet Beyannamesi olarak bildiğimiz uygulama başlatılmıştı. 4 Nisan 2019 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 1 sıra no’lu Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi Genel Tebliği ile beyana ilişkin usuller belirlenmişti.

Bu kez, 31 Aralık 2019 tarih ve 30995 (4. Mükerrer) sayılı Resmî Gazetede Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik yayımlanmıştır. Yönetmelik ile düzenlenen hususları kısa bir özet halinde açıklamak gerekirse;

• Bu Yönetmelik ile ise araç lastiği, piller, akümülatörler, yağlar (bitkisel ve madeni), elektrikli ve elektronik eşyalar (televizyon, aydınlatma, küçük ev aletleri, beyaz eşyalar) ambalajlar ve ilaca ilişkin olarak “geri kazanım katılım payı”na ilişkin temel düzenlemeler yapılmaktadır.
• Buna göre yurt içinde piyasaya arz edilen Çevre Kanunu’na ekli (1) sayılı listede yer alan ürünlerden poşetler için satış noktalarından, diğer ürünler için piyasaya sürenlerden/ithalatçılardan Kanuna ekli söz konusu listede belirtilen tutarda geri kazanım katılım payı tahsil edilmektedir.
• Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünleri için ülkenin tamamında Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda depozito sistemi uygulayan, piyasaya süren/ithalatçıların depozitolu olarak piyasaya sürdükleri ürünleri için depozito uygulanan miktar açısından bu Yönetmelik hükümleri uygulanmayacaktır.
• Bu Yönetmelik kapsamında yer alan ürünlerden sadece yurt içinde piyasaya arz edilenlere geri kazanım katılım payı uygulanacaktır.
• Geri kazanım/geri dönüşüm yolu ile elde edilenlerden bu Yönetmelik kapsamında yer alan ürünler için de geri kazanım katılım payı alınır.
• Yönetmelik kapsamındaki ürünlerden plastik poşetler için satış noktalarından, diğer ürünler için ise piyasaya süren/ithalatçı gerçek veya tüzel kişilerden geri kazanım katılım payı alınır.
• Hangi hallerde geri kazanım payının tahsil edilmeyeceği Yönetmelikte çok ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Her sektörün kendi ürünleri açısından değerlendirmesi faydalı olacaktır.
• Kanunun ek-1 sayılı listesindeki plastik poşet, lastik, akümülatör, pil, madeni yağ, bitkisel yağ, ilaç, elektrikli ve elektronik eşya ile içecek ambalajı dâhil tüm ambalajlara yönelik olarak bu Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin tanımlayıcı ve açıklayıcı hususlar Bakanlıkça çıkarılacak usul ve esaslar ile belirlenir.
• Piyasaya arz edilen ürünlere yönelik olarak piyasaya sürenler/ithalatçılar ve satış noktalarınca yapılacak beyanlarda, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen esaslara uyulur.
• Yönetmelik kapsamındaki plastik poşetler için satış noktaları, diğer ürünler için piyasaya sürenler/ithalatçılar tarafından piyasaya arz edilen ürünlere ilişkin ödenmesi gereken geri kazanım katılım payının Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenecek vergi dairesine bildirilmesine ilişkin Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi kullanılır.

Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yasal Mevzuat:   Çevre Kanunu’nun Ek-11nci maddesine göre bu listedeki ürünlerden herhangi birinin piyasaya arzının, farklı bir ürünün, malzemenin veya eşyanın ithalatı ile birlikte gerçekleşmesi halinde geri kazanım katılım payı ithalatçıdan tahsil edilir.   Geri kazanım katılım payları ürünün piyasaya sürüldüğü/ithal edildiği tarihi takip eden ayın yirmi dördüncü günü sonuna kadar ilgililerin gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine, gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar tarafından ise Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenecek vergi dairesine beyan edilerek aynı ayın sonuna kadar ödenir.   Katılım payının süresinde beyan edilmediğinin veya eksik beyan edildiğinin tespiti halinde beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen katılım payının bir ay içinde ödenmesi gerektiği ilgiliye tebliğ edilir. Süresinde beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen katılım payının beyan edilmesi gereken son günden ödendiği tarihe kadar geçen süre için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre hesaplanacak gecikme zammı oranında faiz uygulanarak aynı Kanuna göre tahsil edilir. Bu madde kapsamında tahsil edilen tutarlar genel bütçeye gelir kaydedilir.   Hazine ve Maliye Bakanlığı, geri kazanım katılım payının beyan ve ödeme sürelerini kanuni süresinden itibaren bir ayı geçmeyecek şekilde yeniden belirlemeye yetkilidir.   Geri kazanım katılım payı beyannamelerinin verilme sürelerini; kapsama girenlerin sektörleri, gayrisafi iş hasılatları, istihdam edilen işçi sayıları dikkate alınarak il ve ilçe sınırları itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte aylık, üç aylık veya altı aylık dönemler halinde tespit etmeye; beyannamelerin şekil, içerik ve eklerini belirlemeye, beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesine zorunluluk getirmeye, bu beyannamelerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususunda izin vermeye, bu kişileri aracı kılmaya veya zorunlu tutmaya ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye, Çevre ve Şehircilik Bakanlığın görüşünü alarak, Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.   Ülkenin tamamında Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda depozito sistemi uygulayan, piyasaya süren/ithalatçıların depozitolu olarak piyasaya sürdükleri ürünler bu uygulamadan muaf tutulur. Muafiyet uygulamasında depozito uygulanan miktar esas alınır. Muafiyet uygulanmasına ilişkin esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelik ile belirlenir.

 

Konuyla ilgili diğer gelişmeleri de sizlere duyurmaya devam ediyor olacağız.

Bu konuyla ilgili herhangi bir sorunuz için vergi ve muhasebe uzmanlarımıza danışabilirsiniz.

 

Saygılarımızla,

Download PDF